Vikan - 12.10.1967, Qupperneq 23

Marilyn skorti
nlla tíð undir-
»töðu í mennt-
jnarlegu tilliti.
En hún ótti
narga kunn-
ingja í hópi
Fremstu andans
tnanna. Hér er
hún ásamt
dönsku skáld-
conunni Karen
Blixen.
Eftir að Marilyn
Monroe var orð-
in þekkt leik-
kona, voru
dregnar fram i
dagsljósið nekt-
armyndir, sem
hún hafði látið
taka af sér
kornungri. Þá
héldu sumir að
ferli hennar
sem leikkonu
uæri lokið, en
snnað kom á
Jaginn . . .
Frægð og frami
Marilynar Mon-
roe byggðist á
hrifningu fólks-
ins og kyntöfr-
um hennar
sjálfrar. En með
tímanum kom
það í Ijós, að
hún hafði
meira til brunns
að bera heldur
sn kyntöfrana.
Marilyn Monroe var ekki fullkomin, og
kannski lengra frá því en margur annar.
En venjulegur, mannlegur breyskleiki hefur
aldrei þótt merkilegur og gleymist fljótt.
Það sem er einhvers virði gleymist hins
vegar ekki. Þess vegna lifir Marilyn Monroe.
Heimurinn hefur búið sér til skýr takmörk milli þess, sem er
klassískt, — sígilt, og hins, sem er tízkufyrirbrigði, — hverfult.
Þessi samanburður er oftast notaður í heimi listarinnar, eða
öllu heldur ætla sumir hveriir að nota þennan hugtakasaman-
burð sem eins konar skilvindu ó iist. Það sem er sígilt er list, og
hins vegar ef þetta er list, þó verður það sígilt. Annað er lítils virði,
segia þessir sömu menn.
Allir þekkja mun þann, sem gerður er á sígildri tónlist og dæg-
urlögum, og þann mun, sem gerður er á sígildum bókmenntum og
hverfulum. Á þessu sviði hafa myndazt lögmál, — það er bezt að
hætta sér ekki lengra út í skilgreiningar á þeim að svo stöddu . . .
En hitt er annað mál, að þessi lögmál gilda einnig í heimi kyn-
töfranna. Að vísu er hlutfallið miög á einn veg, kynbombur eru f
flestum tilfellum hverfullt fyrirbæri, sem koma, fara og gleymast.
Nöfn eins-og Jean Harlow, Greta Garbo og Jane Mainsfield
koma upp í hugann, en ef eftir þeim er munað, þá er það annarra
hluta vegna en kyntöfranna.
En þetta er ekki þannig í öllum tilfellum. Sigildar kynbombur
hafa verið til. Kynbombur, sem Iifa þótt þær deyi. Og líklega er
Marilyn Monroe sígildasta kynbomba allra tíma. Og hún verður
það . . .
Norskur blaðamaður, Egil Ekko, starfaði í sjö ár sem blaðamað-
ur í Hollywood, því fræga leikarahverfi, og í önnur sjö ár starfaði
han'n þar við kvikmyndafyrirtæki. í starfi sínu kynntist hann að
meira eða minna leyti því fólki, sem þá gerði garðinn frægan í
Hollywood.
Ekko minnist þess, þegar hann fyrst kom til Hollywood. Það var
milli jóla og nýárs árið 1950. Hann var með fjölskyldu sína með-
ferðis og hitasvækjan var ofboðsleg.
Hann átti 200 dollara, og hann reyndi að koma sér og fjölskyld-
unni eins vel fyrir og hægt var.
Það fyrsta sem hann heyrði, þegar hann fór þarna inn á bar,
var, að kreppa væri skollin á í Hollywood. Þetta var svo sem engin
frétt. Það voru alltaf öðru hvoru fréttir um kreppur í Hollywood.
Og það leit alls ekki þannig út, sem kreppa væri yfirvofandi. Að
minnsta kosti ekki á yfirborðinu.
— Ég hafði skrifað nokkrar skáldsögur, og fulltrúi hjá kvikmynda-
fyrirtæki, sem hafði verið í Noregi, hafði lofað mér gulli
og grænum dollurum, ef ég kæmi til Hollywood. Og nú var ég
sem sagt kominn, og þá skall á kreppa, segir Ekko. — Og kreppa
á svona stað er ekkert gamanmál, bætir hann við. — Gamlar stjörn-
ur falla hver um aðra þvera á meðan nýjar eru vanræktar og eru
í fullkominni óreiðu. Og þetta með loforðin, sem ég hafði fengið?
Allir í Hollywood lofa. Efndirnar eru aukaatriði. Og þegar ástand-
ið er svona að auki, þá er ekki von á góðu. Og þarna var ég niður
kominn, allslaus! Það var kannske ekki nema von, þótt mér væri
lítil huggun í kvörtunum annarra.
Ekko skildi ekki að þarna var alvara á ferðum, fyrr en góðkunn-
ingi hans, sem var kvikmyndaframleiðandi, sagði honum, að fyrir-
tæki hans væri búið að vera. — Gömlu stjörnurnar eru úr sögunni,
sagði hann. — Nýjar eru ekki til.
Og hverjar voru svo Hollywood-stjörnurnar? Karlmennirnir stóðu
betur að vígi. Þar voru gamalreyndir menn í faginu eins og Clark
Gable, Gary Cooper, Spencer Tracy, Gary Grant, James Stewart,
Bob Hope og Bing Crosby.
En það var ekki eins glæsilegt með kvenþjóðina: Stjörnurnar frá
Framhald á bls. 47.
«•tbl- VIKAN 23