Vikan - 21.05.1970, Qupperneq 32

Um sumarmál í
Surtsey
Framhald af bls. 15.
Er ég leiði hugann að fram-
tíð Surtseyjar, verður mér á
að spyrja. Hvernig verður
hún á komandi áratugum og
öldum? Á hún eftir að gróa
upp og verða græn og grös-
ug eins og Heimaey og fleiri
af Vestmannaeyjum, eða á
hún eftir að molna niður í
hafróti Atlantshafsins, þar
sem eftir standa steinsúlurn-
ar sem fastastar eru fyrir og
Ægisdætur vinna ekki á, eins
og sést á Þrídröngum og víð-
ar.
Þvi getur framtíðin ein
svarað.
Reykjavik, 28. april 1970.
Karl Sæmundsson.
HEIMILIÐ
„"Veröld innan veggj«”
SÝIMING
22. MAÍ-7. JÚNÍ 1970
SÝNIIMGARHÖLLINIMI
LAUGARDAL
yr kaupstefnan
iD REYKJAVÍK
Hann varð að læra
allt frá byrjun
Framhald af bls. 31.
hafði ekki dreymt um að
þetta gengi svona vel.
Enginn er ánægðari en
Júrgen sjálfur. Nú er hann
ekki lengur niðurbrotinn.
Hann veit að hann verður
ekki bæklaður og liann veit
að hann getur lært að tala
og skrifa. Hann æfir sig oft
marga klukkutíma á sömu
hreyfingunni, eða sama orð-
inu.
En það gekk ekki svona
vel í fyrstu. Oft var hann að
því kominn að gefast upp.
En þá kom konan hans til
skjalanna. Það var hún sem
veitti honum hugrekki, þeg-
ar hann var að örvænta, hún,
sem veitti honum öryggi,
þegar honum fannst allt vera
til einskis. Um tima sendi
hún lika börnin burtu af
heimilinu, til að geta helgað
honum allar sinar stundir.
Það var lika hún, sem leigði
hús í Bayern, i nágrenni við
Helmut Herpe, svo að Jurg-
en hefði það á tilfinningunni
að hann væri heimilisfaðir.
Þetta varð allt til að hjálpa
honum. Hann varð miklu
vonbetri, Berbel hafði á réttu
að standa. Nú hefur hann trú
á sjálfum sér. Börnin eru
komin heim og hann er far-
inn að haga sér sem faðir.
Berbel vonar að hann geti
tekið við starfi sínu, ekki
seinna en síðari hluta þessa
árs. Herper og Jojuth halda
það líka, og Júrgen sjálfur er
farinn að trúa því....
☆
Ferðamál í sveitum
Framhald af bls. 21.
efstu byggð á Mýrum eða krækja
í Langavatn og Hítárvatn, halda
svo inn í Hnappadal og ef til vill
þaðan vestur í Dali. Þetta eru
einar 10—15 dagleiðir, sem menn
geta gert sér miserfiðar með því
að krækja upp á fjöll sem á leið
verða. Eg tek það fram að ég er
ekki kunnugur á hluta á þessari
leið og veit því ekki gerla, hvar
hentugast er að leggja leiðina,
þar sem þurrt er og merkilegir
staðir verða séðir. Leiðina þarf
að merkja vel bæði á korti og
sjálfa leiðina og tryggja gisti-
staði á henni. Á þeim ættu þeir
sem koma úr næsta náttstað að
eiga forgangsrétt fyrir öðrum
ferðamönnum.
Aðra gönguleið þarf að skipu-
leggja frá Akureyri. Mér virðist
álitlegt að leggja hana austur í
Þingeyjarsýslu, fara úr Kaup-
angssveit yfir í Fnjóskadal um
Bíldsárskarð, fram dalinn og yf-
ir fjall til Bárðardals. Úr Bárð-
ardal þyrfti að finna greiða leið
um Mývatnsheiði til Mývatns og
síðan niður Laxárdal, norður í
Þeistareyki, en þar yrði gist í
óbyggðum, og áfram í Keldu-
hverfi. Hér er um 7—8 dagleiðir
að ræða. Á Vestfjörðum virðast
víða álitlegar leiðir. Mætti þá
oftast fara með sjó, en bregða
sér iðulega yfir hálsa og fjöll í
aðrar sveitir. Krókóttar strendur
Barðastrandarsýslu og ísafjarð-
ardjúps eru freistandi gönguleið-
ir og hæfilega ganga yfir hálsa og
heiðar á milli.
Það er mikilvægur kostur við
slíkar gönguleiðir sá félagsskap-
ur, sem menn leita og finna á
þeim bæði á göngu og í áfanga-
stað. Eins og kunnugt er hefur
borgarbragur hér á landi og í
næstu löndum breytzt undanfar-
ið þannig, að nú þykir mörgum
ekki líft heima við nokkurn frí-
dag enda heimilin fámenn. Menn
eiga heldur varla nokkra ná-
granna og eiginlegt mannlíf úti
við er mjög fátæklegt. Þess
vegna hafa þeir ferðahættir sem
bjóða upp á nokkurn félagsskap,
meira til síns ágætis en einka-
bílaferðir um þjóðvegina, þar
sem einkabíllinn er eins og ein-
angrunarklefi, sem menn stíga
inn í að lokinni áningu.
Það er auðvitað mest um vert
fyrir sveitafólk að efla þá ferða-
hætti, þar sem notazt er við gæði
landsins. Athygli manna hefur
þá löngum beinzt að veiðiskap í
ám og vötnum, og er óþarfi að
ræða það frekar í þetta sinn.
Ferðir á hestum þyrfti líka að
skipuleggja, svo að þær gætu
aukið eftirspurn eftir gistingu í
sveitum, eftir hrossum, tömdum
og ótömdum og hestahögum. —
Vegna girðinga og bílastraums
um allar sveitir er landið nú sízt
greiðfærara fyrir ríðandi menn
en það var meðan allar ár voru
óbrúaðar. Hestamenn hafa því
beint ferðum sínum meira inn á
afrétti og óbyggðir, þar sem
girðingar og bílaumferð eru
til minni trafala. Nauðsynlegt er
til að auka ferðir hestamanna
um sveitir að merkja reiðgötur,
opna girðingar fyrir ríðandi
mönnum, þó að þær haldi eftir
sem áður sauðfé og lausum
hrossum, og tryggja áningarstaði
fyrir menn og hross. Kæmi þar
auglýst gjald ekki aðeins fyrir
menn, heldur líka hrossin. Á ein-
hvern hátt þyrfti að bæta bænd-
um sem eiga land á reiðleiðinni,
aukinn átroðning og beit, til
dæmis að þeir myndi með sér
félag, sem fái arð af gististöðum
hestamanna. Gönguleiðin sem ég
lýsti um Borgarfjörð úr Mos-
fellssveit og vestur á Mýrar og
í Hnappadal, mætti um leið
verða fyrsta reiðleiðin, sem
skipulögð yrði þannig. Hún gæti
svo haldið áfram vestur í Dali.
Hestamenn þyrftu að geta feng-
ið sams konar fyrirgreiðslu og
göngufólkið til að spara farang-
ur sem mest. Önnur kjörin reið-
leið er um Suðurland. Mætti hún
líka byrja í Mosfellssveit, liggja
austur Mosfellsheiði í Þingvalla-
sveit og Grafning, um Lyngdals-
heiði til Laugardals, með hlíðum
í Biskupstungum austur að Brú-
arhlöðum og niður Hreppa, aust-
ur að Búrfelli og niður Land og
Rangárvelli niður í Landeyjar.
Mætti þar eða undir Þríhyrningi
vera endastöð eða öllu heldur
miðstöð hestamanna. — Grösug-
ar sveitir Húnavatnssýslu bíða
eftir að reiðleiðir verði skipu-
lagðar þar. Gæta verður þess að
sneiða hjá fjölförnum bílvegum.
í Húnavatnssýslu má fara úr
Miðfirði norður á Vatnsnes og
inn í dalina, Víðidal, Vatnsdal,
Svínadal, Blöndudal, Svartárdal
og Laxárdal og út á Skaga og þar
yfir til Skagafjarðar. Þó að ég
nefni fleiri en eina leið sem til
greina koma, er trúlega hyggi-
legt að skipuleggja aðeins eina
leið í einu og bíða með að skipu-
leggja og auglýsa nýja leið,
þangað til ferðir eru orðnar tíð-
ar á fyrstu leiðinni og nýting
gististaða nokkur.
Þeir ferðahættir sem ég hef
rætt, hafa allir miðazt við sum-
artímann, — geta þó staðið fram
í september. Æskilegt væri að
vetrarferðir í snjó gætu hafizt í
þeim sveitum, sem snjóalög og
landslag leyfir. f marz og stund-
um fram eftir apríl hefur und-
anfarin ár mátt fara á skíðum
um sumar sveitir norðan lands
og austan. Mætti íhuga, hvort
ekki mætti koma á vetrarferðum
um sveitir Suður-Þingeyjarsýslu
til að byrja með, þar sem menn
gistu á bæjum við lík skilyrði og
á sumargönguleiðum. Suður-
Þingeyjarsýsla er álitlegust
vegna snjóalaga, landslags og
skipunar byggðarinnar, en fleiri
héruð kunna að koma til greina
eins og úthluti Eyjafjarðar, mið-
hluti Strandasýslu ásamt dölum
Austur-Barðastrandarsýslu og
Fljótsdalshérað. Þar sem snjóalög
eru svo breytileg frá ári til árs,
þyrfti vafalaust að haga seglum
eftir vindi og beina vetrarferð-
unum þangað hverju sinni sem
snjóalög eru heppilegust. —•
Reiðleiðirnar mætti skipuleggja
í samráði við Landssamband
hestamanna, en vetrarferðir ætti
að reyna að láta fylgja sumar-
gönguleiðum, svo að gestatíðin
geti orðið sem lengst á þeim
bæjum sem hefðu almenna gist-
ingu.
Ég vil ekki nefna neinar tölur
um verðlag, sem eðlilegt væri að
hafa á óbreyttum gististöðum í
sveitum, en ekki þarf marga
gesti á nóttu, til þess að reytist
saman í sæmilegt mánaðarkaup.
Ég hef ekki fleiri orð um þá
kosti sem bjóðast sveitafólki til
að hafa atvinnu og tekjur af
ferðaútvegi, en rifja upp þá
ferðahætti sem álitlegastir sýn-
ast. f fyrsta lagi þarf að tryggja
gistingu á einum bæ í öllum
venjulegum sveitahreppum fyrir
þá sem vilja ferðast ódýrt, hvort
sem þeir eru á bíl, ríðandi eða
gangandi. í öðru lagi þarf að
skipuleggja gönguleiðir um
byggðir og niðri við byggð og
tryggja göngumönnum gistingu
á bæjum, þannig að þeir þurfi
ekki að bera með sér annað en
nestisbita. f þriðja lagi vantar
greiðar reiðleiðir um sveitir með
áningarstöðum fyrir menn og
hesta, og í fjórða lagi þarf að
byggja að vetrarferðum um
sveitir norðan lands og austan.
Mikilsvert er að vanda svo til
í upphafi að þessir ferðahættir
mæli með sér sjálfir.
☆
— Bless, ég er farinn í verkfall!
32 VIKAN 21-tbl-