Vikan - 25.06.1970, Blaðsíða 3

26. tölublaS - 25. júní 1970 - 32. árgangur
Eins og kunnugt er efndi VIKAN til skoðana-
könnunar meðal ungs fólks síðastlrðinn
vetur. Við spurðum um allt milli himins og
jarðar, trúmál, siðferði, stjórnmál svo
að fáein dæmi séu nefnd. I þessu blaði birtum
við fyrri hlutann af niðurstöðunum og
væntum þess, að lesendum leiki nokkur
hugur á að vita, hvernig ungt fólk nú á dögum
hugsar og hvaða skoðanir það aðhyllist.
Einnig segjum við frá litlu og skemmtilegu
eyjunni Sark fyrir utan Normandistrendur.
Hún er sannkölluð forngripur. Lénsskipulagið
ríkir þar ennþá, og það er eins og tíminn
hafi staðið kyrr í aldaraðir. Hinir 500 íbúar
verða ennþá að greiða tíund til kvendrottnara
eyjarinnar, en hún stjórnar samkvæmt hefð.
I ÞESSARI VIKU
Á siðasta ári voru tvö hundruð ár liðin frá
fæðingu Napóleons Bonaparte, og var þess
minnzt viða um heim. I stjórnarbyltingunni
var Napoleon Jakobíni og munaði litlu að
hann yrði tekinn af lífi. Á þeim árum
kvæntist hann Josephinu Beauharnais. Hún
var ekkja, átti tvö börn frá fyrra hjónabandi,
en þeim Napoleoni varð ekki barna auðið.
Þeirri óhamingju Josephina er lýst í þessu
blaði.
Siðast birtum við fyrri hlutann af
niðurstöðum úr skoðanakönnun, sem VIKAN
lét gera meðal ungs fólks. Við lögðum
spurningar fyrir unga fólkið um allt milli
himins og jarðar og svörin gefa
ofurlitla hugmynd um, hvernig hin
uppreisnargjarna æska hugsar og hvaða
skoðanir hún aðhyllizt. í siðari hlutanum
er meðal annars fjallað um kynferðismál,
áfengis og tóbaksneyzlu og margt fleira.
„Eru galdrar útdauðir á íslandi?" Þessari
spurningu svarar Þórleifur Bjarnason,
rithöfundur og námsstjóri, í viðtali, sem
VIKAN átti við hann fyrir nokkru og birtist í
næsta blaði. Þórleifur er sem kunnugt
er fæddur og uppalinn á Hornströndum
og kann frá ýmsu skemmtilegu að
segja í sambandi við galdra og ýmislegt fleira.
Sumum þykir nóg um uppátæki yngstu
listmálaranna okkar, en þeir hinir sömu ættu
að vita, hvað er að gerast i listinni erlendis.
Það sem hingað berst af þessu tagi
er ekki nema rétt daufur endurómur frá
útlöndunum. í næsta blaði birtum
við myndir af frumlegum verkum eftir
listamenn viða í Evrópu, og þau eru sannar-
lega frumleg — i þess orðs fyllstu merkingu.
I NÆSTU VIKU
FORSÍÐAN vísar á úrslit í skoðanakönnun Vikunnar meðal ungs fólks. Fyrri
hlutinn birtist í þessu blaði, en sá síðari næst.
f FULLRI ALVÖRU
HREINAR ÚGÖNGUR
Þegar þessar línur koma fyrir almenningssjón-
ir er langt og afdrifarikt verkfall væntanlega til
lykta leitt, göturnar aftur iðandi af umferðarþys
og skarkala, búið að fjarlægja sorphauga við hús
borgarbúa og athafnalífið allt komið í fullan
gang. Verkföll eru nú orðin svo tíð hér á landi,
að menn eru hættir að greina þau hvert frá öðru
í minningunni. Þó kann þetta verkfall að hafa
nokkra sérstöðu, einkaniega þar sem fæstir bjugg-
ust við því og allir voru fyrirfram sammála um,
að láglaunafólkið ætti sannarlega skilið að fá
verulega kauphækkun.
í Ijósi þessarar staðreyndar er einkum tvennt,
sem kemur í hugann, þegar leitað er að skýr-
ingu á orsök svo viðtækrar vinnustöðvunar, sem
veldur óbætanlegum skaða. í fyrsta lagi er aug-
Ijóst, að sá háttur sem hafður var á samningaum-
leitunum að þessu sinni og öll framkvæmd samn-
ingagerðarinnar, var alltof umfangsmikil og flók-
in og þung í vöfum til þess að skjót lausn væri
hugsanleg. í öðru lagi hlýtur ótrúleg tregða og
lítill vilji til að semja af hálfu atvinnurekenda að
hafa tafið samkomulag langt úr hófi fram. Þrátt
fyrir allt tal um fánýti verkfalla og úreltar bar-
áttuaðferðir, verður ekki annað séð en verkafólk
neyðist til að knýja fram kauphækkun með verk-
föllum, eins og málum er nú komið, jafnvel þótt
allir séu sammála um, að kröfur þeirra séu rétt-
mætar og atvinnuvegirnir þoli hærra kaup.
í stuttu máli eru öll þessi mál komin í hreinar
ógöngur, næstum óleysanlegan hnút. Nú væri
sök sér, ef þetta ástand hefði skapazt í einni
svipan, en svo er alls ekki. Málin hafa smátt og
smátt þróast í þessa átt, jafnt og þétt sigið á
ógæfuhliðina. Það hlýtur þess vegna að skrifast
á reikning rikisstjórnarinnar, að ekki skuli hafa
verið gert neitt á síðustu árum til að reyna að
finna nýjar leiðir til að semja milli atvinnurek-
enda og verkafólks, án þess að til verkfalla komi.
Það er gagnslaust að sitja auðum höndum og
segja, að þessir aðilar verði sjálfir að semja sín
á milli — þegar reynslan sýnir, að aldrei gengur
saman, fyrr en verkfall hefur staðið lengi, allt
þjóðlíf meira og minna lamazt og stórfellt tjón
hlotizt af.
Skyldi þurfa fleiri löng verkföll til þess að
hafizt verði handa um að reyna að finna i sam-
einingu nýtt fyrirkomulag á samningagerð milli
atvinnurekenda og verkalýðshreyfingarinnar?
G.Gr.
VlfVAIN Útgefandi: Hilmir hf. Ritstjóri: Gylfl
Gröndal. Blaðamenn: Dagur Þorleifsson, Matthildur
Edwald og Ómar Valdimarsson. Útlitsteikning: Hall-
dóra Halldórsdóttir. Auglýsingastjóri: Sigríður Ól-
afsdóttir. — Ritstjórn, auglýsingar, afgreiðsla og
dreifing: Skipholti 33. Símar 35320 — 35323. Pósthólf
533. Verð í lausasölu kr. 50,00. Áskriftarverð er 475
kr. fyrir 13 tölublöð ársfjórðungslega, 900 kr. fyrir
26 tölublöð misserislega. — Áskriftargjaldið greiðist
fyrirfram. Gjaldd. eru: Nóv., febrúar, maí og ágúst.
26. tbi. VIKAN 3