Vikan - 01.10.1970, Síða 45

desember 1521, með sextíu
manna áhöfn. Þrettán skipverj-
anna voru frá Tidore, en nokkr-
ir Spánverjar kusu að verða eft-
ir á eynni; þóttust þeir hafa
reynt næga hrakninga og töldu
tvísýnt, að „Victoria" kæmist
alla leið til Spánar.
Þeir reyndust sannspáir hvað
það snerti, að áhöfn skipsins
varð að þola mikla hrakninga,
hungur og þrautir á heimleið-
inni, en heim til Spánar komst
skipið, en þá voru aðeins átján
menn eftir á lífi af þeim sex-
tíu, sem lögðu af stað með skip-
inu frá Molukkaeyjum. Til Se-
villa komu þessir langþreyttu
sjómenn hinn 8. desember 1522.
„Victoria“ var fyrsta skipið,
sem sigldi umhverfis jörðina.
Meðal þeirra fáu leiðangurs-
manna, sem komu heilir á húfi
úr þeirri för, voru þeir Piga-
fetta og Del Cano, sem var skip-
stjóri á „Victoria“ síðasta áfang-
ann — frá Molukkaeyjum til
Spánar.
Spánarkeisari tók leiðangurs-
mönnum með kostum og kynj-
um og heiðraði Del Cano á
margan hátt, aðlaði hann og
veitti honum ríflegan lífeyri.
Um örlög og afdrif „Trinidad"
er það að segja, að skipið komst
aldrei aftur til Spánar og fæstir
af skipsmönnum sáu föðurland
sitt aftur.
Soldáninn á Tidore reyndist
þeim stoð og stytta, á meðan þeir
biðu þess, að viðgerð skipsins
lyki. Hinn 6. apríl 1522 lagði það
úr höfn undir stjórn Spánverj-
ans Espinoza, en Juan Carvalho
hafði látizt þá fyrir skömmu.
Espinoza þessi var dugandi sjó-
maður, en fákunnandi mjög og
bar lítið skyn á skipstjórn. Skip-
ið hreppti storma í hafi og kom
aftur til Tidore eftir sex mán-
aða hrakninga. Þá voru 35 skip-
verjar af 54 látnir úr hungri og
og sjúkdómum.
Espinoza brá illa í brún, þegar
hann náði höfn á eynni, því nú
mátti soldáninn honum enga
hjálp eða aðstoð veita. Orsökin
var sú, að portúgalskur floti, sjö
skip með þrjú hundruð manna
áhöfn, var kominn til evjarinn-
ar, en Portúgalar og Spánverjar
voru svarnir keppinautar og
fjandmenn á höfum. Portúgalar
slógu eign sinni á „Trinidad“
og farm þess, en vörpuðu Espi-
noza og mönnum hans í varð-
hald. Um margra mánaða skeið
sat hann í ýmsum portúgölskum
fangelsum, en þegar hann komst
að lokum aftur heim til ættjarð-
ar sinnar, tók keisarinn honum
vel og veitti honum árlega all-
ríflegan lífeyri.
Þá er að segja frá Gomez,
stýrimanninum, sem kom af stað
uppreisn á skipinu „Concepci-
on“, lét leggja skipstjórann í
fjötra og sneri síðan aftur til
Spánar, eins og fyrr er getið.
Þegar heim kom, laug hann
sökum á Magellan og skipstjór-
ann á „Concepcion“. Sögu hans
var fyrst í stað trúað og skip-
stjóranum haldið í fjötrum, en
þegar frá leið, tók mönnum að
þykja frásögn hans grunsamleg,
og var hann fangelsaður. Þegar
„Victoria" kom úr för sinni, kom
sannleikurinn í ljós, skipstjóran-
um var sleppt úr haldi og honum
vel launaðar allar þjáningarnar,
sem hann hafði orðið að þola.
Spánska stjórnin tapaði ekki á
leiðangri þessum. Kostnaðurinn
við allan búnað hans nam 20
þúsund dúkötum, en krydd-
jurtafarmurinn, sem „Victoria“
bar óskemmdan til hafnar, nam
41 þúsund dúkötum að verð-
mæti.
Savalle
Framhald af bls. 23.
bátana. En hún gaf sig ekki, stóð
þarna við hliðið og öskraði. þá
greip ég til hennar og sagði henni
að fara, — og sló hana! Það var
engu líkara en að hann væri
hreykinn af því. — Þá varð hún
algerlega brjáluð!
— Og svo? sagði ég eins var-
lega og ég væri að tala við Lu-
cindu, ég var hrædd um að hann
týndi þræðinum.
— Esther frænka reyndi að
tala við hana, en Savalle var
ekki við mælandi, þegar hún var
í þessum ham! sagði hann. —
Hún elti mig niður á bátabryggi-
una. Ég bað hana að láta mig í
friði, en það var ekki við það
komandi! Þá stjakaði ég henni
frá mér og hún féll um koll. Sló
hnakkanum við bryggjubrúnina.
Ég sá þetta allt fyrir mér,
storminn, regnið og Joel, sem var
orðinn eins óður og Savalle.
— Og svo fleygðuð þér henni
í sjóinn! sagði ég.
— Nei! Ég reyndi að draga
hana inn á bryggjuna, því að höf-
uðið hékk fram fyrir brúnina.
Hún var nú ekki beinlínis lauf-
létt. Það var rétt svo að ég rann
ekki sjálfur í sjóinn og ég varð
að sleppa henni. Þá rann hún út
fyrir og ég sá hana ekki aftur.
Hvað átti ég að gera? Stökkva á
eftir henni? Hann hló æðislega.
— Hún var horfin, ég kom ekki
auga á hana. Það dæmir mig
enginn kviðdómur fyrir það! En
þér skuluð ekki heldur fá tæki-
færi til að dæma mig . ..
Hann herti á takinu ...
Nú skeði allt í einu, ég fann að
ég rann niður með veggnum, eins
og tuskubrúða, — svört þoka
lagðist yfir mig og ég sá ekkert.
En ég skynjaði óljóst brakið í
dyrunum, raddir. Ég þekkti þær
allar. Ein röddin sem hafði spurt
mig spjörunum úr rétt áður en
ég fór inn til Joels, rödd Alans.
— Og svo eina röddin sem mig
langaði til að heyra — Nicholas ..
Kverkatakið linaðist, svörtu
þokunni létti. Nicholas vafði mig
að sér. Ég opnaði augun.
— Heldurðu að þú getir gengið
út að bílnum? spurði hann.
Mér fannst leiðin ótrúlega löng.
Bíllinn var svolítið í burtu, ég
hefði ekki komizt þennan spöl af
eigin rammleik. Ég hresstist fljótt
við tæra loftið. Lögreglubíll stóð
fyrir aftan bíl Nicholas.
Nicholas hjálpaði mér inn í
framsætið, en þegar ég brosti til
hans, hristi hann höfuðið og
sagði: — Það ætti að flengja þig!
Að fara svona ein inn í ljóna-
gryfjuna í stað þess að senda lög-
regluna!
— Hvernig komst þú að þessu?
— Alan var órólegur. Hann
kom til High Trees eftir að hann
hitti þig og sagði mömmu hvert
þú hefðir farið og svo hringdu
þau til lögreglunnar. Nokkrum
mínútum síðar kom ég heim.
— Ég var að reyna að hjálpa
þér! hvíslaði ég vesældarlega.
— Ég veit það, sagði hann blíð-
lega og klappaði mér á hnéð.
Alan kom hlaupandi út úr hús-
inu, þegar við vorum að leggja
af stað. Hann stakk höfðinu inn
um bílgluggann og sagði: — Næst
þegar þú ætlar að leika Sherlock
Holmes, þá máttu ekki gleyma
lífverðinum! Joel misskildi þetta
með brúðuna. Lögreglan er lengi
búin að hafa gætur á honum fyr-
ir eiturlyfjasmygl, — örsmáa
pakka, saumaða innan í brúðu-
kjóla... Ég fór með brúðuna,
sem Savalle gaf Luci á lögreglu-
stöðina og þeir fundu örlítið af
hvítu dufti. Þeir sóttu hinar
brúðurnar, eftir að þú fórst út í
dag...
Ég fór að hugsa sitt af hverju,
athugasemd Nicholas um að það
væri auðvelt að sigla ljóslaus inn
í höfnina á nóttunni, um frú Dan-
by í herbergi Savalle að nætur-
lagi, til að sækja smádót, — lík-
lega brúðu, sem ennþá bjó yfir
leyndarmáli.
Alan sagði að Joel hefði ekki
vitað að lögreglan grunaði hann
um smygl. Þegar þeir komu, hélt
hann að það væri um dauða Sa-
valle að ræða og bunaði öllu út
úr sér ....
Ég var dauðþreytt. Nicholas
ræsti bílinn og ók spölinn að
High Trees þegjandi.
— f rúmið! sagði frú Mede
ákveðin, þegar hún kom auga á
mig.
Ég snerti við handlegg hennar.
— Fyrirgefið mér, en nú verður
allt gott, sagði ég. — Nicholas
segir yður allt saman.
Það var dásamlegt að skríða í
rúmið og borða matinn, sem hún
færði mér. Ég sofnaði strax og
vaknaði mörgum klukkutímum
síðar...
Klukkan var ellefu. Eg glað-
vaknaði, svo ég fór fram úr og
klæddi mig í slopp. Það var eitt-
hvað sem ég varð að sjá . ..
Dyrnar við stigann upp á efstu
hæð voru opnar. Ég gekk hægt
upp þrepin og var komin inn i
tóma herbergið, þar sem ekkert
var eftir nema húsgögnin. Ég
þreyfaði eftir borðlampanum,
fann rofann og kveikti.
Nú var tómt þarna og svip-
laust. Savalle var horfin, engin
afturganga í rauðum kjól, engin
fögur og grimmlynd kona, sem
brosti háðslega, sem hótaði mér
með beittum nöglum sínum. Mér
létti, ég fann öryggið, sem nú
hvíldi yfir þessu húsi. Ég heyrði
öldusogið, gat það verið að þetta
væri rödd hennar, sem lét heyra
til sín, áður en hún hvarf að ei-
lífu.
Ég slökkti ljósið og gekk niður.
Nicholas stóð í gættinni að her-
bergi mínu. Hann var alklæddur.
— Hvað er að? spurði hann. —
Mér fannst ég heyra eitthvað,
þegar- ég kom upp til að hátta.
Þú hefir verið uppi í herbergi
Savalle — hversvegna?
— Til að vera viss um að engin
andavera væri þar á ferli,, sagði
ég.
Hann leit á mig og í augnaráði
hans mátti lesa svo mikla ástúð
að hjarta mitt tiraði af sælu, en
um leið fann ég til einhverrar
smánartilfinningar.
Ég skammaðist mín fyrir að
hafa einu sinni álitið Nicholas
hrokafullan og fjarrænan, sem
hann svo sannarlega ekki var.
— Langar þig í kaffi? spurði
hann.
— Já, þakka þér fyrir.
Við gengum niður í dagstofuna.
Það var hljótt í húsinu. Eina
hljóðið sem heyrðist var gnauðið
í storminum, það var sem væri
hann að gráta.
Nicholas hitaði kaffið og kom
með tvo bolla, sem hann setti á
lítið borð. Svo beygði hann sig
yfir mig og tók andlit mitt í báða
lófa sína.
Ég fann til, þegar ég horfði á
hann, elskaði hann svo tak-
markalaust og þráði að vefía
hann örmum og segja honum að
aldrei framar skyldi hann verða
einmana.
— Serena, sagði hann hlióðiát-
lega, — ég vona að þú verðir hér
kyrr. Ég veit ekki hvernig við
gætum lifað án þín. Mig langar til
að hafa þig hjá mér, alla ævi. Það
er ekki tímabært nú að segja
fleira, en vilt þú hugsa um þetta?
— Já. Ég sneri andlitinu svo
kinnin hvíldi betur í lófa hans.
— Þú hefir einu sinni orðið von-
svikinn, ertu ekki hræddur um
að verða það aftur?
— Nei, sagði hann fastmæltur,
— ekki þegar þú átt í hlut. Sa-
valle kallaði þig „aprílregn“. Hún
sagði það til að striða þér, en það
er einmitt það sem þú ert. Apríl-
regn, hlýtt, milt og ferskt, eftir
langan vetur.
Eftir langan vetur, hugsaði ég
með þakklæti. Eftir storma og
óveður, — kyrrð og friður, nýr
heimur fyrir okkur Nicholas. Mér
fannst þetta upphaf lífs míns,
eins og ástin og gleðin væru að
bíða eftir því að við gætum notið
þeirra saman ...
SÖGULOK.
40. tbi. viKAN 45