Vikan - 09.08.1973, Blaðsíða 46

Hin skyndilega ákvörðun herfor-
ingjastjórnarinnar i Grikklandi
um aö setja Konstantin kóng af
bendir l il að herforingjastjórninni
sé órótt vegna hinna vaxandi ó-
eiröa i landinu. Möguleikar
kóngsins á þvi að hann komist til
valda á ný eru litlir, en þeir eru þó
fyrir hendi. — En þá verður hann
að beita ráðkænsku, isem hann a
karinski ekki til). til að öðlast
traust áhrifamanna i og utan
Grikklands.
Konstantin II, sem er 33 ára og
nýlega settur af, eygir örlitla
möguleika á þvi að geta -snúið
heim til Grikklands á ný sem kon-
ungur.
Úrslita er að vænta innan
skamms.
En allt veltur á hæfileikum
hans til að geta nú á skömmum
tima sameinaö hina dreiföu and-
stöðu gegn herforingjastjórninui,
að hrinda af stað bandalagi milli
mjög róttækra vinstrimanna og
manna, sem standa lengst til
hægri. Ef það tekst verður það
kraftaverki næst.
A sama tima verður hann eftir
leyndum leiðum að halda sam-
bandi við sér holla menn i Grikk-
landi. Sambandið nægir jafnvel
ekki Hann verður að lofa gulli og
grænum skogum. isem á grisku
miinrii i þessu tilviki utleggjast
generála- og aðmirálstiiður i til
fjölda oíursta og liðsforingja, sem
telja sig sniðgengna af hinum
nýja forseta Grikklands, Giorgios
I’apariapoulos, og hans nánustu
Getur Konstantin, sem yfirleitt
hefur verið talinn kænskulaus,
komið þessu af stað? Flestir
kunnugir segja nei. En konungur-
inn, sem tók við krúnunni 24 ára
gamall og var þá algjörlega ófær
um aðstjórna, hefur lært margt i
útlegðinni á Italiu.
Sú þögn, sem hefur umlukið
Konstantin siðan hann neyddist
til að flýja land 13. desember 1967,
hefur veriö túlkuð á margan hátt.
Fjandmenn hans hafa svarið á
reiðum höndum: Konstantin
þagöi til að má mánaöarlegar á-
visanir frá Aþenu öll þau sex ár,
sem hann var formlega æðsti
maöur Grikklands. Hann hefur
kastaö striöshanzkanum i hreinni
vonzku, vegna þess að hann fær
ekki lengur aurana slna. Svo seg-
ir fólk, sem hatar konungdæmiö
og allt, sem þvi fylgir.
En nákvæmari skýrendur lita
öðruvisi á málið.
Hinn bitri lærdómur frá 1967 —
þegar stuðningsmenn hans urðu
útunrian á augnabliki ákvörð
unarinnar — kenndi honum aö
minnsta kosti einn hlut. Nefnilega
að þegja, biða og sjá til, fylgjast
náiö með hugsanlegum innbyrð-
is átiikum, sem gtu orðið stjórn
inni aö falli.
Konungleg óskhyggja? Tæpast,
segja erlendir fréttaritarar I
Aþenu. Heita má, að hver einasta
stjórn i Grikklandi hafi farið frá
völdum vegna innri ágreinings.
Konstantin þarf bara að leiða
hugann að ferðum forfeðra sinna
til og frá Aþenu, til og frá valda-
stóli, til að styrkja trú sina.
Fréttir frá Aþenu benda til, að
margir Grikkir, sem i rauninni
eru andvigir Konstantin, en and-
vigir l’apadopoulosi og aðgerðum
hans að undanförnu, þegar hann
útnefndi sjálfan sig forseta
Grikklands, hafi snúizt til fylgis
viö stuðningsmenn Konstantins.
Eitt ér vist, Konstantin var
aldrei vinsæll þjóðhöfðingi, sem
haföi meirihluta fólks bak viö sig.
Ástæðan er augljós. Hirðin var
gerspillt. Flottheit voru mikil á
fjölskyldunni. Konungsættin þótti
mjög dýr i rekstri i einu fátæk-
asta landi Evrópu.
Diplomat, sem verið hefur
mörg ár i-Grikklandi, hefur kom-
izt að þvi, að herforingjastjórnin
hefur látir gera leynilega skoö-
anakönnun meðal grisku þjóöar-
innar, sem bendir til, aö
Konstantin njóti stuðnings aöeins
15% fólksins. En stór hópur segir
„veit ekki”.
En þaö segir ekki ailt. Talan
15% er lttil, en ef þessi 15% eru
meiri hluti áhrifamanna i Grikk-
landi fæst allt önnur mynd af á-
standinu og möguleikum
Konstantins til að komast aftur til
valda i Grikklandi.
Hinn áhrifamikli blaðamanna-
fundur þeirra konungsins fyrr-
verandi og konu hans i villunni
Paolozzi við Porta Latina var
honum ekki eingöngu til fram-
dráttar. Konstantin var greini-
lega taugaóstyrkúr. Það hefur
aldrei verið hans sterka hlið aö
Nýleg mynd af grísku kon-
ungsf jölsky Idunni. Bömin
eru, talið frá vinstri: Páll,
Alexia og Nikulás.
koma fram opinberlega, nema
við hátiöleg tækifæri, þegar fylgt
er ákveðinni dagskrá. Hann mis-
mælti sig nokkrum sinnum, þegar
hann las upp striðsyfirlýsingu
sína á hendur herforingjastjórn-
inni i Aþenu. Anna Maria, sem er
dóttir Friðriks danakonungs, er
26 ára og sögð hafa verið með
ferskleika ungmeyjar, þar sem
hún stóð við hliö manns sins.
Þetta þótti mjög góð auglýsing
(og örugglega gert i þvi skyni að
sýna fram á að hún stæði við hlið
hans i stormum og striði).
Hversu mikið af ræðu hans
komst til Grikklands? Auðvitaö
þögðu hinir ritskoðuðu fiölmiölar.
46 VIKAN 32.TBL.