Vikan - 24.04.1975, Blaðsíða 24

Lífiö
Geislar sólarinnar brutust
gegnum gluggatjöldin fyrir
svefnherbergisglugganum min-
um, og ég sá i hendi mér, aö veör-
iö var dásamlegt. Þetta var sum-
ariö 1973, sem var afburöagott
sumar. Ég teygöi úr fótleggjun-
um. Ég kenndi svolitils sársauka i
þeim einsog undanfarna daga, og
stundum var eins og fæturnir létu
ekki aö stjórn. Auk þess þreyttist
ég mjög fljótt. Ég haföi engar
áhyggjur af þessu. Ég haföi unnið
ákaflega mikiö aö undanförnu, en
eftir nokkra mánuöi ætlaöi ég aö
taka mér fri um tima og hvila mig
reglulega vel.
Sólin skein, þaö var laugardag-
ur, og sonur minn, kona hans og
yngsta barniö þeirra ætluöu aö
koma og boröa meö mér. „Haföu
ekkert fyrir okkur mamma,”
sögöu þau. „Þaö er nóg aö smyrja
brauö.”
Þau kæmu ekki fyrr en klukkan
eitt, svo aö ég haföi nægan tima
til þess aö fara i búöir. Ég lagöi af
staö meö búöarkerruna mina.
Mér leiö vel, ég var i léttu skapi
og reyndi aö láta mér detta i hug
eitthvaö snjallt til þess aö gefa
þeim aö boröa.
Hjá fisksalanum var fallegur
silungur á boöstólum. Auövitaö
var hann rándýr... Hjá grænmet-
issalanum fékk ég fallegan
aspargus, nýjar baunir, kartöflur
og jaröarber. „Þvi ekki þaö?”
hugsaöi ég. „Njóttu þess arna,
meöan þú hefur tækifæri til.
Eitthvaö alvarlegt var aö.
Ég lagöi af staö heimleiöis glöö
i bragöi og hlakkaöi reglulega til
aö matreiða. Ég var yfir mig
ánægö, vegna þess aö ég haföi
ekki alltaf haft ráö á svona dyrum
málsveröi.
Tólf árum áður haföi ég bundiö
endi á tuttugu ára óhamingju-
samt hjónaband. Þá var ég ger-
samlega peningalaus, og ég fór aö
vinna viö ritvélina, ekki einungis
á daginn og kvöldin, heldur einnig
um helgar og fram á nótt. Allur
timi minn fór i aö sjá fjölskyld-
unni farboröa, svo aö enginn timi
varö til félagslifs eöa skemmt-
ana.
Nú, þegar ég var 55 ára,
gekk mér allt I haginn. Ég bjó i
litlu húsi meö garöi umhverfis,
stundaöi skemmtilegt starf, og
siöustu átján mánuöina haföi ég
séö um vikulegan sjónvarpsþátt.
Mér fannst ég sannarlega eiga
fyrir silungnum.
Fáeinum vikum seinna varö ég
aö leggjast inn á sjúkrahús. Þaö
virtist eitthvaö alvarlegt vera aö
mér i fótleggjunum, eitthvaö,
sem ekki stafaöi af ofreynslu og
þreytu, eins og læknirinn minn
haföi þó haldiö til þessa. Ég var
allt i einu komin á taugasjúk-
dómadeild National Hospital.
Ég gekkst undir nákvæma
læknisrannsókn. Rétt seinna kom
er dásamkgt-
jafnvel
í skugga
dauöans
Sylvia Duncan lést
hálfum mánuði eft-
ir að hún skrífaði
þessa grein. í henni
kemur fram ein-
stakt hugrekki og
óvenju jákvætt við-
horf til lifsins.
annar læknir og sagöi mér, aö
hinn læknirinn hefði þá þegar
greint sjúkdóminn. „Og ef grein-
ingin er rétt hjá honum, ertu méð
einhvem versta sjúkdóm, sem
um getur. Þess vegna ætlum viö
aö taka alls konar syni og ganga
úr skugga um, hvort þetta er ekki
eitthvaö annaö.”
Þremur dögum seinna, þegar
mér var fariö aö liöa betur en mér
haföi liöiö mánuöum saman, sat
ég á rúminu minu i bláa og hvita
sloppnum, sem ég haföi keypt
mér til þess aö vera sæmilega til
fara á sjúkrahúsinu. Ég haföi
snyrt mig vandlega og var aö
leggja síöustu hönd á naglasnyrt-
inguna, þegar læknirinn kom og
dró tjöldin kringum rúmiö mitt til
hliöar. Hann sagöí: „Ég þarf aö
tala viö þig.”
„Láttu þaö koma,” sagöi ég og
brosti.
Hann leit beint framan i mig og
sagöi: „Mér þykir fyrir þessu, en
ég er hræddur um, aö það sé sjúk-
dómurinn, sem við héldum
fyrst.”
„Og hvaöa sjúkdómur er þaö?”
„Hann er kallaöur hreyfitauga-
lömun.”
„Og hvaö i ósköpunum er
þaö?” spuröi ég.
Taugar, sem eru kallaöar
hreyfitaugar, stjórna hreyfingum
likamans. Hreyfitaugarnar i þér
hafa sykst og starfa ekki eðlilega
— þess vegna hefuröu misst vald
á hreyfingum þinum.”
„Einmitt,” sagöi ég. „Og hvaö
er hægt aö gera?”
Hann svaraöi: „Ég er hræddur
um, aö viö getum ekkert fyrir þig
gert. Þaö er engin lækning til viö
þessum sjúkdómi, og sjúkdómur-
inn er aö ágerast.”
Mér fannst þetta afskaplega ó-
trúlegt. Hvernig gat nokkrum liö-
iö eins vel og mér og þó þjáöst
af ólæknandi sjúkdómi? En þó
fannst mér ótrúlegast af öllu, aö
ekki væri til nein lækning á þess-
um sjúkdómi á þessum upp-
gangstimum læknisfræöinnar.
„Þvi miöur er ekki til nein aö-
ferö til aö lækna sjúkdóminn,”
endurtók hann. ,,Til þess er allt of
Htiö vitaö um hann.”
„En þiö finniö einhverja aöferö
bráöum, er þaö ekki?”
„Kannski eftir þrjátiu ár,”
svaraöihann. „En þaökemur þér
ekki aö miklu haldi.”
„Hvaö gerist næst?”
„Taugarnar gefa sig smátt og
smátt og þú lamast.”
„Dey ég úr þessu?”
Hann hristi höfuöiö. Mér fannst
þaö svolitil huggun. ,,0g venju-
lega ágerist sjúkdómurinn hægt,
stundum hættir hann meira aö
segja aö ágerast, en þér batnar
aldrei. Þegar taugarnar eru einu
sinni hættar aö starfa, taka þær
ekki viÖ sér aftur. Loks mun sjúk-
dómurinn hafa áhrif á hreyfi-
taugarnar i brjóstholinu, þú hætt-
ir aö geta andaö, og öllu veröur
lokiö. En tvennt er þó til bóta.
Sjúkdómurinn er ekki sársauka-
fullur og hann hefur ekki áhrif á
heilann.”
Þetta þyddi, aö ég gat haldiö
áfram aö vinna, og ég greip i þaö
hálmstrá.
Þegar læknirinn var farinn og
ég lá i rúminu og reyndi aö átta
mig á þvi, sem hann haföi sagt,
fannst mér ómögulegt, aö ég væri
haldin ólæknandi sjúkdómi. Ég
var ekki nema 56 ára. Lifiö var
dásamlegt, og mér fannst ég eiga
svo ótalmargt ógert þótt ég væri
komin á þennan aldur. Ég átti
barnabörn, og mig langaöi til
aö halda hestaheilsu, aö minnsta
kosti þangaö til ég væri oröin átt-
ræö. Ég gat ekki sætt mig viö, aö
svona var komiö fyrir mér.
Þá fór ég aö hugsa um börnin
min. Hvaö átti ég aö segja þeim?
Dóttir min bjó i Miö-Ameriku og
átti von á fyrsta barni sinu. Sonur
minn bjó svolitiö utan viö London.
Ég haföi alltaf gætt þess vandlega
aö iþyngja þeim ekki meö vanda-
málum minum. En gat ég horfst i
augu viö sjúkdóminn ein mins
liös? Var rétt af mér aö gera þaö?
Börnin min voru oröin fulloröin
og viö vorum mjög nátengd hvert
ööru. Allt I einu rann þaö upp
fyrir mér, aö þeim myndi sárna,
ef ég segöi þeim ekki frá þessu og
leitaöi ekki liösinnis þeirra.
Ég lét færa mér simann og
valdi númeriö hjá syni minum.
Tengdadóttir min svaraöi. Og þá
gerðist þaö. Tárin streymdu niöur
kinnar minar, og ég átti erfitt
meö aö tala. Meö erfiöismunum
tókst mér þó aö stynja upp: „Ég
er meö ólæknandi sjúkdóm. Ég á
eftir aö lamast gersamlega.”
A raddblæ tengdadóttur minnar
heyröi ég, hve mjög henni brá
viö: „Haföu engar áhyggjur. Viö
24 VIKAN 17. TBL.