Vikan - 05.01.1984, Qupperneq 40

MORGAN KANE
Makleg málagjöld
^ásí
Nýr stjörnuróman eftir Margit Sandemo,
höfund bókaflokksins vinsœla um ísfólkið.
PRENTH ÚSIÐ Barónsstíg 11 a - Sími 26380
Margit Sandemo
Ur viðjum
einmanaleikans
Fimm mínútur með Willy Breinholst
Fimm
krónut
lík
eru
peningar
Þaö er rétt að krónan er ekki
lengur þaö sem hún einu sinni var.
Það er rétt að ómögulegt fjár-
málastefna, kærulausir fjármála-
ráðherrar, misheppnaöur þjóðar-
búskapur, verðbólga, stöðug'
skattpíning borgaranna af hálfu
ríkisins og annað af því tagi hefur
rýrt krónuna niður í nánast ekki
neitt. En samt sem áður er krónan
og verður króna. Varla nokkur af
þeirri kynslóð sem nú er að vaxa
úr grasi myndi ómaka sig við að
beygja sig niður til að taka upp
krónupening þó hann sæi hann á
götu, en við sem erum af gamla
skólanum, við höfum enn í okkur
virðingu fyrir peningunum. Ég
fyrir mitt leyti get ekki með
nokkru móti gengið fram hjá
peningi sem liggur og gljáir á
gangstéttinni, eða hvar það nú er,
án þess að beygja mig eftir hon-
um.
Ég er fæddur og uppalinn í fjöl-
skyldu þar sem peningar uxu ekki
á trjánum í garðinum, þar sem
maður sparaði peningana með
gamla góða máltækið að leiðar-
ljósi. „Margt smátt gerir eitt
stórt.” Og fyrst ég er nú búinn að
segja þetta þá skiljið þið hvers
vegna ég stoppaði þegar ég var á
leiðinni í gegnum stórmarkaðinn
um daginn og sá allt í einu
splunkunýjan og spegilgljáandi
pening á gráa vínilgólfdúknum
milli vörurekkanna.
Ég heföi auðvitað getað beygt
mig niður, eldsnöggt, tekið fimm-
kallinn upp og stungið honum í
vasann, horfið svo á braut. En ég
er ekki svoleiðis. Fimm krónurnar
hefðu getaö dottið á gólfið þegar
maðurinn sem stóð við afgreiðslu-
borðið var að fá til baka og ég hef
sko ekki hugsað mér að gera mig
að þjófi út af fimm krónum, nei
ekki ég.
Svo ég geröi allt annað. Ég
hægði á mér, nam staðar við grind
með silkibindum, fitlaöi svolítið
við nokkur bindi og gaf fimm
króna peningnum auga. Hann var
kyrr á sínum stað. Enginn virtist
sakna hans. Enginn gerði sig lík-
legan til að beygja sig niður og ná í
hann. Enginn var að sýsla við
budduna sína í leit að týnda fimm-
kallinum.
Það var augljóst mál aö fimm-
kallinn var heimilislaus. Hann
beið eftir að einhver fyndi hann.
Og sá sem fann hann var ég. Og
fundinn fimmkall tilheyrir þeim
sem tekur hann upp. Engan myndi
dreyma um að fara á lögreglu-
stöðina með pening svo rýran að
kaupmætti sem fimm kr. pening-
ur á svona verðbólgutímum eins
og öllum er kunnugt um að ríkja.
Fundnum fimmkalli stingur mað-
ur í vasann rétt si-svona og svo
kaupir maður kúlur fyrir hann,
notar hann upp í kostnað af síga-
rettupakka eða notar hann í spila-
kassa og styrkir gott málefni, eða
slæmt, í leiðinni. Það er enn ýmis-
legt smálegt hægt að gera við
fimm króna pening.
Ég sleppti takinu á silkiháls-
bindinu og hélt til baka. Með léttri
og lipurri fótahreyfingu ætlaði ég
að hnika fimmkallinum lítillega
nær afgreiðsluborðinu, þar sem ég
gat beygt mig niður án þess mikið
bæri á og tekið peninginn upp. En
lipurtáin mín var einum of létt og
fimmkallinn lá eins og klessa á
sama stað, nýsleginn og spegil-
gljáandi á gráum vínildúknum.
Ég tók svona fimm, sex skref
eftir gólfinu, svo nam ég staðar,
tók upp rúllukragapeysu eins og
annars hugar, sneri mér viö, gekk
hröðum skrefum til baka, beygði
mig niður og tók fimmkallinn
upp. . . . það er að segja ég náði
ekki almennilegu taki á honum og
þess vegna hélt ég áfram för
minni og fór aftur að grindinni
með silkihálsbindunum.
Það leit út fyrir að fimmkallinn
heföi í hita og þunga dagsins sokk-
ið í gólfdúkinn. Þarna sat hann og
40 Vikan 1. tbl.