Vikan - 21.11.1985, Blaðsíða 13

ig að vinnutíminn getur farið dálítiö eftir
þörfinni."
Konurnar fjórar, sem féllust á að
deila reynslu sinni með lesendum VIK-
UNNAR, eru ekki nafngreindar hér.
Þær hafa engan áhuga á að þekkjast,
,,Margar eru hræddar við
að koma, hræddar við að
þarna séu eingöngu konur
sem hafa verið barðar í
kássu.. ."
ekki vegna þess að þær skammist sín
fyrir að hafa leitað til kvennaathvarfs-
ins, heldur eru ýmsar ástæður fyrir því
að þetta fyrirkomulag er heppilegt og
jafnvel nauðsynlegt. Þær eru hrein-
skilnar. Þær tvær sem voru enn í at-
hvarfinu þegar viðtalið fór fram blönd-
uðu sér lítið í samræðurnar framan af,
en sóttu i sig veðrið þegar líða tók á
samtalið. Staðreyndum er hvergi snúið
til að fela hver sé hér á ferð, hið eina,
sem gert er til að halda nafnleynd þess-
ara kvenna, er að tilgreina ekki hver
þeirra talar hverju sinni, þannig að sam-
talið myndar eina heild. Það er að vissu
leyti dæmigert fyrir konurnar í kvenna-
athvarfinu, reynsla þeirra rennur saman
í eina heild, stundum eru þær að segja
frá sjálfum sér, stundum einhverjum
öðrum, margt er þeim sameiginlegt,
færra ólíkt með þeim.
— Ég þekki ofbeldi allt frá því ég var
barn, ólst upp i svolitið vafasömu um-
hverfi þó það hafi ekki verið óregla á
,,Það er búið að koma því
inn hjá sumum konum að
allt sem gerist sé þeim að
kenna. Eiginmaðurinn segir:
Ég drekk af því þú ert
ómöguleg. Og sérðu hvernig
þú ert búin að gera börnin."
mínu heimili eða barsmíðar og ég hafi
átt góða æsku. En ég sá margt og strax
sem krakki skynjaði ég þörfina á að at-
hvarf væri til. Ég vissi til dæmis um
konu sem var með fullt hús af börnum
og lenti ítrekað i mjög slæmu ofbeldi,
hún var barin. Lögreglan kom á staðinn
og fór meö hana og krakkana út i bíl og
keyröi meö hana einn hring um hverfið
og spurði: Hvað á að gera við ykkur?
Það var ekki um annaö að ræða en fara
með þau heim. Margar konur hafa búiö
við þetta allt sitt líf.
— Ég held það sé mjög litið um að
kona leiti til fjölskyldu sinnar undir
svona kringumstæðum. Þar er ýmiss
konar þrýstingur: Mér finnst að þú ætt-
ir að gera þetta eða mér finnst þú ættir
að gera hitt. Fyrir utan það eiga þær á
hættu að valda ónæði á því heimili sem
þær leita til ef mikill drykkjuskapur og
ofbeldi fylgja.
En svo lentir þú í þeirri stöðu að
koma i kvennaathvarfið. Hvernig
vildi það til?
— Ég þurfti á kvennaathvarfi að
halda löngu áður en það varð til. Ég
hafði ætlað að skilja við bónda minn og
hafði ekki i nein hús að venda og þar
sem við bjuggum var mér bara sagt að
hypja mig ef mér líkaði ekki ástandið.
Eini staðurinn, sem ég gat leitað til, var
lögreglustöðin en þeir gátu ekki tekið
við mér og börnunum. Okkur var komið
fyrir, mér á einum stað, börnunum á
öðrum og þar vorum við þar til ég hrein-
lega gafst upp. Það versta, sem mér
hefur verið gert, var að skilja okkur
svona að. Auk þess var aðstaðan, þar
sem ég bjó, svo slæm að varla var hægt
að sækja vinnu þaðan. Ég neyddist til
,,Litla barnið, sem hellir nið-
ur úr mjólkurglasi í ógáti
vegna þess að það er yfir-
spennt, má alveg eins eiga
von á því að pabbi þess rjúki
upp og segi: Alltaf sami
sóðaskapurinn á þessu
heimili! Ég er farinn út. . .
Og litla barnið situr uppi
með það að pabbi er farinn á
fyllirí af því það hellti niður
mjólkinni."
að fara aftur heim. Þegar loks kom
heppilegri lausn fyrir okkur var ég kom-
in þangað, fyrir sjö vikum.
— Ég efa það ekki að fleiri hafa verið í
svipaðri stöðu. Ég hefði aldrei farið út i
þetta hefði ég vitað hvað beið min og
ég er viss um aö margar hafa átt enn
verra. Ég fór ekki út af ofbeldi, þó það
væri oft til staðar í þessu hjónabandi.
Ég átti bara einfaldlega engan kost þeg-
ar við urðum ásátt um að skilja.
Breytti það stöðunni fyrir þig að
vita af kvennaathvarfinu?
— Já, og ekki bara hjá mér heldur
mörgum konum. Þó þær leiti kannski
aldrei i kvennaathvarfið þá er viss
styrkur fyrir þær og akkeri að vita að
það er til. Og ég held líka að það haldi
aftur af mörgum bóndanum að vita að
þær geta farið eitthvað.
— Fyrir mig var það mikill léttir að
vita af stað sem ég gæti farið á ef allt
færi um koll. Sem það gerði á endanum.
Margar, sem koma þangað, hafa haft
það í sigtinu löngu áður en þær komu.
— Ég fór aftur heim eftir að hafa ver-
ið í kvennaathvarfinu í fyrsta sinn, gaf
sjálfri mér sjens eftir að eiginmaðurinn
fór í meðferð. Mig langaði að kynnast
honum edrú. Ég fór líka tvívegis í fjöl-
skyldumeðferð hjá SÁÁ en þrátt fyrir
það gekk þetta ekki upp. Áfengi spilar
oft inn í, bæði drykkja og löngunin i
áfengið. En þó hann væri edrú gekk
þetta ekki.
— Börnin koma töluvert skemmd út
úr svona löguðu. Þau eru yfir sig
spennt og trekkt. Þau þurfa að jafna sig
ekki síður en móðirin.
Hvernig er að koma i kvennaat-
hvarfið i fyrsta skipti?
— Maður gerir sér svo sem engar
ákveðnar hugmyndir fyrirfram. Fer i
skyndi og lítur á þetta sem stað þar sem
maður getur fengið að vera í friði. En
allir mæta manni með skilningi og
styrk. Flestar, sem koma þarna, eru
búnar að halda ástandinu leyndu i mjög
langan tíma, ekki af þvi að þær séu að
hlífa eiginmanninum heldur einfaldlega
vegna þess að sú stóra spurning kemur
upp: Hvers konar manneskja er maður
að láta fara svona með sig? Svo er það
alltaf vonin um að ástandið batni. Þær
ásaka sjálfar sig, vilja gera eitthvað i
,,Þegar búið er að segja við
hana oft að hún sé svo
heimsk og hafi enga dóm-
greind. . . þá fer hún að trúa
því."
málinu en það er hægara sagt en gert,
þvi eftir langvarandi kúgun er mann-
eskjan oft mjög skemmd. Þá er léttir að
hitta aðrar i sömu aðstöðu. Sumar hafa
kannski lent i að létta á sér við einhverja
sem eru ekki traustsins verðir og eftir
að þeim er hafnað tala þær ekki aftur,
sist ef þær fá þetta aftur framan i sig
öfugsnúið og bjagað.
— Margar eru hræddar við að koma,
hræddar við að þarna séu eingöngu
konur sem hafa verið barðar i kássu, að
það hljóti alltaf að vera miklu verra hjá
öðrum.
— Að þær þurfi helst að vera hálf-
dauðar til að komast þarna inn!
— Ofbeldi þarf ekki endilega að vera
líkamlegt. Það getur líka verið til mjög
slæmt andlegt ofbeldi.
— Eitt það hörmulegasta sem ég hef
horft upp á er kona sem kom inn vegna
andlegs ofbeldis.
47. tbl. Vikan 13