Vikan - 26.03.1987, Blaðsíða 52

Daninn raunamæddi
Smásaga eftir Damon Runyon
að er eitt kvöld á Broadway fyrir svo
sem tveimur árum að ég rekst á blaða-
manninn Ambrose Hammer og hann
biður mig að fara með sér í leikhús því
Ambrose er það sem kallað er leiklistargagn-
rýnandi og það er starfi hans að fylgjast með
öllum nýjum leiksýningum og skrifa um það
í einn morgunbleðilinn hvað honum hafi
fundist um þær.
Ég heyri oft leikarana og náungana sem
skrifa leikritin vera að ræða um Ambrose inni
á veitingastað Mindys þegar þeir eru búnir
að ná sér í dagblöðin og lesa það sem hann
hefur til málanna að leggja. Eftir því sem ég
kemst næst finnst þeim hann ekki vera annað
en lítilfjörlegur krimmi því svo virðist sem
Ambrose svo gott sem myrði hvern þann sem
nálægt nýrri sýningu kemur. Því segi ég við
hann sem svo:
Nei, Ambrose, hugsanlegt er að ég þekki
náungann sem skrifar leikritið sem þú ætlar
að fara að sjá eða einhvern af leikurunum og
þar sem mér skilst að líkurnar séu ávallt níu
á móti fimm að þú sendir nýju leikriti tóninn
þá myndi ég eiga á hættu að skaða samskipti
mín við Broadwaybúa. Og þar að auki, segi
ég, hvar er ungfrú Channella Cooper sem
hefur fylgt þér á allar leiksýningar síðustu sex
mánuðina samfleytt?
- Ó, segir Ambrose. - Þú þarft ekki að
hafa áhyggjur af þessum höfundi þar sem
hann heitir Shakespeare og hefur verið dauð-
ur nú um allnokkra hríð. Og hvað leikarana
snertir þarftu ekki að hafa neinar áhyggjur
af þeim því þetta eru eintómir busar sem eng-
inn hefur heyrt nefnda nema ef vera skyldi
aðalleikarann sem kvað hafa á sér allnokkurt
rykti. Hvað ungfrú Channelle snertir veit ég
ekki hvað hún aðhefst þessa stundina og til
að gera langa sögu stutta þá er mér A og N
og D og S og K sama.
- Hvað nú, Ambrose? segi ég. - Síðast þeg-
ar við hittumst sagðir þú mér að þú logaðir
af ást til hennar en auðvitað ertu búinn að
loga af ást til svo margra stelpna frá því ég
kynntist þér að það er mesta furða að þú
skulir ekki fyrir löngu vera brunninn til ösku.
Heyrðu mig nú, segir Ambrose. - Við
skulum ekki ræða svo viðkvæmt mál sem
ungfrú Cooper að svo stöddu því að þá kynni
ég að bresta í grát og verða með öllu ófær
um að rækja hina óvægnu skyldu mína gagn-
vart þessu leikriti. Ég veit ekki annað en það
að í morgun sendi hún mér skilaboð þess efn-
is að ömmu hennar hefði elnað sykursýkin
og hún yrði að fara til Yonkers til að hitta
hana.
Og, heldur Ambrose áfram, það vill svo
til að í fyrsta lagi veit ég að amma hennar er
með æxli en ekki sykursýki, í öðru lagi býr
hún ekki í Yonkers heldur í Greenwich Vil-
lage hér í New York og í þriðja lagi sást til
ungfrú Cooper nú síðdegis að tedrykkju með
uppstríluðum spjátrungi sem heitir Mansfield
Sothern. Mér er spurn, segir Ambrose, hvort
sú pía sé fædd sem kann að segja sannleikann.
- Nei, Ambrose, segi ég, að minnsta kosti
ekki ennþá. En, segi ég, mig undrar að heyra
að ungfrú Cooper skuli hafa reynst óábyggi-
leg því mér hefur alltaf virst hún vera sú
manngerð sem hægt væri að reiða sig á og
þér ákaflega trygg, eða að minnsta kosti eins
trygglynd og búast má við á þessum síðustu
tímum. Raunar, segi ég, hef ég það eftir áreið-
anlegum heimildum að hún hafi hafnað
Rasshandar-Lyons, spilakassakónginum, sem
hafði boðist til að ábyrgjast frama hennar og
kaupa undir hana næturklúbb. En auðvitað
er Mansfield Sothern allt önnur Ella. Mér
hefur oft fundist gaman að honum á sviðinu
í ýmsum grínstykkjum.
Hann er fiottræfill frá Smithfield sem
hefur stolið nöfnum af tveim stórleikurum í
eitt handa sér, segir Ambrose. - Ég skal viður-
kenna að hann er stundum þolanlegur í söng-
og gamanleikjum ef maður lokar augunum
þegar hann er á sviðinu og ímyndar sér að
hann sé einhver annar. Hann er eins og allir
leikarar nógu drjúgur með sig til að halda að
hann geti leikið Hamlet. Og tilfellið er, segir
Ambrose, að hann ætlar einmitt að gera það
í kvöld og ég get varla beðið.
Nú, jæja. Að endingu fer ég með Ambrose
í leikhúsið og það kemur á daginn að þetta
þykir merkisviðburður og allir i kjól og hvítu
því að Mansfield Sothern hefur hlotið mikla
hylli fyrir hlutverk sín í söngleikjum og svo
er að sjá sem sú ákvörðun hans að leika
Hamlet hafi valdið töluverðu írafári þó Am-
brose haldi því fram að fiestir viðstaddra séu
úr kaffihúsakliku Mansfields sjálfs og hann
heldur því einnig fram að allt sé þetta ekki
annað en samantekin ráð til að gera mikið
úr Mansfield.
Sjálfur er ég ekkert gefinn fyrir Shakespeare
þó svo ég hafi séð mörg leikrita hans áður
og ef frómt skal frá segja hef ég aldrei kunn-
að að meta þau þó ég viðurkenni ekki slíkt
opinberlega því ég vil ekki vera talinn illa
gefinn. Ég held út fyrsta þáttinn ásamt Am-
brose og ég tek eftir að sem Hamlet er
Mansfield Sothern að minnsta kosti vel við
vöxt og hefur rödd sem hljómar eins og hún
komi djúpt neðan úr námagöngum. Það er
hins vegar ekki ljóst hvað hann er að tala um
og vekur það þar af leiðandi ekki áhuga
manns.
Þar eð Ambrose virðist þungt hugsi og
sinnulaus um mig hef ég mig hljóðlega á brott
og held til Mindys. í bítið næsta morgun veiti
ég þar eftirtekt ungfrú Channelle Cooper og
Mansfield Sothern að lesa pistil Ambrosar
og Mansfield úthellir tárum sínuni yfir blaðið
svo prentsvertan lekur ofan í fieskið hans og
eggin. Ég fer auðvitað umsvifalaust út og
kaupi blað til að sjá hvað veldur hugarangri
hans og ég kemst að því að Ambrose hefur
skrifað eftirfarandi um leiksýninguna:
„Eftir túlkun Mansfields Sothern á Ham-
let í Todd leikhúsinu i gærkvöldi er hægt
að útkljá allan ágreining varðandi höfund
hins ódauðlega leikverks. Menn þurfa ekki
annað en aðgæta legstaði þeirra Shake-
speares og Bacons. Sá sem hefur snúið sér
við í gröfinni hlýtur að vera höfundurinn."
Nú atvikast það svo að ég rekst ekki á
Ambrose Hammer aftur fyrr en nú um daginn
að hann kemur inn til Mindys á kvöldmatar-
tíma, stingur dálítið við og gengur við staf.
Auk þess er hann ekki lengur bústinn heldur
allur orðinn næsta magur. Hann heilsar mér
stórkallalega, sest við borðið mitt og mælir
við mig eftirfarandi:
Ja hérna hér! Þvílik tilviljun! Síðast þegar
við hittumst fór ég með þig í leikhúsið og nú
ætla ég að gera slíkt hið sarna fyrsta daginn
sem ég kemst á ról. Hvernig bragðast krásirn-
ar sem þú ert að háma í þig?
- Upp og ofan, segi ég. - Ástandið er orð-
ið þannig vegna stríðsins að maður verður
að láta sér nægja það sem býðst. En ég hef
ekkert séð til þín í háa herrans tíð, Ambrose.
Heldurðu þig fjarri borginni? Og því ertu að
frílysta þig með þennan staf?
Ég hef, segir Ambrose, haldið mig handan
hafsins og er búinn að særast í stríðinu í
Norður-Afríku. Ætlarðu að segja rnér að ntín
hafi ekki verið saknað hér um slóðir?
52 VIKAN 13. TBL