Vikan - 14.06.1990, Blaðsíða 37

yröi og fær oftast alltof mikla
ábyrgö á sér og jafnvel heimil-
inu sem framkallar síðan mis-
þroska sem erfitt getur reynst
að laga nema barnið hreinlega
fái, sem fullorðinn einstakling-
ur, leiðsögn einhvers sérfræð-
ings sem getur fundið út hvar
hann helst kemur fram og hef-
ur þá heftandi áhrif á líf við-
komandi. Börn, sem alin eru
upp í alkóhólísku andrúms-
lofti, verða oft síðar á ævinni
óafvitandi til þess að draga að
sér vandamálafólk frekar en
annað fólk. Þau þekkja nefni-
lega þá útgeislun og fram-
komu best og eru þjálfuðust í
að bregðast við framkomu
þannig einstaklinga.
Ég er ekki hissa á að þú sért
öðrum fremri í hlutverki sálu-
sorgara f hópi félaganna.
Sannleikurinn er nefnilega sá
að uppeldi barna úr alkóhól-
mynstri dregur dilk á eftir sér.
Það kemur meðal annars fram
í því að þessi börn eru vön að
taka tillit til ótrúlegustu að-
stæðna og oftast þurfa þessar
elskur ’alltof snemma að láta
undan meö sinn vilja og
langanir vegna annarra. Þau
læra fljótt að umburðarlyndi og
fórnfýsi bjarga oft málunum
þegar aðrar og áhugaverðari
leiðir sýnast óframkvæman-
legar. Ég er ansi hrædd um að
þú sért vön að láta undan með
þarfir þínar og að þér finnist al-
veg eðlilegt að reyna að leysa
og hlusta á þarfir annarra án
þess að hugsa þig um. Auðvit-
að er kostur að geta sinnt öðr-
um og vera óeigingjörn eins
og þú. En mundu líka að þú
þarft einhvern til að hlusta á
þig og tii að hvetja þig.
ÓHÆFIR FEÐUR OG
EIGINMENN
( erfiðleikum, sem skapast af
óreglu heimilisföður, verður
erfitt að finna tíma og næði til
að gefa börnunum á heimilinu
það sem þau þurfa því venju-
lega gerir óregluringulreiðin
ekki boð á undan sé. Börn,
sem liggja andvaka og skelf-
ingu lostin á meðan verið er að
berja mæður þeirra og svi-
virða, eru gjörn á að gera of
litlar kröfur af ótta við að auka
kannski vandann sem heimilið
er gegnsýrt af. Þess vegna
hlýða þau á skökkum stööum
og reyna að leysa sjálf það
sem hrjáir þau. Þeim finnst
mamma eiga nógu bágt þó
þau verði ekki líkatil að íþyngja
henni. Þetta gerir það að verk-
um að þegar þessi börn verða
fullorðin og velja sér sjálf lífs-
förunaut eiga þau bágt með að
trúa að nokkur vilji elska þau
nema þau þurfi helst að bera
ábyrgð á viðkomandi og jafn-
vel bjarga honum fyrir horn.
Þessir einstaklingar verða lan-
goftast áframhaldandi fórnar-
lömb ef þeir ekki átta sig á
hvernig þeir eru alltaf að fara f
eilífan hring til uppvaxtarins í
hegðun og framkvæmdum.
Þarna væri ágætt að verða sér
úti um bækur sem eru þrosk-
andi og upplýsandi um hvernig
börn með fortíð þolandans
vegna áfengisneyslu aðstand-
enda eru óvarin fyrir ýmsu f
mannlegum tengslum, ýmsu
sem þeir sem ekki eiga þessa
fortíð eru gjarnir á að notfæra
sér. Eins og til dæmis að æti-
ast til að þessar manneskjur
séu ódrepandi og þess vegna
megi bjóða þeim nánast hvað
sem er og þær láti slíkt gerast,
án þess að skilja að þetta er
rangt, því þær þekkja ekki
annað.
SEKTARKENND OG
VANDAMÁL
í framhaldi af þessu skulum
við skoða af hverju þú ert
ánægð með nánast allt en ef-
ast um sjálfa þig. Þú ert þessa
mánuðina að Ijúka tímabili á
milli tvítugs og þrítugs.
Þú ert svolítið á undan flest-
um jafnöldrum þínum hvað
varðar skóla lífsins. Það stafar
af því aö þú hefur mikla og erf-
iða reynslu að baki. Úr þessu
ferð þú að þrá að vera eitthvað
annað en allra manna gagn,
andlega séð. Þú vilt vita hvort
þú eigir að rækta dulargáfur
þínar sem virðast augljósar.
Um þær efast þú stórlega en
ég ekki því fram kemur í skrift
þinni að þú ert mjög næm og
kannski næmari vegna allra
áfallanna sem þú þurftir að
fara í gegnum í uppvextinum.
Ef ég væri þú myndi ég
leggja mesta rækt við forspár-
hæfileikann því hann erfrekar
sjaldgæfur og þess vegna
áhugaverður. Þú vilt öllum vel
og hefur reynt að láta erfiðleik-
ana gera þig að betri mann-
eskju. Þaö finnst mér frábært.
Eins ertu mjög einlæg og
hrokalaus en mættir hafa
pínulítið meiri metnað fyrir
þína hönd. Ég finn líka þegar
þú talar um fólkið í lífi þínu að
þú ert fljót að benda á kosti
þess, jafnvel þótt þér falli ekki
gallarnir. Þetta gefur til kynna
að þú fyllist sektarkennd út af
því aö sjá svona augljóslega
hvað miður fór og fer í fari
þess. Ekki efast ég um að við-
komandi persónur hafi kosti
en hefur þetta sama fólk séð
þína kosti?
Hvað varðar samband þitt
við mann þinn er það dæmi-
gerð afleiðing af uppeldi þínu.
Þú passar hann og verndar og
trúir sennilega líka aö þú getir
bjargað honum frá óreglu. Það
bjargar enginn öðrum á þeim
vettvangi. Ef fólk finnur sig
ekki knúið til að breyta sér
sjálft gerir enginn annar það
fyrir það. Þú getur vissulega
með góðsemi þinni og hrein-
lyndi verið honum holl fyrir-
mynd en hann verður sjálfur
að sjá að óregla og barnaupp-
eldi og ást til þín eiga fátt sam-
eiginlegt. Á meðan hann
breytir ekki afstöðu sinni til
vímuefna nýtir hann örugg-
lega ekki tækifærin rétt til að
hlúa að þér og börnunum. Það
vilt þú helst ekki viðurkenna af
því að þú færð kannski óbæri-
lega sektarkennd fyrir bragðið.
Samt hefur þú sett honum
kosti sem er verulega gott frá
þinni hendi. Því skyldir þú vera
að burðast með vandamál f
formi eiginmanns ef þú átt kost
á öðru. Við megum adrei við-
halda vanþroska þeirra sem
við elskum bara af því að við
erum óeigingjörn og fórnfús,
eins og þú svo sannarlega ert,
kæra Snót.
UPPSÖFNUÐ REIÐI
Ef við íhugum feril barns sem
verður aö þola það alla sína
æsku að sjá móður sinni mis-
þyrmt og verða sjálft að sitja
undir gagnrýni frá meingölluð-
um fósturföður er ekki fráleitt
að álykta að réttlætiskennd og
dómgreind barnsins brenglist
um tíma. Ef þú horfir til baka er
miklu sennilegra að þú fyllist
reiði en gleði. Hitt er svo ann-
að mál að manneskja með
þína eðlisþætti, sem eru
margþættir og áhugaverðir,
nennir ekki að viðhalda röng-
um tilfinningum. Hún velur
heldur að þroskast og verða
betri manneskja en þær fyrir-
myndir sem hún átti kost á og
höfðu hreinlega fátt að gefa
vegna veikleika sinna.
Þú ert dul en skapstór, auk
þess að vera frekar sáttfús,
sem vissulega er kostur. Eins
hefur þú greinilega listræna
hæfileika sem gætu komið
fram í handavinnu og listmál-
un auk Ijóðagerðar, ef það
freistar þín. Að eyða tíma og
kröftum í að byggja upp gott
samband við börnin þín, eins
og þú gerir, er af hinu góða en
börnin hafa líka gott af að
finna að þú eigir þér hugðar-
efni og áhugamál sem þú þarft
náttúrlega tíma og tækifæri til
að rækta. Farðu á einhvers
konar námskeið innan um fólk
sem ekki gerir kröfur til þín en
virðir þig vegna hæfileika
þinna og þægilegrar fram-
komu. Hún virðist þér eðlislæg
og er líkleg til að gera þig vin-
sæla þó þú setjir þig ekki endi-
lega í hlutverk hlustandans öll-
um stundum. Við þurfum líka
að geta verið þiggjendur og
það átt þú sennilega erfitt með
af því að hitt er orðið þér svo
tamt. Vissulega er jákvætt að
þú sért þakklát fyrir alla þá
reynslu sem þú hefur farið í
gegnum en það breytir því
ekki að þú þarft að fara frá for-
tíðinni og ná að losa þig við
hegðun og framkomu sem er
afleiðing af ótta og óöryggi
þess liðna.
MÓTLÆTI GETUR VERIÐ
GÆFA
Hver einasti einstaklingur á
þessari jörð er hér í einhverj-
um tilgangi. Vissulega er okk-
ur það ekki alltaf augljóst en
svona er það nú samt. I skóla
lífsins eru okkur skömmtuð
verkefni til að vinna úr. Þín
reynsla er líka reynsla sem
ótal margir verða að fara í
gegnum. Við sem höfum farið
í gegnum mótlæti vitum að ef
við snúum ekki ósigrum í
sigra, okkur sjálfum til handa,
er hætt við að við verðum bitur
og heldur óáhugaverð í sam-
skiptum við annað fólk. Það
sem segir mest um manngildi
okkar er hvernig við förum í
gegnum andstreymi og hvern-
ig við vinnum úr því. Ef ekkert
væri að kljást við í lífinu er
hætt við að okkur fyndist það
frekar óspennandi og við
myndum örugglega óska eftir
einhverju að takast á við. Eins
er hárrétt sem þú segir, kæra
Snót, að við getum nefnilega
orðið öðrum til styrktar í erfið-
leikum þeirra ef við erum búin
að sjá hvar við getum bætt
okkur sjálf. Viðurkenning ann-
arra er oftast það sem við
þráum mest en fáum sjaldn-
ast. Þess vegna megum við
ekki gerast fórnarlömb án
þess að taka eftir því og fá út á
það einhvers konar viðurkenn-
ingu. Þá er hún of dýru verði
keypt. Þetta minni ég þig á af
augljósum ástæðum sem
liggja fyrst og fremst í fortíð
þinni og þeim erfiðleikum sem
hún hefur bakað þér. Ég er
nefnilega ansi hrædd um að
þú sjáir ekki við sjálfri þér
þarna og gangir því of skart
undir öðrum á kostnað sjálfrar
Frh. á bls. 49
12. TBL. 1990 VIKAN 37