Vikan - 17.09.1992, Blaðsíða 23

SÁLARKIMINN
SIGTRYGGUR JÓNSSON SÁLFRÆÐINGUR
SVARAR LESENDUM
Bréf til Sigtryggs geta snúist um samskipti kynjanna, sam-
skipti barna og foreldra, samskipti milli hjóna, kynlíf og
annað það sem lýtur að sálfræði og sálfræðilegum vanda-
málum. Bréfín mega vera nafnlaus eða undir dulnefni.
Utanáskriftin er:
Sigtryggur Jónsson sálfræðingur, Álftamýri 3,108 Reykjavík
Kæri sálfræðingur.
Mig iangar til að heyra álit þitt
á minu vandamáii en það er
að ég er alltaf hrædd. Ég er
hrædd við allt og alla og
hrædd um alla skapaða hluti.
Það var alltaf mikil drykkja
hjá foreldrum mínum par til
fyrir nokkrum árum. Eg veit
að drykkja þeirra hafði slæm
áhrif á mig en ég held ég geti
ekki kennt þeim um allt.
Ég hef alltaf verið myrkfæl-
in en önnur hræðsla hefur
verið að aukast undanfarin ár.
Nú er ég þannig að ég fer
kannski einu sinni á ári á ball
og er þá i svitabaöi því ég á
alltaf von á slagsmálum og
veseni. Ég er hrædd þó ég
þekki ekki fólkið, ég þori ekki
niður í bæ á kvöldin um helg-
ar, ég fer ekki i tjaldútilegur
og ég er hrædd við öll dýr og
flugur. Það er ekki margt sem
ég er ekki hrædd við.
Ég er gift og er mjög af-
brýðisöm. Ég þoli ekki þegar
maðurinn minn talar um aðrar
konur eða horfir á þær, ekki
einu sinni þó þær séu bara í
sjónvarpinu.
Ég hefmjög lítið sjálfstraust
og sjálfsálit og er mjög óör-
ugg með mig. Mér líður illa
ein heima á kvöldin og næt-
urnar, þó börnin séu heima.
Ég vona aö þú getir eitt-
hvað leiðbeint mér,
Helga
Kæra Helga.
Þó þú skrifir ekki mikið um
sjálfa þig er augljóst aö þér
getur ekki liðið vel. Ég hefði
gjarnan viljað að þú skrifaðir
meira um sjálfa þig, viðbrögð
þín og daglega líðan. Ég verö
að giska á slíka hluti þar sem
þú segir sjálf lítið.
TAUGAVEIKLUN
Flestir sjá að um ákveðna
taugaveiklun er að ræða hjá
þér. Þú ert hrædd við allt og
alla og slíkt heftir mjög dag-
legt líf þitt og fjölskyldu þinn-
ar. Slík hræösla leiðir venju-
lega til þess að viðkomandi
einfaldar líf sitt og dregur úr
þátttöku í þeim þáttum þess
sem geta leitt til hræðslu.
Þetta er greinilegt hjá þér þar
sem þú gefur í skyn að þú
hafir dregið úr ferðum þínum
á skemmtistaði og niður í bæ
á kvöldin og um helgar. Að
draga úr þátttöku í lífinu á
þennan hátt er til aö byrja
með oftast allt í lagi en vefur
síðan utan á sig.
Til að byrja með taka aðrir
ekki svo mikið eftir þessu en
síðan fer þetta að pirra nán-
ustu aðstandendur. Þeir sjá
sem er að þú ert ekki að gera
neitt í málinu. Þú ert bara að
flýja það sem þú hræðist eða
koma í veg fyrir að þú lendir í
siíkum aöstæðum. Þirringur
þeirra getur svo leitt til enn
meiri einangrunar hjá þér þar
sem þér finnst þeir ekki reyna
neitt aö aðstoöa þig. Þá ferð
þú að setja út á manninn þinn
eða aðra þá sem standa þér
nærri. í stað þess að nálgast,
ræða málin og ráðast á
vandamálið fjarlægist þið
hvort annað og þú einangrast
sífellt meira.
EINMANALEIKI
Einangrun þín leiöir af sér
einmanaleika og jafnvel
hræðslu við að vera innan um
fólk. Líklega er svo kdmið fyrir
þér núna. Óttinn viö slagsmál
á skemmtistöðum er senni-
lega meira almennur ótti við
að vera innan um fólk, fremur
en beinn ótti við að þessi
slagsmál snerti þig eða skaði.
Afbrýðisemi þín er fíklega
einnig afleiðing af því að þú
hefur einangrast. Afbrýðisemi
stafar af skorti á sjálfstrausti,
þörf fyrir að vera háður hinum
aðilanum og eignarhaldsþörf.
Allt er þetta merki um ófull-
nægju í lífinu og þaö megin-
viðhorf til lífsins að það sé
hinn aðilinn - en ekki maður
sjálfur - sem orsaki vellíðan,
vanlíðan, fullnægju eða ófull-
nægju í eigin lífi.
Hvort tveggja þetta styður
þann vítahring einmanaleika
sem þú virðist komin í. Þú
einangrar þig af ótta við fólk
og sú einangrun leiðir til enn
meiri einmanaleika og enn
meiri ótta við aðra og því
verður enn meiri þörf fyrir að
ALLTAF
HRÆDD
einangra þig. Afbrýðisemin
sýnir þér að hægt sé aö lifa
annars konar lífi en það veikir
sjálfstraust þitt enn meira,
gerir þig enn háðari mannin-
um þínum og eykur þannig á
afbrýðisemina sem siðan ger-
ir þig enn meira einmana.
Hugsanlega ertu ekki alveg
svona langt leidd. Þú skrifar
ekki mikið um það. Þetta er
samt leiöin sem þú ert á. Þú
flýrð í stað þess að berjast.
Þú einangrar þig í stað þess
að gera kröfur um ást og
stuðning annarra.
HVAÐ GETUR
ÞÚ GERT?
Þú þarft að hætta að flýja og
loka þig af. Þú þarft að hætta
að einangra þig. í staðinn
þarft þú að ræða málin við
manninn þinn, ræða um hvað
þér finnst vera að og hverju
þú vilt breyta og hvernig hann
geti aðstoðað þig. Gerðu kröf-
ur um að hann telji í þig kjark,
sé til staðar þegar þú ferð í á-
tökin og styrki þig þegar þér
finnst þú vera að gefast upp.
Þetta verður ekki auðvelt fyrir
þig. Þetta verður hörku vinna
og hörku átök. í slíkri vinnu
verðum við aö finna að við
stöndum ekki ein og við verð-
um að finna að við séum
elskuð. Þess vegna er mikil-
vægt að þú hættir að ein-
angra þig og gerir í staðinn
aöra að bandamönnum þin-
um.
Ekki er víst að þetta gangi
hjá þér án aðstoðar fag-
manns. Hugsanlega verður
þú að leita þér aðstoðar sál-
fræðings eöa annars sérfræð-
ings á þessu sviði. Mundu að
þú ert mikilvægasta rnann-
eskjan í þínu lífi og þú átt rétt
á þvi aö eyða tíma í þig og
leggja mikið á þig til þess að
þér líði vel. Þú átt einnig rétt á
því að gera kröfur til annarra.
Þú átt hins vegar ekki rétt á
því að þeim kröfum sé sinnt
en ef þú gerir ekki kröfurnar
verður þeim örugglega ekki
sinnt. Því er betra að gera
þær og sjá svo til hvort þeim
verði ekki sinnt. Forsenda
þess aö þú getir gert eitthvað
fyrir aðra er að þér líði vel.
Ég vona að þér gangi vel
með ærið verkefni.
Sigtryggur
19.TBL. 1992 VIKAN 23