Vikan - 06.05.1993, Page 18

Fjölskyldan á Smyrfabjörgum. F.y.: Sigurbjörn, Heiöa, Birna, Jóhanna, Laufey og Helgi Berg.
þá. Áriö 1981 kom í Ijós aö
það var hrútur sem gaf svona
mikla frjósemi, allar ær undan
honum reyndust þrílembdar.
Síöan hefur þetta verið að
aukast.
Þrílembingarnir virðast ekki
drepast neitt frekar en tví-
lembingarnir, þeir virðast yfir-
leitt fá nóg. Ef svo reynist ekki
þá reynum við að venja eitt
lambanna undir aöra rollu. Ég
heföi ekki trúað því fyrr en ég
sá það með eigin augum að
sumar rollurnar hér mjólka
það mikiö að til vandræða
horfir ef þær eru bara með tvö
lömb. í flestum tilvikum geng-
ur þetta mjög vel. Auðvitað
kallar þetta á meiri vinnu en
ella um sauðburðinn. En það
er eins og annað aö fólk venst
aðstæðunum þegar búið er
að skófla þessu upp og verð-
ur hæfilega kærulaust. Fyrstu
þrjú árin var Sigurbjörn ekki
viðmælandi, hann bara svaf
og vann.
Það er gaman að horfa hér
út á tún á vorin þegar kannski
þrjátíu rollur eru þar með
þremur lömbum hver."
Það eru ýmsar skýringar á
því hvers vegna fæðingum
hefur fjölgað svo skart f
Reykjavík að undanförnu.
Stefnan hefur verið sú að fá
sem flestar konur utan af
landsbyggðinni til að fæða
börn sín á Landspítalanum.
Það hefur verið stöðugur
þrýstingur lækna í þá veru.
Ástæðan er sú að í Reykjavík
er aðstaðan best og öryggið
mest.
Við höfum haft þá reglu hér
að leyfa sængurkonum að
fara heim á öðrum eða þriðja
degi ef þær hafa viljað og allt
er með felldu. Þá förum við
heim til þeirra og fylgjumst
með þeim þá daga sem þær
myndu ella liggja á fæðingar-
heimilinu. Mér finnst mjög
eðlilegt að leyfa konum að
fara fyrr heim ef hægt er að
tryggja þeim eftirlit Ijósmæðra
í heimahúsum. Þetta er alveg
eins og með skepnurnar, því
fyrr sem þær rísa á fætur eftir
burð þeim mun betur standa
þær sig. Því fyrr sem konan
fer á fætur því betur gengur
þetta allt saman.
Okkur móður minni gengur
vel að vinna saman. Það er
svo ríkt í öllum Ijósmæðrum,
held ég, aö fylgjast með þeg-
ar fæðing er í gangi og maður
er ekki með konuna sjálfur.
Þá hringi ég og spyr mömmu
og hún gerir það líka þegar
hún er í fríi. Fyrir kemur að við
þurfum að fara með konu til
Reykjavíkur ef eitthvað kemur
upp á sem maður hefur ekki
átt von á. Þá er ekkert annað
að gera en treysta á sjúkra-
flugið frá Egilsstöðum, þeir
hafa verið mjög hjálpsamir og
liðlegir. Stundum hefur Sigur-
björn ekki hugmynd um það
fyrr en ég hringi til hans úr
Reykjavík og segist vera þar
stödd í glampandi sól þó svo
að rignt hafi heima þegar ég
fór af stað. Yfirleitt skila þeir
manni heim aftur strax og
konan er komin í örugga höfn.
Maður þarf að vera tilbúinn
hvenær sem er.“
- Þú ert bæöi bóndi og
Ijósmóðir. Heldur þú aö meira
sé um erfiðar fæöingar en
áöur. Það er að minnsta kosti
meira haft við núna en áður af
skiljanlegum ástæðum. Eins
er það þegar kýr bera, þá er
gjarnan kallað á dýralækni -
er það vegna þess að burður-
inn sé orðinn þeim erfiðari en
áður?
„Það er orðið miklu minna
mál að kalla til dýralækni
heldur en áður fyrr, dýralækn-
um hefur fjölgað og þeir eru
fljótari í förum en áður. Ég
held að þetta komi samt til af
því að við viljum fá bæöi kúna
og kálfinn heil á húfi í þennan
heim. Það sama á sér stað
hjá móður og barni, þau vilj-
um við fá heil og gerum allt til
þess að svo megi veröa. Áður
fyrr var það Guð sem réö því
hvort fæðing tókst vel eða illa
og hvort kálfurinn kom lifandi
eða dauður. f búskapnum er
þetta líka spurning um fjár-
muni, auðvitað er það mikill
skaði aö missa kú, þess
vegna er kallað á dýralækni ef
maður hefur minnsta grun um
að ekki sé allt með felldu.
Slíkt er aftur á móti sjald-
gæfara þegar kindur eiga í
hlut.“
70 ÆR ÞRlLEMBDAR
- Þið eruð með tuttugu kýr
og þrjú hundruð kindur en
hafið orðiö fyrir töluverðri
skerðingu á síðustu árum.
Einhver gárunginn hefur sagt
að henni hafið þiö mætt meö
því að auka frjósemina og
hafa æ fleiri rollur þrílemdbar
á vorin.
„Það er feiknarlega frjósamt
fé hérna hjá okkur, yfir sjötíu
ær árlega þrílembdar. Það er
því oft mikið aö gera í sauö-
burðinum þó svo að rollunum
hafi fækkað. Okkur er sagt að
þetta sé einsdæmi í heimin-
um. Tengdaföður mínum voru
gefnar tvær gimbrar af manni
sem var aö hætta að búa
þegar hann hóf búskap 1945.
Út af annarri gimbrinni er
þessi frjósemi komin. Fyrst í
stað bar lítið á þessu og að-
eins fáar ær voru svona
frjósamar. Fyrir tiltölulega
fáum árum var farið aö veita
þessu athygli og vissulega
þótti þetta sérstakt en aðeins
fáar ær voru af þessum stofni
FJÓSI OG HLÖÐU
BREYTT í HÓTEL
- Vegskiltið ykkar bendir til
þess að hér fari ýmislegt ann-
að fram en hefðbundinn bú-
skapur.
„Til þess að mæta skerð-
ingunni í búskapnum brugð-
um viö á það ráð aö fara út í
ferðaþjónustu og tókum því í
gegn gamla íbúðarhúsið hér
fyrir neðan, þar sem afi og
amma Sigurbjörns bjuggu.
Þau fluttu austur á Höfn
ásamt tveimur sonum sínum
og þá stóð húsið þeirra eftir
en það var byggt árið 1937.
Við ætluðum bara að mála
það að innan og utan og héld-
um jafnvel að ekkert meira
þyrfti að gera, það væri aö
minnsta kosti ekki aðkallandi.
Þetta vatt heldur betur upp á
sig. Við settum okkur í spor
ferðafólks og spurðum okkur
að því hvernig við vildum að
aðkoman væri. Við fengum
góðar ráðleggingar hjá ná-
grönnum okkar sem rekið
höföu ferðaþjónustu og eins
leituðum við til skrifstofu
Feröaþjónustu bænda. Húsa-
kynnin þurfa að uppfylla
ákveðin skilyrði ef fólk vill
starfa undir hennar merkjum,
til dæmis hvað varðar bruna-
varnir, rúm, snyrtingu og
ýmislegt fleira. Kröfurnar eru
strangar sem betur fer og
settar til þess að farið sér eftir
þeim því vissulega er verið að
selja mjög ákveðna þjónustu,
18VIKAN 9. TBL. 1993