Menntamál - 01.02.1927, Blaðsíða 18

66
MENTAMÁL
stofan er kölcl og óvistleg. Kennarahoröi'ö hásæti. Kennarinn
drotnari, sem býöur og skiipar. Börnin autSmjúkir þegnar,
sem eiga að hlusta, ])egja og hlýöa. Lesa samkvæmt fyrir-
skipuöum lesskrám á fyrirskipuðum tima, öll í einu, sömu
námsgrein í sama loftslagi. Skrifa stila eftir leiöarvíisum,
gerðum af lærðum mönnum, sem ef til vill aldrei hafa um-
gengist l)örn. Sannarlega eru þetta reifar, sem ríöa mörg-
urn aö fullu. Gáfuöu börnin fá ekki nóg aö gera. Skólinn
missir traust þeirra. Treggáfuöu börnin fylgjast ekki meö og
tapa áhuga og kjarki. Síðustu leifar ná'msáhugans eru deyddar.
Nýi skólinn vill losa um þessar reifar. Barniö er vaxandi
einstaklingur, gætt ákveðnum, skapandi gáfum og vilja. Eðli
þess á að fá að njóta sín. Þaö á að fá að vera barn. Vjer
eigum að leiða það, en ekki lama með ófrjálsum böndum
og lioöum. Skólastofan á aö vera eins og heimili. Kennara-
borðiö aö hverfa. Kennarinn á að koma niður til barnanna
og ekki aö segja eins og Loövík 14.: „Ríkið, það er jeg“, held-
ur: „Skólinn, það erum við ö 11‘“. Lexíunám á aö
hverfa, sjálfstarf að aukast. Börnin eiga ekki einungis að
læra, heldur aö lifa. „Skólinn á ekki að vera undirbúningur
undir lifiö, heldur lífið sjálft. Fyrst er aö sinna hinni náttúr-
legu hvöt. Maðurinn getur ekki brotiö í bága við náttúru-
lögmálin, ekki heldbr lögmál sálarinnar. Skólinn þarf aö
kynnast þessum lögum og viröa þau. Afla sjer reynslu um
aðferðir og ráð, til þess að hjálpa barninu aö þroskast, eign-
ast siöferöisþrek og ákveðna skapgerö, æfa dómgreind þess,
hugrekki og þolgæöi. En hvernig má þetta verða? Barniö
veröur aö fá aö beita gáfum sínum, æfa sig, efast og ákvaröa.
Taka ekki sigurgleðina frá því.
D ó m. g r [e i n <d barnsins þ'roska jt meö því aö láta þaö
sjálft leysa viðfangsefnin.
Hugrekkið stælist með því að gefa því tækifæri til
að vinna smásigra. Ósigrar eru og uppalandi. Af þeim lærir
barnið að þekkja takmörkun sina og vera þakklátt fyrir hjálp.