Menntamál - 01.12.1946, Side 18

152
MENNTAMÁL
hugmyndakerfi fyrir æskulýð alls landsins, gat ekki hjá
því farið, að nýja stjórnin kæmist í alvarlegri andstöðu
við alla þjóðina en nokkru sinni fyrr. Andstaðan kom
eins og af sjálfu sér, almennari en nokkur vissi dæmi
til. Svo að segja hver einasti kennari í öllum skólaflokk-
um lét í ljós skýlaus mótmæli gegn því að eiga nokkurn
þátt í að leiða æskulýðinn út í þetta og gegn því að viður-
kenna þvingunarsamtök og þær skyldur, sem þeim fylgdu.
Allir byggðu þeir andmæli sín á því, að það kæmi í bága
við samvizku þeirra. Jafnskjótt og kennararnir lands-
enda milli höfðu borið fram mótmæli sín, tóku foreldr-
arnir að senda undirrituð mótmæli til þeirrar stjórnar-
deildar, sem átti að sjá um framkvæmdir æskulýðsþjón-
ustunnar. Þess má geta, að á einum degi bárust þangað
36 000 mótmæli, en samtals voru mótmælin yfir 200 000.
Það voru starfsmenn skólanna, sem nutu þess sóma
að lenda fyrstir í átökunum. Kennarastéttin vissi vel,
að baráttan, sem nú var hafin, var ekki aðeins barátta
kennaranna. Þetta voru fyrstu átökin um ríkisþing Quis-
lings, sem var í uppsiglingu. Allir vissu, hvað af því
mundi leiða, ef ríkisþinginu yrði komið á. Kennurunum
var enn fremur ljóst, að ekki yrði unnt að hefja sam-
eiginlega andstöðu gegn félagsþvinguninni í öðrum stétt-
um síðar, ef sú atvinnustétt, sem fyrst yrði fyrir barðinu
á þeim fyrirmælum, snerist ekki öndverð gegn þeim.
Quisling gerði sér á hinn bóginn fulla grein fyrir því,
að gæti hann ekki bugað andstöðu kennaranna á þessari
úrslitastund, væri það vonlaust verk að reyna að þvinga
aðra starfshópa í félagsskap og ríkisþinginu yrði ekki
komið á fót. Þjóðverjar létu sér illa líka, að hann skyldi
hafa haldið svo klaufalega á málunum, að kennararnir
höfðu fengið algeran stuðning kirkjunnar og heimilanna.
Það er kunnugt í aðalatriðum, hvað síðar gerðist í
baráttu kennaranna. Enn er ekki tímabært að leggja fram
hin mörgu smáatriði, sem öll til samans bregða upp mynd