Heima er bezt - 01.03.1954, Blaðsíða 17

80
Heima er bezt
Nr. 3
Nr. 3
Heima er bezt
81
Sigurjón frá Þorgeirsstöðum:
Frá Algiersborg til Bou Saada
Hér birtíst niðurlag hinnar fróðlegu ferðasögu frá Afríku, sem
hófst í febrúarheftinu. Eins og með fyrri greininni fylgja hér Ijós-
myndir eftir Þorvald Ágústsson. HiIMA er BEZT pykir fengur að því,
að fá tœkifœri til að birta alíslenfka frásögn af þessum fjarlœgu og
söguríku slóðum.
V.
Hjólin snúast. Ekið hefur ver-
ið eitt hundrað og fimmtíu km.
frá Algeirsborg. Hvellur. Sprung-
inn hjólbarði. Numið staðar.
Skammt frá eru verkamenn,
sem vinna við ræsagerð. Renn-
an er hlaðin upp úr höggnu
grjóti; steinlímd. Snyrtilega
unnið. Utan við veginn stendur
drengur, sennilega tólf ára.
Hann er kyrrlátur. Hann er dúð-
aður í hverja flíkina utan yfir
aðra. Jakkaræfillinn hans er
festur saman með tölubrotum og
lásnælum. Yzt fata er ermalaus
kápudrusla. Neðan undir muss-
unni koma í ljós buxur, sem
raunar eru aðeins renningar,
tættar lengjur, sem dingla um
bera fótleggina. Á fótunum ber
hann eitthvað, sem á að heita
skór. í andliti er hann hlaðinn
kaunum; og allmiklu safni af
kvikfénaði mundi mega smala
úr löfrum hans. En hann brosir
elskulega við þessum flökkufugl-
um úr norðrinu. Og meðan bíl-
stjórinn gerir við hjólbarðann,
eignast drengurinn áreiðanlega
fleiri franka heldur en verka-
maðurinn fær fyrir tólf stunda
vinnudag í ræsahleðslunni.
Lítil telpa kemur aðvífandi.
Hún er í rauðum kjól, fríð sýn-
um, augun tinnudökk. En hún er
óhre'n og klórar sér á bringunni.
Ein frúin gefur henni súkkulaði.
Sú litla lætur það ekki í munn-
inn, í stað þess stingur hún hendi
í barminn. Og þar geymir hún
gjöfina í lófanum. Sennilega
hefur súkkulaðið klístrazt í hit-
anum og kámað litla skinnið,
var þó varla á það bætandi. Allt
í einu tekur hún á rás og stefnir
til tjalda, sem standa í óræktar-
hæðardragi skammt undan. Þar
sést ein kona á stjái. — En sá
grunur grípur ferðamanninn, að
þessi börn séu vanin á að bera
björg í bú utan af þjóðvegunum.
Lítill grænn froskur situr í
vegarbrúninni, hoppar út í gras-
ið. Neðan við veginn seitlar
lækjarspræna. Vatnið er gult,
banvænt af bakteríum. Frosk-
arnir gelta þarna og eru ótrú-
lega háværir, heyrist til þeirra
úr nokkurri fjarlægð. Þegar
gengið er í nánd við lænuna,
stökkva þeir út í vatnið. Einn
stór náungi mókir í vatnsskorp-
unni og lætur sig engu skipta
gestakomuna. Það er ekki fyrr en
fleygt hefur verið á hann stór-
vöxnum stráum, að hann hreyfir
sig, hverfur, sekkur í vatnið
skyndilega, svo að varla festir á
auga.
Klukkan þrjú komum við til
Aumale. Það er dálítil borg; um-
hverfis hana eru gamlir og
traustlegir múrar. Þar bíður
hádegisverður. í andddyrinu eru
teknar handlaugar, svo er geng-
ið í matsalinn. Veggirnir eru
hraunaðir og málaðir ljósbrúnir.
Þar eru teikningar, aðallega af
seglskipum — ekki fornar ræn-
ingjafleytur undir kolsvörtum
seglum, heldur rennilegar skút-
ur undir fannhvítum voðum,
Þverröndótt ofin veggteppi setja
hlýlegan svip á stofuna. Glugg-
arnir eru bogadregnir.
Liprir þjónar ganga um beina;
þeir eru dökkir á brún og brá,
franskir að háttum og ætterni,
klæddir hvítum jökkum og svört-
um pilsbuxum. Matseðillinn er
skreyttur teikningu: fögur stúlka
spyr gestinn dálítið tvíræðrar
spurningar: „Halló, gamli minn,
hvað borgar þú?“
Þarna eru bornir fram sjö
réttir, misjafnlega bragðgóðir.
Það á stundum við að taka undir
með ísraelsmönnum, er þeir
mögluðu yfir því, að hafa horfið
frá kjötkötlunum í Egyptalandi.
Ég minnist hins ágæta Janusar,
sem hefur raðað á diskinn minn
konunglegum kræsingum í borð-
salnum á Gullfossi.
En rauðvín þeirra Algiers-
manna er með ágætum. Og við
finnum, að hér er ánægjulegt að
halda fyrsta boðorðið, sem bann-
ar okkur að þamba vatn.
Svo er á ný lagt út á malbik-
aðan veginn, ekið í gegn um trjá-
göng á löngum kafla. Landið
tekur nú bráðlega svipbreyting-
um. Akrar og ræktunarlönd
mæta útjaðri hásléttunnar.
Geysistór bifreið fer fram hjá.
Hún er ekki yfirbyggð. En flutn-
ingsrými hennar er á tveim
hæðum. Er sá útbúnaður allur
rammlegur. Á báðum hæðum er
þéttskipað sláturfénaði, sem
verið er að flytja inn til borg-
anna.
Leiðin liggur yfir Dirakskarð-
ið. Hásléttan verður grá og eyði-
leg; gróðurinn kyrkingslegur.
Þarna reika hjarðmenn. Þeir eru
misjafnlega margir með hverri
hjörð. En hjarðirnar eru yfirleitt
miklu stærri heldur en norður
í landinu. Hér ægir öllu saman í
einum hrærigraut: sauðkindum,
geitum, ösnum og úlföldum. Allir
eru hjarðmennirnir í flaksandi
skikkjum og með smalastafi í
höndum. Svona hafa hirðingjar
Austurlanda litið út í þúsundir
ára. Hér hefur sagan sjálf stein-
runnið; og mennirnir orðið að
saltstólpum, án þess að glata
þeim hæfileika, að viðhalda ætt-
stofninum.
Skammt frá skarðinu er farið
um smáþorp. Numið staðar, því
að bílstjórinn þarf að gera hos-
ur grænar fyrir fallegum mæðg-
um, sem auðséð er að til-
heyra fyrirfólki bæjarins. Auð-
vitað bera þær ekki andlitsblæj-
ur, því að þær trúa á Maríu mey.
Og malandinn er skær og þrótt-
mikill, eins og þar mæli kven-
frelsiskonur.
Á meðan þessar viðræður fara
fram, beinir Óskar Þórðarson,
læknir, kvikmyndavél sinni út
um gluggana. Viðfangsefni hans
eru börnin á götunni. Strákarn-
ir skæla sig, iðandi og hrópandi,
en gefa ekki færi á sér til kvik-
myndatöku. Þeir eru frjálsir og
dásamleg villt gleði í svip þeirra
og hreyfingum. Þegar fleygt er
til þeirra einni sígarettu, er það
viðburður, sem er fagnað sam-
eiginlega af öllum hópnum, þó
að aðeins einn sé svo lánsamur
að taka hana upp.
Ferðin yfir hásléttuna reynist
nokkuð þreytandi. Endurtekn-
ingar. Asni naslar við læk, sem
seitlar í djúpum skorningum;
nokkrir tötrakarlar húka á víxl-
lögðum löppunum; leirkofar,
sumir með stráþökum; hjarðir
og hirðingjar.
Grænn kúpull á Múhameðs-
musteri. Lítilsigldur maður með
viðarknippi á bakinu, þurrar
kræklur, sem hann ætlar í eld-
inn. Ef til vill á hann konu og
krakka í kofakríli rétt við veg-
inn; — reykjareimur síaðist þar
upp um mæninn.
Fjöll rísa í fjarlægð. Skyggnið
er hreint, ekki snefill af móðu í
loftinu. Sólin er gengin langt til
vesturs. Gróðurlaus fell, flöt og
kollhúfuleg, teygja sig út í jaðra
sléttunnar. Klettalögin eru stöll-
uð og sandsorfin. Þetta eru út-
verðir Sahara-Atlas. Sandskafl-
arnir verða talandi tákn um þau
voðaöfl, sem hér leika lausum
hala, þegar stormurinn æðir yfir
eyðimörkina.
VI.
Bou-Saada er vinjabær; þar
munu vera milli tíu og fimmtán
þúsund íbúar.
Þetta er eitt af þeirra byggðu
bólum, þar sem duttlungar nátt-
úrunnar eru undarlegastir. Hér
mætast andstæðurnar, hér er
háð þrotlaust stríð milli gróand-
ans og landeyðingarinnar: Utan
við óasann er eyðimerkurauðnin,
þar sem hásléttugróðurinn hefur
gjörsamlega horfið í sandinn. í
óasanum eru stórvaxnir döðlu-
pálmar og önnur ávaxtatré.
Við komum þangað á sjöunda
tímanum, vorum á eftir áætlun
og höfðum misst af tækifæri til
að vera við guðsþjónustu í
Múhameðsmusteri. Var ekki
mikils farið á mis, því að þar
hefðum við sennilega aðeins
séð krjúpandi atvinnutrúða. —
Sannir íslamstrúmenn geta bor-
ið virðingu fyrir manni, sem er
trúaður, þó að hann sé kristinn,
en þeir fyrirlíta mann, sem er
guðlaus. Og þeir munu varla
iðka bænir sínar forvitnum
ferðalöngum og vantrúarhund-
um til augnagamans.
Okkur er skipt til næturdvalar
á þrjú gistihús: Sahara, Oase og
du Ca'id. Helzt hefðum við kosið
að vera öll á sama stað. En þess
er ekki völ.
Og myrkrið fellur yfir Bou-
Saada.
Du Caid er nýleg bygging,
fallegt hús. Meðal starfsfólksins
er ellefu ára sveinn, í hvítum
klæðum með rauðan linda um
mittið, á höfði ber hann rauðan
fez með nafni gistihússins á
breiðum borða. Greindur og
gæfulegur drengur.
Á afgreiðsluborðinu liggur
minnisblaðablokk. Og þar er tal-
sími. Blýantsstúfur er bundinn
með brúnum snærisspotta viðv
símatækið. — Blýanturinn á ekki
að fara í súginn!
Okkur er vísað til herbergja.
Fram fylking — tveir saman.
Lykill nr. 26.
Arabar á markaðstorgi.
Algengt er að sjá Arabana sitjandi eða liggjandi á götunni. Sennilega hafa
þeir ekki annað við tímann að gera, því að talið er, að þeir geti setzt í
helgan stein, þegar þeir hafa kvænzt tveimur konum.