Heima er bezt - 01.07.1956, Qupperneq 17

Nr. 7-8 Heima 945
--------------------------------er bezt----------------------------
kominn í miðjan legg. Segir ekki af ferðum hans, ann-
að en það, að hann kom að Berserkjahrauni án þcss
að koma í bæinn. Spurði hann til vegar að Selvöllum,
en þar kvaðst hann ætla að gista. Var þá meira en
hálfrökkvað. Snjór var þá orðinn í hné, og enn hélt
áfram að snjóa.
Er Finnbogi var nýlega farinn frá Berserkjahrauni,
brast á norðan rok með vaxandi frosti. Varð þá svo
iðulaus hríð, að ekkert sá frá, sér. Hélzt sú hríð fram
á næsta dag.
------Þegar það fréttist að Finnboga vantaði, var
leit hafin. Finnbogi hafði verið með byssu í förinni.
Hún fannst í höllunum vestan við Kerlingarskarð.
Nokkru sunnar fannst húfan fyrrnefnda. Af þessu
þótti ljóst að maðurinn hefði haldið undan vindi suður
á Keríingarskarð. — Loksins fannst Finnbogi helfros-
inn sunnarlega á söndunum norður af Seljafelli.“
Enn segir Guðbrandur í bréfi sínu:
„Enn er eftir að minnast á stærsta slysið á þessari
leið, er þeir urðu úti Maríus póstur Guðmundsson og
Erlendur bóndi Erlendsson frá Hjarðarfelli, en það
var hinn 30. janúar 1906. Snjór var þá ógurlega mikill
á jörð. Þeir voru gangandi og báru póstinn á bakinu.
Norðan öskubyl gerði síðari hluta dagsins. LTm kvöldið
færði vindur sig í suðaustur með bleytubyl og síðast
rigningu, — og um nóttina hljóp hann í útsynning.
Aáenn þessir hiifðu farið Grímsskarð. (Það er örlítið
skemmri leið cn þjóðleiðin um Kerlingarskarð) Það
sást á blaðapökkum, sem fundust að norðanverðu í
Grímsskarði. Ég licld það hafi verið tveimur dögum
siðar, sem Loftur heitinn Gíslason frá Saurum, sem
þá átti heima í Stykkishólmi, gekk á rjúpnaveiðar í
Staðarbakkalandi. Gekk hann þá frarn á mennina þar
sem þeir lágu hlið við hlið, neðan til við Stórholtin,
örskammt vestan við Bakkaá. Póstpokarnir lágu hjá
þcim. Þeir voru alvcg á réttri leið. Hafa örmagnazt af
þreytu, kulda og vosbúð. Enginn hafði hugmynd um
að þetta slys hafði orðið, fyrr cn þeir fundust.
I þessu sama veðri varð úti Guðjón Þorgeirsson frá
Hellissandi. Hann kom að Saurum á leið upp að Hrís-
um og var kominn upp í Sauraskóginn, þegar bylurinn
skall á. Hann fannst ekki fyrr cn mánuði síðar á cngj-
unum milli Saura og Skjaldar.“
Lýkur þar þáttum úr bréfi Guðbrands á Selgsá.
Ekki er mér kunnugt um að neinn hafi orðið úti á
Kerlingarskarði síðan árið 1906. Sæluhús lítið var byggt
nyrzt í skarðinu sumarið 1907, og var því sæmilega
haldið við fyrstu áratugina, en nú er það rústir einar.
Veitti það mörgum skjól, er bíða þurftu af sér ill-
viðri, og hefur það ef til vill bjargað lífi ferðamanna,
þótt ég viti ekki sönnur á því. En mestu mun þó valda
að slysum fór fækkandi, að sínti konr snemma á
Hjarðarfelli í sambandi við Stykkishólm og aðbúnaður
ferðamanna fór batnandi.
Rcimt þótti ætíð á fjallinu nálægt dysjunum og í
Fúsaskurðum og sama var sagt urn Gæshólamýrina, en
þar urðu tvær mæðgur úti skömmu eftir miðja 19.
öld. Yfirleitt voru á kreiki reimleikasögur um Kerling-
arskarð þegar ég var unglingur, en enga man ég svo
mergjaða að í frásögur sé færandi. En fáir léku sér að
því að óþörfu, að fara einir yfir Kerlingarskarð um
dimmar nætur eða á síðkveldum um haustdaga. •
En þegar bílaferðir hófust yfir fjallið, á árunum
1928—30, komust alls konar kynjasögur aftur á kreik,
og var sem þetta nýja samgöngutæki endurvekti reim-
leika á Kerlingarskarði, og kom þetta frarn í ýmsum
glettingum við bílstjórana, og vildu þeir helzt ekki
vera þar einir á ferð unt koldimmar haustnætur.
Síðasta áratuginn held ég að engar slíkar sögur hafi
myndazt og þær eldri fallið í fyrnsku. Er líklega margt,
sem því veldur. Nú er ágætur byggður vegur yfir allt
skarðið og ekki nema 10—15 mínútna akstur í góðu
færi. Virðist þessi mikli ökuhraði vera reimleikunum
ofviða.
Hér kernur að lokum ein furðusaga, sem gerðist á
fyrstu árum bílanna á Kerlingarskarði:
-------Það var í ágústmánuði sumarið 1928, sem
fyrsti bíllinn fór yfir Kerlingarskarð. I bílnum voru
þeir Þorkell Teitsson, símstjóri, í Borgarnesi og Jónatan
Þorsteinsson bílakaupmaður í Reyltjavík. Voru þeir á
sjö manna „OverIand-Wippet“ með blæjum. Þeir
komu öllum að óvörum í Stykkishólm og var ferð
þeirra söguleg að ýmsu leyti. Hestar, sem nærri voru
þjóðveginum í Helgafellssveit fældust og hlupu úr
heimahögum til fjalla. Ung stúlka, sem var á leið til
Stykkishólms ríðandi, tók svo mikið viðbragð, er bíll-
inn kom á eftir henni, að svo var að sjá sem hún fyki
úr hnakknum, en hesturinn hrökklaðist skjálfandi út
af veginum. Verið var að ryðja veg yfir fjallið, er
þetta gerðist, og alllangur kafli var óruddur, en það
létu þeir félagar ekki harnla för sinni.
Síðla þetta sarna sumar varð svo Kerlingarskarð
sæmilega bílfært. Þegar bílferðir hófust svo yfir Kerl-
ingarskarð, komust strax á loft ýmsar furðu-sögur, eins
og fyrr er getið. Ein sagan bar þó af, og hef ég skráð
hana eftir viðtali við bifreiðarstjórann sjálfan.
— — — Jón Sigurgeirsson frá Hömluholtum, sem
síðar var veitingamaður á Vegamótum, í Ólafsvík og
Stykkishólmi, varð fyrstur til að gera tilraun með áætl-
unarferðir úr sveitum „sunnanfjalls“, til Borgarness.
Lét hann J)Vggja yfir viirubíl snyrtilegt farþegaskýli,
fyrir 16—18 farþega. Var farþegaskýlið og stýrishúsið
sambyggt, án skilrúms, eins og nú er á flestum lang-
ferðabílum.
Jón Sigurgeirsson var kappgjarn og harðduglegur,
en líklega ekki alveg laus við myrkfælni, eins og flestir
fslendingar hafa verið, allt fram á síðustu ár.
Það ntun hafa verið haustið 1930, seint í september
eða urn mánaðamótin september og október, sem Jón
Sigurgeirsson kemur inn í Stykkishólm með eitthvert
ferðafólk, en hafði engan farþega til baka. Ekki vill Jón
Framhald á bls. 26S.