Heima er bezt - 01.07.1956, Page 34

JÓH. ÁSGEIRSSON:
Sag nir úr
eturinn 1884 var harður í Dalasýslu, fannir
miklar og Hvammsfjörður ísi lagður.
Þá urðu tveir menn úti í héraðinu. Annar
úr Laxárdalnum, en hinn frá Köldukinn í
Haukadal.
GEKK YFIR FJÓSIÐ
Þá var það 2. febrúar, þennan vetur, að olíu þraut
til Ijósmetis hjá Agli Benediktssyni, sem þá bjó í
Köldukinn í Haukadal.
Er svo frá sagt, að hann hafi farið fyrri hluta dags,
eða fyrir hádegi ofan að Þorbergsstöðum í Laxárdal,
til þess að sækja olíu.
Þá bjó á Þorbergsstöðum Kristján Tómasson, hrepp-
stjóri, og átti fyrir konu Ásu Egilsdóttur, móður Egils
í Köldukinn, er hún átti með Benedikt miðmanni sín-
um, því hún var þrígift.
Skömmu eftir að Egill var farinn að heiman, tók loft
að þykkna og veðurútlit að spillast. Og eftir stuttan
tíma var komin sótsvört norðan hríð.
Ekki er vitað með vissu, hversu margt fólk hefur þá
verið í Köldukinn, en karlmaður mun þó hafa verið á
heimilinu annar en Egill, og svo tvö ung börn þeirra
hjóna. Kona Egils hét Margrét Guðmundsdóttir, frá
Snóksdal, hálfsystir Kristjáns Tómassonar, hreppstjóra,
á Þorbergsstöðum.
Þegar líða tók á daginn, fór Margrét að vonast eftir
manni sínum heim á hverri stundu, því hún treysti á
það, að hann mundi rata á meðan dagsbirtunnar naut
við. En svo leið dagurinn og nóttin að EgiII kom ekki
heim. Var Margrét þá orðin óróleg, en huggaði sig við
það, að hann hefði aldrei neitt frá Þorbergsstöðum
farið.
Daginn eftir var komið sæmilegt veður og mun
Margrét þá hafa sent mann þann sem þar var, niður
að Þorbergsstöðum.
Þegar þangað kom frétti hann að Egill hefði þar
lítið staðið við daginn áður.
Var þá strax brugðið við og fóru menn þegar að
leita hans.
Komu þeir þá brátt á harðspora hans í snjónum, því
frostlítið var fyrst, en síðan herti frostið um nóttina.
Sáu þeir þá,að hann hafði gengið rétt hjá bæjargafl-
inum í Köldukinn og yfir fjósið. Þaðan hafði hann
Dalasýslu
svo haldið áfram fram undir fjárhúsin á Vatni og er
það um tveggja km. leið frá Köldukinn.
Þar hafði hann snúið við og gengið alla leið niður í
Lækjarskógstungu og síðast fundu þeir hann við
Gálghamar, sem er hár klettur suður við Haukadalsá.
DRAUMURINN
Svo var það þennan sama vetur, seint á útmánuðum,
að séra Jón Guttormsson í Hjarðarholti í Laxárdal,
fékk Benedikt nokkurn Jónsson, frá Fjósum, til þess
að fará norður á Borðeyri fyrir sig, að sækja reyktóbak
og eldspýtur.
Benedikt þessi var oft á ferðinni, bæði fyrir sig og
aðra. Og sérstaklega eftir að hann varð ekkjumaður.
Ekki veit sá er þetta ritar, hvað kona hans hefur heitið,
en tvö börn munu þau hafa átt: Jóhannes að nafni og
Jónbjörgu. Jónbjörg giftist Jóhanni ísleifssyni, og
voru þau lengi vinnuhjú hjá Daða Halldórssyni, bónda
á Dönustöðum í Laxárdal.
Leið Benedikts lá fram Laxárdal og norður yfir
Laxárdalsheiði. Og mun sú vegalengd, frá Hjarðarholti
til Borðeyrar, vera frá 30—35 km. Þá var enginn vegur
eða leiðarvísir yfir Laxárdalsheiði, annar en nokkrar
vörður vestan til á heiðinni.
Engar fregnir hafa borizt um það, hvernig Benedikt
hefur hagað ferð sinni, en daginn eftir, að hann fór af
stað norður gerði norðan byl með kvöldinu.
Og svo liðu nokkrir dagar að ekki kom Benedikt.
Voru menn þá fengnir til þess að leita. En það bar
engan árangur, Benedikt fannst ekki.
En svo var það löngu seinna, eftir 15—20 ár, að
Dagbjört Jóhannesdóttir á Giljalandi í Haukadal, kona
Odds Sólmundarsonar fór til grasa, norður á fjalls-
brúnina, fyrir ofan Giljaland. Hundur var með he;nni
og tók hún eftir því, að hann var að snuðra þar í
móabarði einu, skammt frá, er hún var að grasa.
Henni dettur þá í hug, að ganga norður í barðið og
aðgæta, hvort nokkuð sé þar, sem vert væri að sjá —.
Sér hún þá að þar er beinahrúga og sýnist henni að
það muni mannabein vera. Enn fremur tók hún eftir
því, að mikið var þar af eldspýtum og einhverju, sem
líktist helzt reyktóbaki, en allt orðið mosavaxið. Dett-
ur henni þá í hug, að einhvern tíma hafi hún heyrt
eitthvað um það, að maður að nafni Benedikt hafi
262 Heima er bezt