Heima er bezt - 01.12.1975, Blaðsíða 15

GUNNAR MAGNÚSSON FRÁ REYNISDAL:
' aust fyrir síðustu aldamót barst ný félagsmála-
hreyfing til landsins frá Danmörku. Það voru
rjómabúin, eða smjörbúin. Islenskir bændur til-
1 ^ einkuðu sér þessa félagsmálahreyfingu, og stofn-
settu rjómabú víða í sveitum þar sem staðhættir voru
fyrir hendi, um, og upp úr aldamótum, aðallega voru
þessi bú á Suður- og Vesturlandi. Þó má vera að einnig
norðanlands og austan hafi verið eitthvað um þau, en
um það brestur mig kunnugleika.
í Mýrdal tók til starfa rjómabú 1902, og var félags-
svæðið allur Mýrdalurinn, var það reist við Deildará.
Fyrsta rúmabússtýra rjómabúsins við Deildará var Að-
albjörg Stefánsdóttir frá Möðrudal. En Mýrdælingar
höfðu strax hug á því við stofnun rjómabúsins, að eign-
ast sjálfir sína eigin rjómabússtýru.
Skóli var stofnsettur að Hvítárvöllum í Rorgarfirði,
fyrir rjómabússtýrur, og veitti skólanum forstöðu H.
Grönfelt, danskur maður. Þangað sóttu væntanlegar
rjómabússtýrur menntun sína og starfsþjálfun.
Ein af þessum rjómabússtýrum Grönfelts er Kristín
Ingileifsdóttir, sem enn er á lífi háöldruð og ég vil
hér að nokkru geta.
Kristín Ingileifsdóttir er fædd að Norðurhjáleigu í
Álftaveri 2. apríl 1889. Foreldrar hennar voru Þórunn
Magnúsdóttir og Ingileifur Ólafsson, voru þau bæði úr
Meðallandi og áttu sinn frændgarð þar. Voru þau hjón
dugnaðar manneskjur, en hvergi var þá ábúð að fá þar
eystra, og lá leið þeirra vestur í Mýrdal þá er Kristín
var á fyrsta ári. Þar var sama sagan, allar jarðir setnar
og hvergi jarðnæði að fá.
Þórunn Magnúsdóttir vistaði sig sem vinnukonu í
Hryggjum hjá bóndanum þar er Björn hét, hafði hún
Kristínu með sér í vistinni. Að ári liðnu var svo flutt
að Ketilstöðum. Þar var Þórunn í tvö ár ásamt dótt-
urinni. Að þeim tveim árum liðnum, flyst Þórunn
Magnúsdóttir ásamt Kristínu, að Suður-Götum í
Hvammshreppi til Heiðmundar Hjaltasonar og Gunn-
varar Guðmundsdóttur sem þar bjuggu góðu búi, réðst
Þórunn þangað sem vinnukona.
Þar á Suður Götum var Kristín til tuttugu og tveggja
ára aldurs, en Þórunn var á Suður Götum sem vinnu-
kona allt þar til Heiðmundur féll frá. Þá fór hún annað
í vist.
En Ingileifur faðir Kristínar, var vinnumaður í Suð-
ur Hvammi hjá bróður sínum Sveini Ólafssyni. Var
Ingileifur hagur og listrænn í verkum sínum, eins og
þeir bræður báðir.
Þá er Kristín var 17 ára fór hún í Hvítárvallaskóla og
útskrifaðist þaðan sem fullnuma rjómabússtýra 18 ára.
Réðst þá sem rjómabússtýra að rjómabúinu að Gufuá,
Kristín Ingileijsdóttir.
Heima er bezt 413
/