Heima er bezt - 01.12.1975, Blaðsíða 26

w
n
kinnhestum
w
i
skamm-
deginu
Sennilega hefur aldrei verið önnur eins gróska í hvers
konar listiðju hjá þessari þjóð og í dag. Þessi gróska er
auðvitað afleiðing bætts efnahags og opnari sálarglugga.
Orðsins list hefur fram að þessu verið tignuð mest hsta,
enda hefur hún verið arfur okkar og langsamlega mesta
prýði. Með myndun þéttbýlis hefur áhugi aukist á
öðrum tjáningarformum. Einkum er það þörfin fyrir
að tjá sig í litum sem mest ber á og virðast margir vera
banghagir og allt að því púlshestar á því sviði. Dag-
lega má lesa um það í blöðum, og við sjáum það í sjón-
varpi, að jafnvel ótrúlegasta fólk, ungt og gamalt, lært
og ólært, opnar málverka-, höggmynda- og skúlptúr-
sýningar í slotum, á háaloftum eða í kjallaraholum.
Hótfyndinn náungi skaut því að mér um daginn að nú
væri svo komið að Ijóðskáldin væru eingöngu alin til
frægðar fyrir eina hátíðlega stund fremur en til lang-
lífis í hugum fólks; enn væri það til siðs að fara með
ljóð á hátíðum þótt nútímanum þætti Ömar Ragnars-
son mun skemmtilegri.
En stundum þarf að túlka orð og leikarar eru best
fallnir til slíkra hluta, enda eru þeir orðnir svo margir
að leikhúsin rúma þá ekki. Því hafa snjallir menn látið
sér detta í hug að nota mætti gömlu húsin sem við
viljum ekki lengur búa í, og margir vilja rífa, til þess
að hafa þar leiksýningar. Þessi hús eru það mörg að
hæglega mætti stofna „alþýðuleikhús“ fyrir leikara með
sérþarfir í hverju húsi, og þeir málarar sem meinaður
er aðgangur að eftirsóttum sýningarsölum, gætu feng-
ið þar sérpláss fyrir sig. Með þessu yrðu margar flug-
ur slegnar í einu höggi. Gömul hús myndu öðlast nýtt
gildi við notkun og heldur myndi draga úr streitu
listamannanna og geðheilsa þeirra batna ef hver þeirra
fengi sitt „gallerí“. Sennilega yrðu þeir Hka enn lang-
lífari við það að taka sér göngutúr á milli „galleríanna“
og hlæja hver að annars sýningum. Slík skemmtun bvð-
ist ekki með sífelldum bannfærslum á boðuðum mál-
verkasýningum Péturs og Páls.
Ekki má heldur gleyma að minnast á blessaða tónlist-
ina. Ný og ný tónskáld stíga fram með svo frumlegri
samsetningu hljóma að ég er orðinn fótaveikur af þess-
um sífelldu uppstökkum við að ná til takkanna á út-
varpinu og skrúfa fyrir. En þessi músík virðist vera
það margslungin að hún platar.
Hérna um daginn var ég niðursokkinn í lestri. Allt í
einu beindst athyglin að kunnuglegu hljóði. Þið vitið
hvernig það er þegar of margar kartöflur eru soðnar í
of litlum potti, vatnið nær þá svo að segja alveg upp
að brún hans. Þegar svo suðan er komin upp fer vatnið
að slettast niður á sjóðandi heita suðuhelluna og um
leið heyrast brestir í mismunandi tónhæð við það að
vatnssletturnar breytast í gufu sem þrengir sér af svo
miklum krafti milli botns og suðuhellu að potturinn
flýtur eða boppar á henni, svona líkt og loftpúðaskip
gerir á láði sem legi. Ef lok pottsins er úr léttu efni
bætist enn einn samhljómur við þegar það lyftist og
hnígur í takt við suðukraftinn. Öll fer svona kartöflu-
suða fram með taktföstum hrynjandi og þó alls ekki
ærandi. Nú, ekki er vert að útmála þetta frekar, nema
hvað ég var undrandi yfir kartöflusuðu á þessum tíma
sólarhrings, og rasandi yfir því að allt hefði verið skil-
ið eftir á „fullu“ og síðan hlaupið frá því. Ég stekk
fram í eldhús og ætla að „lækka“ á suðuhellunni. En
þar voru engar kartöflur í suðu, reyndar alls ekki ver-
ið að sjóða neitt; heklaðir plötulepparnir voru meira
að segja yfir öllum suðuhellum eldavélarinnar og gláptu
bara á mig. Svona skrautlegir helluleppar eru víst not-
aðir á þessar forneskjulegu eldavélar sem ekki geta
státað af margvíslegri mekaník þeirra nýtísku og mörg-
um þykir gaman af að hafa sem mest til sýnis sökum
fullkomnunar við hvers konar matar-bras. — Ég stóð
þarna alveg ráðþrota og hugsaði með mér að ég yrði
að drífa í því rétt einu sinni enn að fara til læknis og
biðja hann að skola út eyrnamergnum. En þá skyndi-
lega rann það upp fyrir mér að það var útvarpið sem
var opið, því að þulurinn var að tilkynna að nú væri
lokið flutningi elektrónískrar tónlistar eftir Magnús
Blöndal Jóhannsson. — Jæja, hugsaði ég með mér, það
eru þá fleiri en ég sem hafa tekið eftir því hvernig
kartöflusuða í of litlum og léttum potti fer fram, — og
ekkert er listamönnum óviðkomandi.
Annars segir Kristján skáld frá Djúpalæk að mörg
þessi nýtísku tónverk séu beinlínis lífsfjandsamleg,
einkum þau sem herma eftir vélarhljóði; þau séu ekki
424 Heima er bezt