Heima er bezt - 01.12.1975, Blaðsíða 11

ÞORSTEINN BJÖRNSSON FRÁ MIKLABÆ:
MÁRÍERLURNAR
„Sú rödd var svo fögur
svo hugljúf og hrein.“
o <>
ll pau ár, sem ég hef verið brúarvörður hér
við Austurvatnabrú í Skagafirði, þau eru nú
bráðum orðin níu, hafa heimsótt mig márí-
erluhjón. Hafa þau búið hér í nágrenni við
mig frá því fyrstu dagana í maí, en farið seinni hluta
ágústmánaðar, og eitt sumarið þangað til í ágústlok.
Strax fyrsta sumarið fór ég að gefa þeim hafragrjón
hér í kring um vörsluskálann. Urðu þær fljótt hændar
að mér og gæfar. Á vorin, þegar þær koma, syngja þær.
mikið og þykir mér söngur þeirra unaðslega fagur og
styttir mér marga stundina hér við Vatnabrúna. Fyrstu
vikuna eftir að þær koma, eru þær hér við skálann á
hverjum degi. Sýnist mér þá annar fuglinn mikið gild-
vaxnari en hinn, en hinn aftur allur hnarreistari og
snarari. Álít ég, að gildvaxnari fuglinn sé kvenfuglinn
og er hún mikið nærgöngulh og kunnuglegri við mig.
Um nokkurn tíma eru þær lítið á ferli, koma stöku
sinnum og borða hafragrjónin sín og matarúrgang.
Syngja þá ævinlega þegar þær koma. Álít ég þá, að
þær hggi á eggjum sínum og séu að unga þeim út.
Þegar ungarnir eru komnir úr eggjunum, kemur márí-
erlan með þá hingað til að mata þá. Fyrst kemur hún
með einn unga, sem situr með opið ginið einhversstaðar
skammt frá henni, tilbúinn að gleypa grjónin, sem
móðirin tínir í hann. Sjálf er hún þá orðin mjóslegin
og moldug. Eftir svo sem tvo, þrjá daga kemur hún
með fleiri unga, venjulega verða þeir fjórir þegar þeir
eru allir komnir og er þá karlinn stundum í fylgd með.
Hamast þau þá mikið að mata ungana, bæði á grjónum
og flugum, sem þau veiða ef gott er veður.
Eftir tiltölulega stuttan tíma vill hún ekki hafa ung-
ana með sér í grjónagjöfunum, rekur hún þá frá og
hefur þá álengdar fjær, en býr ein að matargjöfinni.
Verður hún þá svo gæf við mig, að undrun sætir. Má
heita oft, þegar ég er einn, að við ræðum saman.
í fyrra sumar kom hún í fyrsta sinni hér inn í skál-
ann til mín. Það gerði hún seinasta daginn, sem hún
var hér. Varð ég þá að taka hana í lófa mér og hjálpa
henni út. Hef ég held ég aldrei farið varfærnislegar með
neitt í hendi mér, en þennan ástvin minn. En nú í sumar
er hún á hverjum degi, þegar ég er einn, eitthvað hér
inni. Situr hún þá á rúmgafh eða stuðh, oft sem hún er
langa tíma á dyraþröskuldinum og goggar í sig flugur,
sem ætla að fljúga inn. En nú eru þær farnar, fóru seint
í ágúst.
Nú er liðið ár frá því að þetta sem hér á undan er
skrifað. Ég er kominn hingað í brúarvörsluna tíunda
sumarið. Kom hingað snemma í maímánuði. Þegar ég
var búinn að vera hér í tvo daga, varð ég var við márí-
erlurnar voru komnar. Sá ég að kvenfuglinn þekkti mig
strax. Var hún vingjarnleg, söng blíðlega að fagna sól-
ríku og björtu vori hér úti á Islandi. Hoppaði hún í
sporin mín hér inn að skáladyrum. Gaf ég þeim þá strax
hafragrjón að vanda, sem þau átu feginshugar. Héldu
þau öllum sama hætti sem að undanförnu. Þegar márí-
erlan var búin að koma með ungana sína nokkra daga,
hættu heimsóknir hennar snögglega. Sá ungana koma
endrum og eins, en aldrei hana. Tók ég þá eftir því,
að hún hékk dauð á efsta streng símans yfir Vatna-
brúnni. Var hún þar nokkra daga, þar til stormur kom,
þá fann ég annan vænginn af henni á brúnni, sjálf hef-
ur hún steypst í Vötnin. Þessi urðu örlög hennar. Hef-
ur hennar síðasta sýn verið sólroðinn Skagafjörður í
hásumarsdýrð.
Sakna ég máríerlunnar ákaflega. Hér er allt hljóðara
og einmanalegra síðan hún dó. Fyrst á eftir sá ég ung-
ana hennar endrum og eins. Nú er ég búinn að finna
tvo af þeim dauða, hafa þeir orðið hræfuglum að bráð.
Held ég að einn þeirra sé lifandi. Heyri hann stundum
syngja angurvært úti í geimnum hér í kring.
Heima er bezt 409