Heima er bezt - 01.11.1977, Blaðsíða 5

útá Eyri eða niðrá Tanga, og hefur þá komið sér vel
hvað ég er rólegur í tíðinni að eðlisfari. Ég minnist
þess ekki að hún léti mig verða varan við lífsamstrið.
Ég hafði alla tíð nóg til fæðis og skæðis. Aldrei var
mér innrætt beiskja út í mannlífið og tilveruna og hafa
þó nægar ástæður gefist til þess. Þær bækur sem hún
gaf mér af fátækt sinni voru flestar ævintýrabækur eða
fjölluðu um góða drenginn fátæka sem oftast enduðu
á þann veg að hinn vondi gerðist góður, — og því var
innilega fagnað.
Ég tel að efni þessara bóka hafi ekki gert mig óhæfan
til þess að mynda mér skoðanir á þverbrestum þjóð-
félagsins eftir að ég komst til vits og ára, eða blindað
mig í leit að orsök fátæktar og þess misréttis sem af
henni leiddi.
Hinsvegar hef ég styrkst í þeirri skoðun hve mikil
óhæfa það í rauninni er að draga barn inn í baráttu fyr-
ir breytingum á þjóðskipulagi — eða gera það að mið-
depli í lausn afbrotamála. En um þetta efni hafa barna-
bækur verið ritaðar af erlendum sem innlendum barna-
bókahöfundum.
Mér verður oft hugsað til írskra ungmenna sem alin
eru upp í hatri til samlanda sinna vegna augljóss mis-
réttis á öðru leitinu en til varnar því á hinu. Jafnvel
þótt þessu unga fólki takist ætlunarverk sitt með
sprengjum og byssum, á hvom veginn sem væri, gefur
auga leið að friðsamt þjóðfélag sem risi upp af rústum
átakanna getur ekki nýtt krafta þess. Þetta unga fólk
verður alltaf í uppreisn gegn öllu og öllum. Eitt fyrsta
verk nýs þjóðfélags yrði að losa sig við það með ein-
hverjum hætti. Innræting haturs leiðir alltaf til hryggi-
legra úrslita, jafnvel þótt tilgangurinn hafi átt að helga
meðalið. Og það tekur áratugi að bæta upp það tjón í
mannlífi.
Ég fagna því innilega að nú bætist Heiðdís Norð-
fjörð í hóp þeirra barnabókahöfunda 'sem telja það
meir en sjálfsagt að barnið fái að vera barn. Hún ritar
ævintýrabók vegna þess að henni finnst bamið vera í
sjálfu sér ævintýri. Og tvímælalaust er það umhverfið
og mannlífið sem þar svífur yfir vötnum:
Heiðdís (t. h.) t hlutverki annars púkans í Skugga-Sveini á veg-
um Leikfélags Akureyrar.
Gurmar Jóharmsson bifvélavirki.
„Gæfa, drengur minn, er það sama og hamingja. Sá
er hlýmr hana í vöggugjöf, verður að gæta þess að
glata henni ekki, og það gerir hann með því að vaka
yfir hverri hugsun og hverju spori sem hann stígur. Ég
held að mesta gæfan sé fólgin í því að hjálpa þeim sem
eiga bágt.“
Þetta lætur hún föður Astrós litla, söguhetjunnar í
ævintýrabókinni hennar, innræta syni sínum. Þetta er
gamalkunnur boðskapur barnabóka.
Blaðamenn telja að þessi ævintýrafrásögn Heiðdísar
minni talsvert á sögur norska rithöfundarins Thor-
bjöms Egner. Ég þekki lítið til verka þessa höfundar
nema Kardimommubæjarins og Dýranna í Hálsaskógi.
En einhvernveginn hef ég haft það á tilfinningunni að
andi Kristjáns frá Djúpalæk svífi þar meir yfir í ljóð-
unum en haft hefur verið hátt um.
Sögusviðið í ævintýrabók Heiðdísar minnir mig á
margt í Grimmsævintýrum, en þó er allt með mildari
blæ. Allur er þó svona samanburður ákaflega hæpinn
og lítið upp úr honum að leggja. En einhversstaðar frá
er efniviðurinn kominn, það fer ekki hjá því.
I hríðarveðri um daginn sótti ég Heiðdísi heim til að
forvitnast um hana og barnabókina.
— Hversvegna valdirðu að fjalla um ævintýraheim-
inn í bókinni þinni?
— 1 eðli mínu er ég draumlynd og hef svo mikið
hugmyndaflug. Sem barni fannst mér alltaf gaman af
ævintýrum og mér voru sögð mörg ævintýri. Og eftir
að ég fór sjálf að lesa las ég ævintýrabækur, til dæmis
H. C. Andersen, Þúsund og eina nótt, — og þá ekki síst
ævintýrið um Pétur Pan sem ég hafði ákaflega gaman
af. Og fleiri og fleiri mætti nefna. Amma mín og afi,
Álfheiður Einarsdóttir og Halldór Friðjónsson, áttu
heima hér í Lundargötunni, á Akureyri, og ég kom
Heima er bezt 353