Heima er bezt - 01.05.1990, Blaðsíða 8

Skjóni. Knapi er Sveinn Jónsson frá Hvilft.
óbyggðir. Ég hafði ekki við neitt sérstakt að vera, á meðan
ég beið. Heldur en ekkert hékk ég langtímum saman þarna
upp frá að gæla við hestinn. En eftir þessa ferð kom í ljós,
að ég náði Skjóna úti í haganum, ef ég var í sömu fötum og
þegar ég fór norður. Ljónstyggur klárinn stóð grafkyrr eins
og klettur. Seinna fór það svo að verða sama, í hvaða fötum
ég var; ég náði honum alltaf. En enginn annar komst neitt
nálægt honum.
Þegar Steinunn systir og Þórarinn, maður hennar, fluttu
að Miðhúsum í Reykhólasveit, fór Skjóni með þeim. Ég átti
heima hjá þeim, meðan ég var að kenna í Reykhólasveit-
inni. Svo fluttist ég hingað vestur og fór fljótlega að byggja
þetta hús. Og það liðu eitthvað tvö sumur, án þess ég færi
að Miðhúsum. En næst, þegar ég fer þangað, segir Stein-
unn systir, að það sé nú gaman að vita, hvort Skjóni sé ekki
búinn að gleyma mér. Við förum út á mýrarnar utan við
Miðhús. Þar var Skjóni í hrossum. Og hann fer strax af stað,
þegar við nálgumst. Svo fer ég að kalla til hans, eins og ég
var vanur. Þá fer hann að hika. Ég tala þá eitthvað meira
við hann og kalla í hann. Þá stoppar hann og ég gekk þar að
honum.
Þegar Hólaskóli varð 50 ára, fór ég norður á Hólahátíð-
ina. Ég hafði Skjóna með, því að þetta átti að vera orlofs-
ferð fyrir hann. Það reyndi mikið á Skjóna í ferðinni, því að
hesturinn, sem ég hafði með, fékk sinaskeiðabólgu. Fyrstu
nóttina í Skagafirði gisti ég í Brimnesi. Um morguninn var
Skjóni horfinn. Mér þótti það skrýtið, því að hann var
annars ákaflega hagspakur. En þá dettur mér í hug að fara
inn á Vatnsleysumýrarnar, sem eru þarna nokkuð fyrir
framan Brimnes. Og þá er hann kominn þangað á æsku-
stöðvamar. Þeir eru langminnugir, hestarnir.
Skjóni varð eftir hjá Steinunni, systur minni. Hún missti
Þórarin, mann sinn, og giftist síðar öðrum, sem fyrr er frá
sagt. Ég leyfði, að Skjóni væri notaður, og þau mættu,
þegar að því kæmi að honum yrði slátrað, nota matinn. En
ég setti það skilyrði, að ég fengi húðina flegna heila með
faxi og tagli. Ég var ekki alltof efnaður, þegar þetta var.
En ég sendi samt hána norður til Akureyrar og lét það
fylgja með, að ég vildi fá hana loðsútaða og það skipti ekki
máli, hvað það kostaði. En þegar ég fékk hana aftur, hafði
hún verið rotuð, allt hárið tekið af henni og hún rist sundur
í tvennt. Ég hafði ætlað mér að eiga hana til þess að hafa
hana á dívani. Þetta er eitthvað það versta, sem mér hefur
verið gert. Ég notaði samt leðrið í töskur og skó á strákana.
Á Flateyri
Ég sótti um kennarastöðu hér á Flateyri árið 1931, eftir
tilmælum Sveins Gunnlaugssonar, sem þá var fyrir nokkru
orðinn skólastjóri hér. Við höfðum kynnst, þegar hann var
eftirlitskennari í Austur-Barðastrandarsýslu. Árið eftir
flutti ég heimilisfang mitt hingað. Skömmu síðar gekk ég
að eiga Rögnu, dóttur Sveins. Ragna var af Reykjahlíðar-
ætt og Blöndalsætt. Móðir hennar var Sigríður Benedikts-
dóttir Sigfússonar, prests á Undornfelli. Sr. Sigfús var son-
ursr. Jóns Þorsteinssonar í Reykjahlíð. En kona sr. Sigfúsar
var Sigríður Oddný Björnsdóttir sýslumanns Blöndals i
Hvammi í Vatnsdal. Sveinn skólastjóri var sonur Gunn-
laugs skipstjóra Sveinssonar í Flatey á Breiðafirði og þar
var Sveinn skólastjóri, áður en hann kom hingað.
Við Ragna kynntumst eitt vor í Flatey, þegar ég var þar
að kenna sund. Eftir það fór hún suður til Reykjavíkur að
nema píanóleik við Tónlistarskólann hjá Páli ísólfssyni.
Hún var meðal fyrstu nemenda skólans og stundaði námið
í tvo vetur, ásamt með vinkonu sinni úr Flatey, Kristínu
Guðmundsdóttur, móður Atla Heimis Sveinssonar, tón-
skálds. Kristín var dóttir Guðmundar Bergsteinssonar í
Flatey, en Kristín, móðir hans, var hálfsystir sr. Jóns
Sveinssonar, Nonna.
Sigríður, tengdamóðir mín, var fyrsti organisti Flateyr-
arkirkju. Eftir hana önnuðust þær þetta saman, Ragna og
María Jóhannsdóttir, móðir Einars Odds Kristjánssonar,
útgerðarmanns. Loks tók Ragna þetta að sér og gegndi því
ein í mörg ár. Emil, sonur okkar, tók við af móður sinni sem
organisti. Kirkjan var vígð árið 1934. Við athöfnina skírði
Jón biskup þrjú börn og var Emil eitt þeirra. Biskupi þótti
vænt um að þessar barnaskírnir skyldu verða fyrsta verkið í
kirkjunni.
Ragna, kona mín, andaðist árið 1981, tæplega sjötug að
aldri. Hún hafði þá barist við krabbamein í tíu ár.
Ég hafði hugsað mér að lenda ekki í sama annríkinu
hér og í Reykhólasveitinni. En áður en ég vissi af, var
þetta orðið miklu verra hér en þar. Ég var oddviti á
kreppuárunum og var þá hvað næst því að flytjast héðan.
Peningaleysið var allt að drepa. Það átti enginn nokkurn
pening. Maður hafði áhyggjur af því hvort maður gæti
borgað bankanum hundrað kóna afborgun fyrir hreppinn.
En seinna tímabilið, sem ég var oddviti, á árunum 1944 til
1946, var þetta orðið breytt. Þá óðu allir í peningum. f fyrra
skiptið voru pólitískar kosningar, og þá hafði ég orðið að
kjósa mig sjálfur. En í seinna skiptið fékk ég öll atkvæðin.
í þann tíð voru menn með öll gögn inni á heimilum
sínum. Fundir voru haldnir hérna frammi í miðherberginu.
Ég man alltaf, hvað Ragna var fegin, þegar peningaskápur
152 Heimaerbezt