Æskan - 01.02.1975, Blaðsíða 38

eimkynni ísbjarnarins eru norðurheimskautið og
höfin þar umhverfis. Oft hafa birnir komið hér
á land, hafa borist hingað með hafís á köldum vetrum, og
eru margar sagnir til um það. Á seinni tímum hefur ísbjörn-
um fækkað ört. Menn — veiðimenn — sækjast eftir feldi
þeirra og reyndar kjötinu líka, sem helst er borðað í heim-
skautslöndunum.
Rússar settu lög 1938 um alfriðun ísbjarnarins á sínu
yfirráðasvæði í norðurhöfum, og á eyju einni þar norðurfrá
er alfriðaður staður, sem þeir kalla oft í gamni fæðingardeild
ísbjarnanna.
Urangeteyja er um 160 km löng, hún liggur á mörkum
Austur-Síberíska hafsins — að helmingi á vesturhluta hnatt-
arins, sem kallaður er, en að heimingi á þeim austanverða.
Fólkið, sem þyggir þessa eyju er að mestu Eskimóaþjóð-
flokkur, sem fluttist til eyjarinnar um 1926 og lifir auðvitað
mest á fiski og öðru sjómeti. Einnig ala þeir upp hreindýr.
Eskimóarnir hafa góð veiðarfæri, og nota vólbáta og aðra
tækni, sem tilheyrir nútímanum. Eyjan er allvel grasivaxin.
Það sem gerir eyju þessa allsérstæða meðal annarra ís-
hafseyja, er dýralífið. ísbirnir hafa kosið sér þessa eyju
frekar en aðrar, sem þarna eru í norðurhöfum.# Hér fæða
þeir húna sína. Mikið hefur verið skrifað um dýralífið þarna
á eyjunni, og fjöldi vísindamanna heimsækir hana: líffræð-
ingar, landfræðingar, veðurfræðingar, þjóðfræðingar. Vís-
indamenn þessir athuga ekki aðeins líf dýranna, sem þarna
halda til, heldur allt líf á eyjunni, gróður og líf fólksins, sem
þarna býr.
Líffræðingurinn Savva Uspenskij hefur staðið fyrir mörg-
um leiðöngrum til eyjarinnar. Hann álítur, að friðun og varð-
veisla ísbjarna eigi að vera alþjóðleg, og útrýming þeirra
sé alþjóðavandamál, sem kalli á liðsinni allra landa í
norðurhöfum. Hann endar bók sína „Fæðingarstaður ís-
bjarnanna" á þessum orðum: Samvinna heimskautsland-
anna gefur vonir um, að birnirnir lifi af þrátt fyrir allt —
ekki aðeins í dýragörðum stórborganna, heldur einnig í
sínum réttu heimkynnum á norðurslóðum.
36