Almanak Ólafs S. Thorgeirssonar - 01.01.1918, Page 32

28
ÓLAFUR S. THORGEIRSSON
leggja fyrstur hönd á plóginn. Reyndar veit eg ekki,
iivers vegna Stephan G. Stepliansson hefir ekki mumið
yndi í fyrstu eða öðru landnámi sínu og ekki fyr en
liann var kominn vestur undir Klettafjöil, nema það haíi
verið af 'því, að hann vildi vera sem fjærst Legíó og sem
næst öræfunum, svo að liann gæti kveðist á við “and-
iieita fjalirænuna”. En í öllum jiessum önnum frumbýl-
ingsins, meðan liann var að yrkja landiö,
“opna dyrnar fyrir gróðri,
rumska því sem bundið blundar”
í moldinni, þá hefir hann verið að yrkja ljóð, sem hafa
fiogið eins langt og isieiiiík tunga er töluð og geymast
munu jaínlengi og hún. Sáðmaðurinn og skáidið yrkja
báðir á íslenzku, og í lffi Stephans hefir þetta orð alt af
lialdið sinni tvöföldu merkingu.
Og þetta er það, sem mér þykir merkilegast: Þessi
maður sem í æsku lifði óbrotnu lífi alþýðudremgsins á
afskektum stöðvum, og síðan hefir nálega hvern virkan
dag haft liöndina liefta á öxinni, plógnum, orfinu, rek-
unni, liann er eimn af víðlendustu landnámsmönnum og
höfðingjum í andans ríki þjóðar vorrar. J?egar hann fór
tvítugur úr landi og allir hugðu að liann flytti aleigu
sína í einu kofforti, eða liver sem hirzlan hams var, þá
iiutti hann með sér ósýnilegan sjóð alls þess, sem dýrast
er og bezt ættað í tungu vorri, bókmentum og þjóðareðli,
og þann sjónauka, er sýndi lionum ættlandiö í allri simni
tign og fegurð, livenær sem liann brá honum fyrir augu.
Á þann einn liátt get og gerfc mér grein fyrir því lífi, sem
íslenzkan lifir í ijóðum lians og þeim myndum, sem þar
eru af landinu okkar. í ljóðum Stephans er íslenzkan
frjó, hún er þar “mærðar tinibur máli lauígað”, eins og
Jfigiis. J?að er eins og honum séu tiltæk orð úr liverju
fyigsni íslenzkunnar, forn og ný, þau koma þar í mýju
ijósi og óvæntum sambönduin, eöa steypt upp í þau form,
er tungan liefir skapað endur fyrir löngu. Eg varð alveg
forviða, þegar eg heimsótti Stephan og komst að því, að
hann á emga íslenzka orðabók sem gagn er í—nema sjálf-
an sig. En þar er líka það orðasafnið, sem seint mundi
þrjóta. — Ef eg á að dæma af kvæðum Stephans, þá er
íslezkan fær í allan sjó, og verður aldrei kveðin í kútinn,
livaða yrkisefni sem hemni er beitt við.
Jjýsingar Stephans virðast mér hafa það til síns ágæt-
is, að um leið og orðunum slær niður, einmitt þar sem
Jieini er ætlaö að liitta, þá sindra samlíkingarnar og gera
alt Jifandi og sjálfstakt-. En einmitt þetta hefir á öllum
öldum verið einkenni hins sanna skáldskapar, að gefa
öllu líf og andardrátt, að gera hina sýnilegu veröld sam-