Muninn - 01.12.1964, Blaðsíða 4

Eigum við að játa það þegjandi og
hljóðalaust, að við getum alls ekki látið
okkur vítin til varnaðar verða? Er breysk-
leiki okkar slíkur, að við hann verður ekk-
ert ráðið? Auðvelt er að flýja af hólminum.
Næg tækifæri gefast til þess.
Hver er sjálfum sér næstur. A athöfnum
einstaklingsins byggist gengi fjöldans. Og
ekkert skiptir jafn miklu máli og sú sið-
menning, sem býr í brjósti einstaklingsins.
Orðið siðmenning hefur fengið blandaða
merkingu. En ég á hér við hugarfarið, —
skilning og afstöðu einstaklingsins til lífs-
ins og til annarra manna.
Hamingja fæstra er þvílík, að ekki finnist
mönnum oftast eitthvað á skorta. Það stafar
lijá allflestum af því, að þeir reyna alltof lít-
ið til að auðga lífsskynjun sína. Hún auðg-
ast af viðleitni rnanna til að skilja innstu
merkingu hlutanna, af viðleitni til að fegra
og göfga umhverfi sitt. Þeim mun lengra
sem skilningurinn og þá jafnframt þekking-
in nær (þekkingin á ætíð að vera í þágu
skilningsins), því dýpri verður skynjunin.
Hirðum við um sannindin, sem við skynj-
um hvarvetna í lífinu, leiða þau gott af sér,
eins og jörðin sjálf ber góðan ávöxt, sé hún
vel ræktuð.
Andinn, hinn mikli máttur mannsins,
svífur yfir vötnunum. Hann er eina vopn
mannsins gegn ófagnaði og óvættum, sem
ætíð herja á mannkynið. Hann er eina
vopnið í heiminum, sem getur unnið sig-
ur á farsælan hátt. En verum þess minnug,
að enginn sigur er heill, — baráttan heldur
áfram til eilífðarnóns, og einmitt þess vegna
er hún þess virði, að hún sé háð.
Nú líður að jólum og áramótum. Megi
þá eldrákin eftir flugeldana tendra fögnuð
til lífsins í brjósti okkar og bjarminn frá
kertunum minna okkur á óslökkvandi bál
þess anda, er æ lifir.
Gleðileg jól.
Páll Skúlason.
Á þessu ári hvarf til moldar sinnar dáð-
asta ljóðskáld íslenzkt um áratugi, Davíð
Stefánsson frá Fagraskógi. Við fráfall hans
er kannski ekki ótilhlýðilegt að rnenn reyni
að gera sér nokkra grein fyrir stöðunni í
íslenzkri ljóðlist, reyni að glöggva sig á af-
stöðu Ijóðsins gagnvart fólkinu eins og sú
afstaða er á okkar tímum. Eigum við nú
nokkurt ljóðskáld sem náð hefur viðlíka
samhljómi við þjóð sína sem hið látna skáld
frá Fagraskógi? Davíð var um áratugi
kyndilberi íslenzkra ljóðskálda, því verður
ekki neitað, og þjóðin tók ástfóstri við ljóð
hans fremur ljóðurn annarra samtíðar-
skálda. Þessvegna er ekki undarlegt þótt
sú spurning vakni nú að honum gengnum
hver reist geti merkið sem fallið er. í síð-
ustu ljóðabókinni sem Davíð sendi þjóð
sinni birti hann ljóðið Harpan:
„Yfir hörpunni
hlýt ég að vaka,
unz vitjar mín sá,
er við skal taka,
ungmennið fagra
og ennisbjarta,
sem hvílir í leiðslu
við landsins hjarta
og ljóð þess nemur.
Hann kemur. Hann kemur.
Þá rís ég úr sæti —
læt söðla hestinn,
sáttur við dauðann,
blessa feðranna
fornu tungu
32 MUNINN