Heimilisblaðið - 01.03.1957, Blaðsíða 30

í hjarta Frakklands liggur bærinn Card-
inal. Staðurinn er unaðsfagur og umgirtur
laufríkum skógi. Stolt bæjarins er „Kastal-
inn“, sem gnæfir yfir bæinn. „Kastalinn“
var reistur á fimmtándu öld, og var til sölu.
Faðir minn keypti hann strax og hann sá
hann og lét gera við hann.
Það tók hann fimm ár, og ég get ekki
með orðum lýst, hve hann er fagur. En þeg-
ar verkinu lauk, varð faðir minn skyndilega
blindur. Einn daginn sá hann ekki vitund;
hann hafði misst sjónina að eilífu.
Hann tók mótlætinu með prýði. „Vissu-
lega fellur mér það illa,“ sagði hann. „En
verra gæti það verið. Nú bý ég hérna í kast-
alanum og þekki staðinn og veit, hversu
fagur hann er. Ég þekki bæinn þarna niður
frá og fólkið. Ég get verið hamingjusamur
hérna, þótt ég sjái ekki. Augu sálarinnar
segja mér á hverjum degi frá fegurð um-
hverfisins.“
Hann þekkti kastalann út og inn, og inn-
an sex vikna var hann orðinn svo vanur
blindunni, að hann gat farið allra sinna
ferða.
En viðskiftin var honum ómögulegt að
eiga við, bréfaskriftir, undirritun ávísana og
þess háttar. Það kom heldur ekki að sök.
Ég var orðin seytján ára og komst fljótt
inn í málin.
Það kom í Ijós, að fjármálin stóðu held-
ur höllum fæti. Mestur hluti sparif járins var
kominn í viðgerðirnar, en höfuðstólinn mátti
ekki snerta. Hann var mér ætlaður til síð-
ari tíma. Á átján ára afmælisdaginn minn
fékk ég kurteist en ákveðið bréf frá bank-
anum. Hann sá sér ekki fært að leysa út
fleiri ávísanir fyrr en innstæða væri fyrir
hendi. Seinustu sex mánuðina hefði ekki ver-
ið lagður inn einn einasti franki.
1 stuttu máli sagt, — peningarnir voru
búnir. Fyrirtæki nokkurt var farið á haus-
inn, og við áttum ekkert, — að undanskil-
inni nokkur þúsund franka skuld.
Ég minntist aldrei á þetta við föður minn,
en þetta vor*u hræðilegir dagar fyrir mig.
Hugsimin um að verða að yfirgefa Kastal-
ann var óbærileg, ég sá í anda blindan fög-
ur minn verða að hírast í óvistlegum, fá-
tæklegum herbergjaskonsum, meðan dóttir
hans varð að vinna til þess að bægja sult-
inum frá dyrum. Ég sá hann sviftan öllu
því, sem hann unni, — friðsælli tilveru, feg-
urðinni umhverfis hann, sem hann naut þó
alltaf í endurminningunni, — þjónustufólk-
inu, heimilinu, þægindunum, — hann myndi
taka þetta þúsund sinnum nær sér vegna
þess, að hann tilbað fegurð, og gat alls ekki
án hennar lifað.
Ég fór til Amsterdam til þess að selja
skartgripina mína. Þeir höfðu verið í eigu
móður minnar, og ég gerði ráð fyrir, að ég
myndi fá það mikið fyrir þá, að ég gæti
borgað upp skuldirnar, og að við ættum
nógu mikið eftir til þess að geta búið eitt
ár enn í Kastalanum. Að þeim tíma liðnum
myndi mér detta eitthvað í hug til þess að
faðir minn gæti búið áfram á þessum heitt-
elskaða stað.
Þá tók rás atburðanna í taumana. Á leið-
inni til Amsterdam varð ég samferða konu,
sem varð fárveik á leiðinni. Ég annaðist
hana, og þegar við komum á leiðarenda,
sagði hún, að ég hefði bjargað lífi sínu, þvi
að hún hefði aldrei komizt af án minnar
hjálpar. Hún sagðist ekki vita, hvað hún
gæti gert fyrir mig í staðinn, en hana lang'
aði svo gjarnan til að auðsýna mér þakklæti
sitt.
Ég hafði sagt henni frá erindi mínu til
Amsterdam, og hún ráðlagði mér að snúa
mér ekki til neins skartgripasala, heldur til
manns hennar, sem hefði mikið vit á skart-
gripum og gæti sagt mér, hve mikið verð
fengist fyrir þá.
Daginn eftir gekk ég á fund manns henn-
ar, og þar varð ég fyrir miklu áfalli. Hann
rannsakaði skartgripina mjög vandlega, og
sagði mér síðan, hversu verðmætir þeif
væru. Þeir myndu ekki færa mér helming
þeirrar upphæðar, sem ég hafði vænzt.
Hann sannaði mér þetta allt mjög na*
kvæmlega, lagði fram aðra skartgripi, °S
sýndi mér í bókum sínum, hve mikið hann
hefði greitt fyrir þá. Ég tók þetta afar nærr1
mér, þetta var mér svo mikið áfall, að rnig
svimaði. Taugar mínar voru áður svo ur
lagi gengnar af geðshræringu síðustu daga,
að ég féll í yfirlið á legubekk hans. Þegar eg
rankaði við mér, var hann ásamt öðrum
manni að baða á mér ennið.
Ég hafði ekki hugmynd um, hver hinn
74 — HEIMILISBLÁÐIÐ