Heimilisblaðið - 01.07.1959, Blaðsíða 4

plantekru með jafnaldra pálmum, þá sjá
þeir greinilega, að hér og þar eru fáeinir
pálmar saman í smáþyrpingum til muna há-
vaxnari en hinir, sem standa þar alls staðar
umhverfis. Má þá ganga út frá því sem
gefnu, að niðri á jörðinni, inni á milli þess-
ara hávaxnari pálma, sé einhvers konar hús,
gamalt fjós eða ef til vill aðeins ómerkilegur
geymsluskúr fyrir verkfæri. Að minnsta
kosti staður, þar sem menn hafa einhvern
tíma hafzt við að staðaldri og haft með
höndum einhvers konar starfsemi.
Samt væri allt annað en hollt að ímynda
sér, að öllu væri óhætt, þó að menn yrðu
villtir inni á milli trjánna í pálmaviðarskógi,
því að allur galdurinn væri sá að klifra spöl-
korn upp eftir einhverjum stofninum og
horfa út yfir pálmakrónurnar til þess að sjá
hvar næsta hús væri. Fyrst og fremst ættu
menn þá að athuga það, að þeir yrðu að
klifra býsna hátt til að geta skimað út yfir
kollana á þeim öllum saman, nema því að-
eins að pálmarnir væru meðal þeirra allra
yngstu. Kókospálmi, sem kominn er sæmi-
lega á legg, er um það bil 20—25 m. á hæð.
Útlits er hann eins og ákaflega gröim súla,
með geysi stóran fjaðraskúf á efri endanum.
Stofninn er ekki gildari en svo, að meðal-
maður nær utan um hann með handleggj-
unum.
Og þó að einkennilegt sé, þá er kornung-
ur pálmaviðarstofn, sem varla getur heitið
vaxinn úr grasi, aðeins fáeina metra á hæð,
nákvæmlega jafngildur og hinn, sem er 25
m. á hæð og orðinn gamall í hettunni.
Ástæðan er sú, að pálmarnir teljast til ein-
kímblaða jurta og vaxa því ekki á þverveg-
inn, fremur en flestar aðrar slíkar jurtir —
gildna ekki, þó að árin færist yfir þá — ekki
einu sinni þann tíma, sem þeir eru að vaxa
og hækka jafnt og þétt. — Þess vegna eru
smápálmamir líka dálítið klunnalegir útlits,
en þeir stóru aftur á móti óhæfilega grann-
vaxnir miðað við hæðina.
Fjaðraskúfurinn -— króna pálmaviðarins
— er mjög tignarleg. Blöð hennar standa í
hvirfingu, 4—5 m. löng, vaxa fyrst beint
upp, en svigna síðan meira og meira út til
hliðanna, þar til þau stærstu og elztu hanga
niður með stofninum. Broddur þeirra vísar
þá beint niður og nemur við jörð meðan
stofninn er lágur í loftinu. Blöðin eru fja^'
urstrengjótt. Þau eru ævinlega á ýmsun1
aldri frá þeim yngstu, sem vaxa beint upP
úr krónunni, til þeirra elztu, sem sveigð erU
orðin niður á við, svo að broddurinn vísar
til jarðar. Hin eru á öllum aldursskeiðuU1
milli þeirra yngstu og elztu, og öll til saU1'
ans mynda þau þessa tígullegu blaðkrónU'
Sem betur fer fellir kókospálminn ekk1
öll blöðin í einu — á haustin, eins og birk1'
viðurinn okkar hér á íslandi. PálmablöðiU
mundu verða illilega þung fyrir, ef ætti ^
sópa þeim saman í skyndi. Ekki er þó s'r0
að skilja að pálmamir felli aldrei blöðu1;
Þau falla af honum, en aðeins eitt og eitt1
einu og er ekki bundið neinum sérstökuU1
árstíma, heldur við og við allt árið, enda
lítill árstíðamunur á breiddargráðunum, þaf
sem kókospálminn vex. Ævinlega er það
af elztu blöðunum, sem losnar og fellur
til
jarðar. Og stundum getur illt af þeim hl°*
izt, ef óheppnin er með í spilinu.
I fyrstu mun flestum þykja dálítið elU
kennilegt að heyra húsbónda segja við vik3
dreng sinn á þessa leið:
„Ennþá einu sinni liggur pálmablað þarJl3
innan við garðshliðið. Farðu strax og taktu
það, áður en einhver stígur á það og slasaf
sig.“ __ g
En hafi menn sjálfir orðið fyrir þvi a
stíga á svona pálmablað og sleppa naumle^
við að fótbrotna, áður en þeir heyra un)®^
eins og þau, sem höfð voru eftir húsboö
anum, þá furða menn sig áreiðanlega ekke
á þeim, heldur þvert á móti mun þeim þykl3
þau fyllilega réttmæt og orð í tíma töluð-
Þegar ungt pálmablað, sem er að va3íð
upp úr toppbruminu inni í miðri krónuiH11’
er ekki komið lengra áleiðis en það að verU
aðeins ljós-gulleitur og um það bil ha^.
meters langur teinungur, er mjög freista11
að taka hann og matreiða eins og hvert auU
að kál. Þannig fæst óvenju og unaðslega hu^
feng fæða, sem engum stendur til boða 0
er
á ævinni. Þetta unga blað er hjarta
pálmakrónunnar, og tréð deyr, ef það
tekið. En ef svo stendur á, að ungur pál1110
viður eigi að höggvast af einhverjum
t
Ý
um, ættu menn ekki að neita sér uC1 ^
ánægju að fá sér pálmakál, ef þeir eiga
á því.
jp
HEIMILISBLAí'
136