Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1921, Side 8

246
Gísli Skúlason:
I ItíUNN
vegar að lifa eins og aðrir, þarf meira að segja að
borga mikið fé lil þess að fá heilsuból, eða jafnvel
til þess eins að verða ekki öðrum að tjóni sem sótl-
beri? Nei, sé ekki meira gert en að segja þetta, þá
er inaður engu bættari, orðin eru úl í bláinn sögð,
án þess þeim verði að nokkru framfylgt, ef nokkuð
verulegt rejmir á.
En svo á það ekki að vera og ég þori líka að
fullyrða, að svo þarf eklci að vera. Það að gera
hverjum manni rétt og skylt að sjá fyrir sér sjálfur,
er mögulegt með því móti að stofna skyldutrygg-
ingar fyrir alla menn, tryggingar gegn öllum þeim
ósjálfráðu persónulegu áföllum, sein geta gerl mann-
inn að annara handbendi, eða lamað hann svo fjár-
liagslega, að afkomu lians sé stofnað í hættu. Það
liggur í augum uppi, að með þessu eina móti getur
einstaklingurinn ábyrgsl að verða ekki öðrum til
byrði, og með þessu eina móti getur þjóðfélagið á-
byrgst hverjum einslaklingi rétt og getu til sjálfsfram-
færis. Því að eins og örvasa gamalmenni er sjálfs-
framfæringur, ef það á nóg fyrir sig að leggja, þannig
verður líka liver maður sjálfsframfæringur, sein þiggur
úr tryggingarsjóði, því að þá færir hann sér í nyt
þau réttindi, sem hann sjálfur hefir keypt sér, án
þess með því að verða nokkur guslukainaður, hvorki
beinlínis né óbeinlínis.
Mér íinst það óþarfi að fjölyrða um náuðsyn þessara
trygginga. Sá sem telur sér þær óþarfar, verður að
gera eitt af tvennu: að lýsa yfir því, að liann hafi
nóg efni lil að standast, liver áföll sem mæta, eða þá
að lýsa yfir hinu, að honum sé þá sama, þó hann
gefist upp á aðra, ef í nauðirnar rekur. Hið fyrra
hugsa ég að fáir séu viðlátnir að gera og hið síðara
vil ég engum ælla að óreyndu. Með lillili til þeirrar
áfallahættu, sem alstaðar kemur í ljós og enginn
getur vitað sig vissan fyrir, verð ég því að ganga að