Kirkjuritið - 01.04.1947, Blaðsíða 58

144
Benjamín Kristjánsson:
Apríl-Júni.
Sennilega liefir aldrei fegurra skólahald verið á hisk-
upsetrunum, en hjá Jóni hiskupi Ögmundssyni, þvi að
þar hefir farið saman starf ágætra, áhugasamra og á-
hugaríkra manna, og' brennandi námsþorsti ungrar og
fræðifúsrar þjóðar. Glæsimennska biskups, fögiir söng-
rödd, ástúðleg framkoma við alla og lifandi trúaráhugi
Iiefir eigi minnstu valdið um þá trúarvakningaröldu, er
virðist fara um Norðurland við komu Jóns til liólastóls.
Með háttprýði sinni hefir liann laðað marga að kenni-
mannlegu emhætti, sigi síður en sunnlenzku hiskuparnir,
ísleifur og Gizur, er liann dáði svo mjög.
Þó að ekki sé sérstaklega getið um skóla á Hólum i
hiskupstið þeirra frændanna Ketils Þorsteinssonar (1122
—’45) og Bjarnar Gilssonar (1147—’62), þá má ráða það
af líkum, að skóli Jóns hefir ekki verið látinn niður falla.
Ekki er vitað, hvort þeir Gisli Finnason og Rikini franski
hafa andast hér á landi, eða farið utan aftur, cn af orðum
Gunnlaugs munks um Klæng Þorsteinsson má ráða það,
að liann hafi orðið prestakennari þar, enda hefir hann
verið hráðskarpur til náms, gáfumaður mikill og and-
ríkur. Segir Gunnlaugur, að Klængur hafi verið kirkju-
prestur á Hólum í tið þeirra Ketils biskups og Bjarnar,
prédikandi fagurlega Guðs orð, og hafi haft marga vaska
lærisveina undir sér1). Nú er Klængur talinn fæddur ca.
1105, og á móðir hans að liafa falið liann tólf vetra á
hendur Jóni biskupi. Ætti það þá að hafa verið árið 1117.
Klængur var þá ekki nema 17 ára, er Jón biskup, fóslri
hans, andast, svo að kennari hefir hann fyrst orðið á dög-
um Ketils biskups, og mætti ráða það af orðalagi sög-
unnar, að Klængur hafi einmitt verið skólameistari hjá
honum og sennilega fram á daga Björns Gilssonar. Hver
veit nema liin „hreinferðuga jómfrú“, Ingunn (Arnórs-
dóttir?) liafi líka enn verið á lífi og kennt eftir daga Jóns,
og er það sennilegt, ef liún hefir verið einn af heimildar-
i) Bisk. I, 241.