Kirkjuritið - 01.03.1955, Side 27

TRÚRÆKNI OG ÞJÓÐRÆKNI
121
Veganestið voru nokkrar rímur,
Vídalín og gamli Bólu-Hjálmar,
Fóstbræðra og Flóamannasögur,
Friðþjófur og Hallgríms kver og sálmar,
Njóla Björns, — og nýjast, Steingríms Ijóð.
Aldrei voru bækur meira metnar,
myrkrum dreifðu vetur eftir vetur.
Fjársjóð rýran innflytjandinn átti.
Engan sparisjóð, sem reyndist betur.
Dýrstu erfðagripir, ástar þökk.“
Upp úr þeim jarðvegi, sem réttilega og af hjartagróinni
ræktarsemi er lýst í þessum ljóðlínum skáldkonunnar,
spratt hið trúarlega og þjóðernislega hátíðahald Islendinga
í Milwaukee 2. ágúst 1874. Vagga vestur-íslenzkrar kirkju-
legrar starfsemi í guðsþjónustuformi stóð þar í borg, því
að kristnisaga Vestur-Islendinga hefst með þeirri hátíðar-
guðsþjónustu, eins og séra Guttormur Guttormsson komst
eitt sinn að orði í erindi um séra Jón Bjarnason.
Hins vegar hófst íslenzk safnaðarstarfsemi vestan hafs
eigi fyrri en rúmu ári síðar, haustið 1875, er séra Páll
Þorláksson stofnaði fyrsta söfnuð Islendinga vestan hafs
í Shawano County í Wisconsinríki. Samkvæmt kirkjubók
séra Páls frá þeim árum voru 35 manns í söfnuðinum,
og í þeim hópi ýmsir þeir, sem síðar komu mjög við sögu
Islendinga í Vesturheimi, svo sem þeir prestarnir séra
Friðrik J. Bergmann og Steingrímur N. Thorláksson,
Stephan G. Stephansson skáld og Eiríkur Bergmann.
I öðrum byggðum Islendinga, sem mynduðust á þessum
fyrstu árum vestan hafs, í Ontaríófylki og Nova Scotia
(Nýja Skotlandi) í Kanada og á Washingtoneyjunni í
Michiganvatni, voru engir íslenzkir söfnuðir stofnaðir, en
heimilisfeður og héraðshöfðingjar úr hópi leikmanna héldu
eigi að síður uppi kristilegu og kirkjulegu starfi, lásu
húslestra, að góðum íslenzkum sið, bæði á fyrstu árunum
og fram eftir árum, er eigi varð náð til prestsþjónustu.
En það er eigi aðeins, að kristnisaga Islendinga vestan