Kirkjuritið - 01.01.1961, Blaðsíða 12

6
KIRKJURITIÐ
ustu. — Ytri ástæður hafa valdið því sums staðar, að safnaðar-
starf, þ. á m. kirkjusóknin, hefur átt örðugt uppdráttar, en
sums staðar hafa hópar karla og kvenna tekizt á hendur leik-
mannsstarf í nýjum stíl og með nýjum formum, sem reynslan
ein getur skorið úr um, hvern árangur ber eða hvort við á hér
á landi.
Loks er það þriðja myndin, sem ég hafði í huga, — það, sem
við oss blasir á þessu herrans ári, 1961. Það er ef til vill erfitt
að draga þessa mynd skýra, einmitt vegna þess, að vér erum
sjálfir í myndfletinum, og vér þyrftum helzt að geta ,,farið úr
líkamanum" og séð sjálfa oss álengdar. Þó skal reynt að benda
á nokkra drætti. Þá er fyrst á það að líta, að fastir starfskraftar
þjóðkirkjunnar, dreifðir út um allt landið, eru lítið eitt fleiri
en starfsmenn þjóðleikhússins eða ríkisútvarpsins hvors um sig.
Og ef ég má vera svo veraldlegur í hugsun, vil ég minna á, að
sú óheillaþróun hefur orðið í þjóðfélaginu, að þeir, sem taka
að sér hin andlegu störf og uppeldisstörf, hafa sýnu verri að-
stöðu til að sjá sér farborða efnalega heldur en aðrir menn með
sambærilega menntun. Nær þetta bæði til presta og kennara.
Af þessu leiðir, að prestar geta yfirleitt ekki gert sér vonir um
að lifa samkvæmt nútímans kröfum, nema með því að sækjast
eftir öðrum störfum við hliðina á prestsstarfinu. Prestaköllin
verða stærri og stærri og um leið kostnaðarsamari fyrir prest-
ana sjálfa, ef þeir eiga að hafa samband við hvern mann í sókn-
um sínum. Það er mál út af fyrir sig, að prestum fer fækkandi
í hlutfalli við fólksfjölgun í landinu og eru þeir eina stéttin í
opinberri þjónustu, sem svo er háttað um. Hinn gamli hugsun-
arháttur, að stéttin sé „baggi á landssjóði“, hefur komið því til
leiðar, að vart hefur mátt minnast á að bæta við presti á einum
stað, án þess að .„skorið væri niður“ á öðrum. Þessi regla hef-
ur heldur ekki verið látin gilda um neina aðra opinbera stétt.
Það er engu líkara en það sé viðtekið sjónarmið allra flokka,
að þjóðkirkjan ein eigi að þessu leyti að standa í stað, hvað sem
allri framþróun líði. Ef þessi regla hefði einnig verið látin gilda
um alþingismenn, ráðherra, bankastjóra, lækna, hljómlistar-
menn og skemmtikrafta þjóðarinnar, væri ekkert við því að
segja. En ég felli mig ekki almennilega við, að kirkjuleg þjón-
usta eigi að vera þarna hrein undantekning. Nú er lika svo
komið, að prestum landsins má skipta nokkurn veginn í tvo