Nýjar kvöldvökur - 01.09.1908, Blaðsíða 20

212
NÝJAR KVÖLDVÖKUR.
honum iðkun stjörnuvísindanna svo aðlaðandi
en var frábrugðin hagsýnni starfsemi annara
vísindalegra ransókna.
Ressi starfsémi bróður míns hafði haldist
við meira en í eitt ár; þá skeði hinn fyrsti af
hinum leyndardómsfullu viðburðum, sem að
mínu áliti voru yfirnáttúrlegir, og Alfred var
viðriðinn.
Eg var sjálfur vottur að hkium undarlega
viðburði, sem eg ætla nú að greina þér frá.
Meira.
Bókmentír.
Svo sem eg gat um í síðasta hefti N.kv.
hefir sprottið upp á síðustu árum mesti fjöldi
skálda, sem ekki hafa heyrzt eða þekzt, en gef-
ið hafa út kvæðabækur og bæklinga. Skal hér
nú getið hinna helztu þeirra lítillega. Sumt af
þeim hefi eg víst aldrei séð, og verða skáldin
þar að virða mér til vorkunar, þ tt eg geti
rita þeirrá ekki.
Ef eg man rétt þá byrjaði ljóðakveraflóð
þetta með
Harpa, nokkur kvæði eftir Baldvin Berg-
vinsson. ísafirði 1603. Bók þessi er nærfelt 200
bls. og mætti búast við að þar væri ekki svo
lítið efni við að fást. En því miður er bók
þessi lítið annað en pappírinn, þó að prentað
sé beggja megin á hvert blað. Eg man ekki
eftir því að eg hafi séð bókarinnar getið í
nokkru blaði eða riti—en það gerir nú minst
til. Hún gæti nú verið jafngóð fyrir það. Rað
fyrsta, sem fyrir manni verður, þegar farið er
að lesa bókina, er þessi spurning: «F*ví er mað-
urinn að berjast við að yrkja?«. Honum veitir
svo frámunalega erfitt með formið, að lesend-
unum detta ósjálfrátt í hug sumir gamlir sálmar,
sem ekki hafa þótt vel liðugir í meðferðinni.
En látum það nú vera. Grímur Thomsen hefir
nú ekki þótt heldur vera sérlega formléttur,
en hann bætir það margfaldlega upp með öð-
ru, sem er enn þá matarmeira en formið. En
hér er lítið um það. En það má bókin eiga
að meinlaus er hún. Hún ber það með sér,
að höfundurinn er guðhræddur maður, og læt-
ur ekki svo illa að yrkja sálma, í þessum eldri
tilþrifalausa stíl. sem lengst hefir verið ríkjandi
meðal vor. En ef eitthvað er laglega sagt í
kverinu má eiga það víst, að það er bergmál
af öðrum, enda er þá oftast öllu til skila hald-
ið með að hugsunin geti haldið sér. Eg skal
að eins leyfa mér að taka eitt dæmi (bls-30).
Pii, fagra vor—
Þú, fagra vor —þú frjálsa tíð!
Þú fegrar grund og dal,
Ritt skart er grænt og blómin blíð
Pau blíðka, meyju og hal.
Hvernig liggur í því að ein tíð er frjáls,
eða er ekki allur tími jafn frjáls, ef annars væri
hægt að hafa það orð um tímann? Um það
má víst lengi deila. Seinni partinum leiði eg minn
hest frá að fá nokkurt vit út úr, eftir merkja-
skipun þeirri sem þar er sett, og enda hvort
sem er.
Stundum fer hann að yrkja í líkingum, en
hann er ekki fær til þess að geta það, þvi að
þá skortir bæði efni og rímfimi til þess, að
það geti orðið nokkuð úr því. Eg skal aðeins
taka eitt lítið dæmi (bls. 102).
Svanurinn og skyltan.
»Hættu þessum harmasöng —
harpan þín er brotin?
Ekki verður leið þín löng
þú liggur bráðum-skotinn.
Mér leiðast tekur ljóðin þín.
löngum allan daginn;
þú syngur líka um síkin mín
sjálfum þér í haginn.»
Byssu þrífur brátt — en hún
bakkann rakst í háa;
örin flaug í ennisbrún —
og örend hetjan knáa.
Svanir flugu’ upp syngjandi,
Svifu yfir líki,