Skuggsjá - 01.01.1918, Blaðsíða 8

S K U G G S J Á
Slitur.
Æskuminningar
Eftir HörÖ.
n.
ÍJegar eg renni lniganum til æskuár-
anna og liinna ótal mörgu sólskins og
saóustunda er peiin voru samfara, ískjóli
ástríkra foreldra, f>áer f>aÖsérstaklegaein
endurminning, sem snertir hlyjan streng
í sál minni.—Enclurminningin um gamla
fólkið.
Pað hagaði svo til f>ar sem eg dvaldi
lengst í æsjku, að j>ar var margt gamalt
fólk. Iíg man glögt jressi gömlu og hrukk-
óttu en góðlegu andlit, — [>essa alvöru'
gefnu, lífsreyndu menn og konur. Eg
gerði mér Jiess ekki grein |>á, hve eríiða
göngu j>etta fólk hafði háð upp til elliár-
anna.—Hve mikla áreynzlu, hve margar
andvöku- og áh.yggju-stundir J>að liafði
yfirstigið í örðugri lífsbaráttu. og til Jress
að hyggja grundvöll að framtíðargæfu af-
komenda sinna. Eg sá að eins ytri kjör
J>essara ötulu ]>jóna trúmenskunnar.
Lotnir í herðum, holdgrannir og Imúfa-
herir, með knftta liði ogsigg í lófa, gengu
|>eir að iðju sinni hvern dag, rólega og
möglunarlaust, jafnvel ]>ó launin væru
smá fyrir mikið ertiði, j>á var samt eins
og rómildur sigurglampi í svipnum að
loknu dagsverki.-------Uá kunni eg ei
að lesa úr |>eim rúnum, er erfið lífskjöi—
hið hvíldarlausa strit ogáhyggjur—hinar
margj>ættu örlagastundir gleði og hrygð-
ar,— höfðu greypt í andlit [>eirra. En
með fullorðins árunum lærðist méraðlesa
úr þessum rúnum að nokkru, og eg |>yk-
ist nú meðal læs í [>eim efnum.
I>að er mér undrunarefni nú,hvemikla
]>olinmæði og umhurðarlyndi gamla fólk-
ið syndi okkur börnunum. með öll airslin
ogólætin. Raunar var ásetningur okkar
ekki sá að jafnaði, að hryggja gamla fólk-
ið. Okkur [>ótti vænt um ]>að og hárum
virðingu fyrir J>ví.— Enda lögðu foreldrar
mínir áherzlu á að innræta [>að hjáokkur.
— En oft urðum við ]>ó til óþæginda með
leikjum okkar, í þröngri sveitahaðstofu;
hentustum á rokkana og slitum þráðinn,
svo ,,hljóp upp í smelduna" og nærri lág
að [>essi [>arfi ]>jónn — rokkurinn — lim-
lestist; eða við lentum i-kemhuhrúgu, og
eyðilögðum [>anniglangrarstundarerfiði.
Gamla fólkið var sívinnandi. Á hinum
löngu vetrarkvöldum sátu konur við tó-
vinnu, en karlmenn fmist við siníðar,
reypagerð eða [>eir kembdu ull J>essi iðju—
semi fólksins var hrf n nauðsyn Efni voru
venjulega takmörkuð, til að kaupa útlenda
dúka til klæðagerðar, enda ekki Iiagkeypi,
pegar hera skildi saman slit[>ol peirra og
íslenzks heimlisiðnaðar Að liinu leitinu
stytti vinnan tímann, — ef svo mætti að
orði komast — og hafði góð áhrif á |>ásem
að henni sátu og sérstaklega unglingana,
sern hneygðust að J>ví að hafa eitthvað að
gera eins og fullorðna fólkið, og kom inn
hjá ]>eim áhuga fyrir J>ví, að leysa verk
sín vel af hendi, svo [>au ]>yldu saman-
hurð við verk hinna eldri.
En jafnframt J>ví, að kapp var lagt á
heimilisiðnaðinn, var |>ó annar ]>áttur í
kveldlífi íslenzkra heimila, er hafði djúp
áhrif á okkur hörnin. Dað voru rö k k -
u r sög u r gamla fólksins.—Rörnin vönd-
ust á að lesa eg hlusta á sögur Og eg liygg
að fróðleiks[>rá og íleira gott í fari ís
lenzkrar al[>yðu eigi rót sína t.il ]>essara
stunda,og margur myndi vilja lifa ]>ær
aftur,ef kosturvairi.—Sem eðlilegt. er voru
sögur pessar misjafnar, en venjulegast
mátti eitthvað af {>eim læra Karlar sögðu
frá ferðalögum um fjarlægar sveitir, ]>ar
sem ('ft þurfti á karlmensku og harðfengi
að halda, ]>ví oft var tvísynt hvort sigra
myndi ]>rek og fyrirhyggja ferðamanns, í