Sjómannadagsblaðið - 04.06.1939, Blaðsíða 65

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
25
Hverjir vilja sigla
skipi pví, er ég nú skal lýsa?
Eftir ÞOKGRlM SVEINSSON.
Það heyrir til þeim flokki skipa, er kölluð
hafa verið knör eða knerrir. Það er 15—16 m.
langt, 5—6 m. breitt eða um 40 smálestir br.
að stærð.
Það er súðbyrt. Tjargað í botninn, en steint
mjög fyrir ofan sjó. Það er stafnmjótt, bæði
fram og aftur og talsvert borðhærra til stafn-
anna en um miðju.
Á því eru þiljur að framan og aftan, en ofan
á afturþilju er komið fyrir annari þilju og verð-
ur þar því herbergi er stýrimenn búa í. Köllum
vér það lyftingu.
Miðskips eru opin. Þar eru engar þiljur, nema
botnþiljur og mjótt gangþrep á bæði borð, milli
fram og aftur þilju. Þarna á að láta búlkann
(farminn). Yfir hann á að þekja með húðum.
Á skipinu er ein sigla og má fella hana eftir
vild, því hún leikur á spori niður við kjölinn.
Á henni er eitt rásegl og er það gert úr vað-
máli. Reiðinn er gerður úr svarðreipi, sem bú-
inn er til úr rostungshúðum og honum fest við
sigluhún.
Stýrið er eins og breið ár. Leikur það í hönd-
um við borðstokkinn á stjórnborða að aftan;
en að neðan er gat á stýrinu og annað tilsvar-
andi á skipshliðinni og er þar dregið í reipi, til
að halda stýrinu að. Stýrishálsinn nær upp fyrir
borðstokkinn. Er á honum gat til að stinga
stjórnvölnum eða hjálmunvölnum í.
fyrir fiskveiðar og farmennsku við strendur
landsins.
Það væri hörmulegur vottur um menningar-
leysi, ef Slysavarnafélagið skorti nokkru sinni
fé til starfsemi þeirrar, er það hefir með hönd-
um, meðan eytt e.r á áttundu milljón króna í
áfenga drykki og tóbak árlega. Slíkt menning-
arleysi má íslenzka þjóðin ekki láta henda sig.
Jón E. Bergsveinsson.
Árar eru aftur og fram á skipinu og leika
þær í götum á borðstokkunum, og nefnum við
þau háborur.
Akker er um borð og handvinda eða vinduás,
til að draga það upp. Bátur fylgir og látum vér
hann yfir búlkann, áður en vér höldum í haf.
Tjald höfum við með, er við notum til að tjalda
yfir búlkann er vér liggjum við land. Dælur
höfum við engar. Þess í stað höfum við tvö
rúm, fyrir framan og aftan búlkann, er við
nefnum austurrúm og eru hafðar byttur, skjól-
ur eða stampar til að ausa skipið með.
í skipinu er engin vél, ekki einu sinni eldavél,
svo ekkert verður hægt að elda. Skipshöfnin
verður að lifa á þurrmeti, t. d. harðfiski, hertu
kjöti, hangikjöti, smjöri, tólg o. fl., og verður
hún að leggja sér það til sjálf. En drykkur
verður sameiginlegur, og er það sýra.
Mun ker standa við siglu og skulu allir ganga
þar til drykkjar, er þyrstir eru. Mun bætt í
kerið úr verplum, er í búlka eru geymdir, jafn-
ótt og þrýtur úr kerinu.
Á skipinu verður engin klukka, enginn komp-
ás, ekkert sjókort, eða neitt af nútíma mæl-
ingatækjum, miðunarstöð, loftskeytastöð eða
bergmálsdýptarmælir.
Það verður því að sigla skipinu eftir sól og
stjörnum og öðrum þeim einkennum er athugul-
ir sjómenn hafa. Þó myndi ykkur ekki verða
þess varnað, að hafa með ykkur hrafna, eins og
Hrafna-Flóki, eða eitthvað af líkum tækjum.
Hvílurúm verða í fram og afturlyftingu, með-
an rúm leyfir, annars í búlka, og liggja menn
þar í húðfötum.
Þannig er þá skipið og útbúnaður þess.
Ég spyr aftur: Hverjir vilja sigla þessu
skipi til Noregs eða til Ameríku? Vitar væru
auðvitað hvergi.
Ég skil ekki annað, en það væri, vægast sagt,
álitin lítil fyrirhyggja, að voga sér á slíkri
fleytu til annara landa, þó að sumarlagi væri.
Enda myndi ég ekki lá neinum það, þó hann
hugsaði sig tvisvar um, áður en hann tæki þá
ákvörðun, eftir að hafa vanist nútíma skipum.
En á svona skipum komu forfeður vorir hing-
að og námu hér land. Á þeim komu þeir með
konur og börn og alla búslóð og búfénað. Á