Sjómannadagsblaðið - 04.06.1939, Blaðsíða 21

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
5
það sama ár var varið til bifreiðaeftirlits kr.
20,652,89. Á fjárlögum yfirstandandi árs er
ætlað til skipaeftirlitsins kr. 22,600,00, en til
bifreiðaeftirlitsins er áætlað kr. 28,000,00, sem
kostnaður, en tekjur upp í það eru áætlaðar 16
þúsund kr.
Á skipaflota landsins, stórum og smáum skip-
um, er áætlað að vinni 7—8 þúsund manns,
þegar flest er, auk hins mikla fjölda manna,
sem ferðast með íslenzkum skipum. Áð dómi
fjárveitingavaldsins virðist svo, sem ekki þyki
eins mikils vert, að hafa jafnmikið eftirlit með
lífi þeirra er ferðast á hafinu og þeirra, sem
ferðast á landi, með bifreiðum, ef litið er á hve
miklum f járhæðum er varið til eftirlitsins. Dæmi
þetta sýnir hve lítinn skilning stjórnarvöldin og
f járveitingarvaldið hefir á þýðingu öryggiseftir-
lits með skipastól landsmanna, útbúnaði hans
og sjóhæfni í hvívetna. Beri menn saman slysa-
hættuna á sjó og á landi, þá hefir reynslan tal-
að sínu máli ótvírætt í því efni. Það væri ástæða
til að ræða þessa hlið öryggismálanna nokkru
ítarlegar, en þess er ekki kostur í stuttri blaða-
grein.
Þá skal vikið að menntun sjómannastéttar-
innar og þeim undirbúningi, sem ætlaður er
stjórnendum skipa og véla, undir starf sitt. Frá
því að stórskipa-útgerð hófst, hefir jafnt og
þétt verið unnið að því markvíst, frá stéttar-
innar hálfu, að bókleg siglingafræði og vélfræði
væri ekki lakari hér á landi en meðal nágranna-
þjóða vorra. Á síðari árum hefir einnig vaknað
mikil hreyfing fyrir því, að auka verklega kunn-
áttu manna á störfum sínum á sjónum, og æf-
ingu undir það, að takast á hendur hin æðstu
störf við stjórn skips og vélar. Með lögum um
atvinnu við siglingar 1936, og lögum um Stýri-
mannaskólann og Vélskólann í Reykjavík, frá
sama ári, var stefnt að því marki, að auka
bóklega fræðslu og verklega kunnáttu yfir-
manna og vélstjóra, og farið þar eftir fyrir-
myndum þeirra menningarþjóða, sem lengst eru
komnar á því sviði.
Með þeim lögum eru menn skyldaðir til að
vera svo og svo langan tíma sem stýrimenn og
öðlast á þann hátt kunnáttu og æfingu til þess
að takast skipstjórn á hendur. Sama regla gild-
ir um vélstjóra. Tíminn er mismunandi langur,
eftir stærð skipa — og bókleg þekkingarskilyrði
mismunandi, eftir því hvaða starfsvið skipinu
er ætlað. Þá er siglingatími sem háseti aukinn,
til þess að geta öðlast stýrimannsskírteini, og
flokkun gerð á farmennsku og fiskveiðum. Með
þessari lagasetningu var tvímælalaust stefnt að
því marki að auka öryggi mannslífa á sjónum.
Og það skal fullyrt og færð rök að, ef nauðsyn
ber til, að á sama hátt stefna nú allar siglinga-
og fiskveiðaþjóðir í Norðurálfu og víðar, að því
að auka öryggið á sjónum. Verkleg kunnátta og
löng æfing, samfara aukinni bóklegri þekkingu,
er skilyrði til þess að verða skipstjóri eða yfir-
vélstjóri, jafnt á fiskiskipum sem á hinum
stærri skipum, er sigla um úthöfin. En hvað
skeður svo á voru landi ? Stjórnarvöld og meiri-
hluti löggjafanna gera breytingar á þessari lög-
gjöf, tveim árum síðar, til tjóns stéttinni, sem
löggjöfinni er ætlað að vernda. Og náðist þó
ekki allt fram, sem ætlað var. Á yfirstandandi
ári hefir svo komið fram nýtt frumvarp til
breytinga á sömu löggjöf, frá meirihluta nefnd-
ar, er ríkisstjórnin hafði skipað, til athugunar
á henni, sem kastar burt að mestu Jieim höfuð-
markmiðum, sem stefnt var að, með lögunum
frá 1936. Með öðrum orðuin: öryggið á sjónum
er stórkostlega rýrt, ef slíkar breytingar ná
fram að ganga. Það er því ekki að ófyrirsynju
að sjómannastéttin, jafnt undirmenn sem yfir-
menn, hafi gætur á því, sem er að gerast á
þessu sviði og fylgist með málum sem þessum.
Ég hefi þá skoðun, að ef hún mótmælir ein-
huga hverri réttarskerðingu, sem gera á í þess-
um efnum, þá verði eftir henni tekið og hikað
við að tæta í sundur þau lög, sem nú eru í gildi
og sjómannastéttin er einhuga um að ekki eigi
að breyta.
íslenzka sjómannastéttin á oftar við að búa,
en þjóðir sem sunnar búa á hnettinum, að sigla
um úfinn sjó á skammdegisnóttum í vetrarbylj-
um, frosthörkum og stórviðrum, við lítt upp-
lýsta strönd, oft við slæm skilyrði að ná til
hafnar eða í lendingu, með oft og tíðum veika
skel undir fótum, og þar með sýnt alþjóð og í
orði hlotið viðurkenningu fyrir, mikla hugdirfð,
hreysti, þol og þrautseigju við störf sín á haf-