Sjómannadagsblaðið - 06.06.1948, Síða 37

Hverjir eiga fiskimiðin við ísland?
eftir Grím Þorkelsson
^ iskimiðin við strendur íslands eru mikill nægta-
funnur, jafnvel meiri en menn hafa gert sér ljóst til
? amrns tíma. Enda 'þótt byggð hafi verið í landinu
Ii^leira en tíu aldir. Þetta kom glögglega í ljós á síðast-
, ,nurn vetri þegar Hvalfjarðarsöldin kom mönnum
°Vart. Annar eins afli og sfldarmergð á takmörkuðu
^ kefur aldrei áður þekkzt í sögu íslands og varla
n°kkurs staðar á byggðu bóli. Hvalfjarðarsíldinni
^ætti einna helzt líka við gullfundinn mikla í
°ndyke. En þótt ekki sé reiknað með því einstæða
>'rirbrigði
sem Hvalfjarðarsíldin 'hefur reynzt vera,
, ^eru ftskimiðin við ísland samt einhver þau beztu
eimi. Þau eru á öllu landgrunninu sem umlykur
ln; en landgrunnið er fyrst og fremst sá stöpull
^ern landið stendur á en þar að auki er það framhald
landinu sjálfu og teygir sig sumstaðar alllangt út
°ö takmarkast af hyldýpi útfhafsins, því hyldýpi sem
p'Unverulega skilur ísland landfræðilega frá öðrum
^ondum. Eðlilegt er því að líta á landgrunnið sem hluta
at landinu sjálfu, það tilheyrir því þjóðinni sem byggir
andið. og engri annarri.
Piskveiðar og hverskonar atvinnurekstur og um-
arettum í kringum Island á öllu landgrunninu ætti
P'1 að vera samkvæmt hlutarins eðli og ef réttlæti
V*ri 1 keiðri 'haft, íslendinga einna saman.
Allar aðrar þjóðir ættu því í raun og veru að'vera
r vargar í véum, nema þá að áður fengnu okkar
ö°ða leyfi. Fyrr á öldum var réttleysi og volæði ís-
^ndinga mikið. Fólkið varð að skríða í duftinu og
Vssa a vönd erlendra ribbalda sem sugu úr því merg
j-ijLmannc^a^’ Þetta tókst þó aldrei fullkomlega, alltaf
1 einhvers staðar í glæðunum. Allkunnugt er um
erzlunarófrelsið á þeim árum. Þrátt fyrir hina miklu
e>md og niðurlægingu íslenzku þjóðarinnar fyrr á
, Urn þa bregður þó svo kynlega við að þá var
ettur hennar til fiskimiðanna við strendur landsins í
me|ri heiðri hafður en hann er nú. Geta íslendinga til
agnyta sér fiskimiðin var á engan hátt sambæri-
e& við það sem hún er nú. En útlendar þjóðir leyfðu
er þa samt ekki það sem þær leyfa sér nú. Þar til
anir seldu frumburðarrétt okkar fyrir markað á
eggjum og svínaketi og sömdu við Breta um afnot
íslenzkra fiskimiða árið 1901 töldu erlendar þjóðir
sér ekki heimilt að fiska inni á íslenzkum fjörðum
og flóum. Fyrir þann tíma var land'helgin minnst
fjórar sjómílur út frá yztu annesjum, Með samnings-
gerð Dana og Breta árið 1901 eru lokur dregnar frá
hurðum og mikill hluti íslenzkra fiskimiða ofurseldur
takmarkalausri rányrkju.
Landhelgislínan er þá ákveðin aðeins þrjár sjómílur
frá annesjum og inn í flóa og firði þar sem lengra
er á milli landa en 10 sjómílur. Aðrar þjóðir eiga
flestar miklar hráefnalindir svo sem kol, olíu, járn
og aðra málma sem þær geta ausið upp að vild sinni.
Við Islendingar eigum engar sllkar auðlindir, það
eina sem við eigum er grasið á jörðinni og fiskurinn í
sjónum. Þetta eru fjöregg þjóðarinnar sem hún verður
að byggja afkomu sína á. Við afhendingu fiskimiðanna
hefur því möguleikum fyrir efnalegu sjálfstæði lands-
ins verið greitt þyngra högg en svo að við fáum af-
borið það til lengdar. Því þetta mun leiða til þess, ef
ekkert er að gert, að fiskimiðin allt í kringum landið
verða gereyðilögð á fáum árum með þeim stórvirku
veiðitækjum og fádæma átroðningi sem nú orðið á
sér stað hér við land.
I kjölfar Breta, sem óneitanlega höfðu samnings-
bundinn rétt til fiskveiða hér við land, meðan Island
tilheyrði Danmörku, leyfa svo allar aðrar þjóðir sér
að fiska hér í fullkomnu heimildarleysi samtímis því
að þær sjálfar ákveða sína eigin landhelgi með allt öðr-
um hætti. Þetta er svo augljóst ranglæti að óþolandi
er. Sér á að við Islendingar erum smælingjar að geta
ekki stökkt þeim á brott með valdi. En þótt við
höfum ekki valdið þá getum við mótmælt á alþjóða-
vettvangi og skírskotað til réttarmeðvitundar þjóðanna.
Mætti þá svo fara, að hagur okkar kynni að vænkast
um það er lýkur, ef vel og drengilega væri á málum
haldið fyrir okkar hönd. Því hvaða manndómur er
í því fólginn og hvaða réttlæti er það að láta aðra
troða sér um tær og nota sig sem hálfgerða nýlendu?
Við þurfum að 'hafa góð samskipti við allar okkar ná-
grannaþjóðir en einungis á jafnréttisgrundvelli. Ef
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 17