Sjómannadagsblaðið - 06.06.1948, Qupperneq 52

HALLDÓR JÓNSSON:
„Loftskeytastöðin"
MinningarorS um Markús Jónasson loft-
skeytamann sem fórst með botnvörpungn-
um „Skúla Fógeta“ er hann strandaði við
Grindavík í apríl 1933.
Aprílmánuður 1933, íslenzku togararnir höfðu verið
að veiðum 'á Selvogsbanka, afli var góður, veðráttan
var risjug. 9. dag mánaðarins lögðu 5 skip af stað að
loknum veiðum, í átt til heimahafnarinnar til þess að
losa fulifermi sitt af 'fiski. Eitt af þessum skipum var
Skúli Fógeti.
Skipin lögðu af stað með stuttu millibili eftir að
farið var að skyggja, veður fór harðnandi, norðvestan
stormur með 'hríðarveðri. Skipin sem eftir voru á mið-
unum, 'hættu hvert af öðru að tosa, og byrjuðu að
slowa upp í vind og sjó, skipverjar unnu skyldu-
störfin. Á dekki skipanna var lokið við að gera að
aflanum og gera sjóklárt undir storminn.
Myrkur og hríðarveður umlukti skipin á miðun-
um og þau, sem voru á leið til heimahafnar.
I gegnum loftskeytatæki skipanna fréttu menn hver
af öðrum fram undir miðnætti; þá lokuðu stöðvarnar,
til þess að hefja nýtt starf með komandi degi.
I myrkri næturinnar geisaði stormurinn með kol-
dimmum hriðarbyljum. Klukkan 0.40 um morgun-
Mar\ús Jónassoti.
inn barst neyðarkall frá togaranum Skúla fógeta,
skipið'hafði strandað á sunnanverðum Reykjanesskaga,
í hafróti og ofsabrimi, lamdist það við klettótta strönd,
þrjátíu vaskir sjómenn virðast óviðráðanlega ofur-
seldir dauðanum, fregnin berst út yfir hafið og
lands til ættingja mannanna, sem bíða dauðans an
þess að æðrast, en geta ekkert aðhafst sér til bjargar-
Slíkir at-burðir eru ávallt ofnir mörgum þáttum, ^
innar mjög til sín taka, og hafa allir loftskeytamenn-
irnir verið mjög samhentir í þeim efnum. Þeir tóku
það ’upp hjá sér sjálfum að koma á stöðugri nætur-
vörzlu á skipunum, til þess að alltaf væri hægt að ná
í einhverja loftskeytamenn á hvaða tíma sólarhringsins
sem væri, og hefur það eitt skapað ósegjanlega mikið
öryggi fyrir sjómenn hér við land. Félagið gaf um
mörg át út félagsblað, Friðritarann, en í honum birtist
margt er miðaði að heill sjómannastéttarinnar, og
sem önnur blöð fundu hvöt 'hjá sér til að endur-
prenta, hafði blaðið örvandi áhrif á félagsstarfsemina
og var nokkurskonar fyrirrennari Sjómannablaðsins
Víkingur og lagði því til starfskrafta er það hóf göngu
sína.
Islenzkir loftskeytamenn hafa komið á ýmsum
32 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
merkilegum um'bótum varðandi radio viðskipti og ör-
yggi. Það voru íslenzkir loftskeytamenn er fyrstir urðu
til að reyna talstöðva viðskipti á hinum styttri millurr1
bylgjum með afllitlum en langdrægum stöðvum og
sýna fram á að hægt væri að nota þær í smærri bátum,
og smíðuðu þeir tæki til þess sjálfir. Þeir leiddu einnig
í Ijós að auðvelt væri að taka radio miðanir af þess-
um kraftlitlu stöðvum á lægri öldusviðum, og bentu
á það öryggi sem því yrði samfara. Þá var félagið hvetj-
andi að stofnun Sjómannadags samtakanna og hafa
loftskeytamenn tekið mjög virkan þátt í þeim.
Sjómannadagsráðið þakkar loftskeytamönnunum
góða samvinnu, og árnar þeim allra heilla í sambandi
við 25 ára afmæli félagsins.