Sjómannadagsblaðið - 12.06.1949, Blaðsíða 44

Helgi S. Jónsson:
Maðurinn á bak við kvasðið
Stjáni Blái
Tei\ning: Sigjús Halldórsson.-
Ljóðið um Stjána Bláa er orðið alþjóðareign. Það
er jafnan flutt í tali eða tónum þegar sérstaklega skal
nylla sjómennina. ;— I Stjána Bláa virðist vera sam-
nefnari allrar sjómannshreysti, djörfungar og skap-
ólgu. Sagnirnar af honum eru blandnar særoki og
baldnum krafti, sumar eru sannar en aðrar eru slétt-
aðar af tímans tönn. Ævintýraþráin, sem öllum er í
blóð borin, hefur skreytt búning þeirra og gert þær
hæfari hetjunni, sem skeytti hvorki guðs né manna
lögum, og sigldi þegar hans hugur stóð til, síðasta
víkingsins, sem sigldi einn á báti sínum beint á
Drottins fund. —
I þessu sambandi er sjaldan minnst á hvaðan Stjáni
var, né hvar hann ól allann sinn aldur. Margir halda
að Stjáni Blái tilheyri löngu liðnum dögum og á milli
hans og okkar séu mannsaldrar liðnir.
Um miðbik Keflavíkur ofanvert, stendur lítill bær
byggður af Kristjáni Sveinssyni. Oldruð ekkja hans
býr þar enn og börn þeirra áttu þar einnig sitt
heimili. Um götur Keflavíkur gekk Kristján fyrir
nokkrum árum og margir þeirra, sem þær götur
ganga nú hafa heyrt hann og séð. Svo skammt er
umliðið síðan Kristján ýtti úr vör í síðasta sinni.
Skáldið Orn Arnarson, sem kvað Ijóðið góða um
Stjána Bláa, sótti ekki sitt yrkisefni aftur í forneskju,
Höfundur hinnar fögru lýsingar hcr á eftir hyeW
hyœðið um Stjána bláa vera orðið alþjóðareign.
það til sanns vegar fœra þegar átt er við hrifni nl-
mennings yfir hintt snilldarlega vcl orta þvtt'ði og
stórbrotnu mannlýsingu, sem í því jelst, en
ingsréttinn á Sjómannadagurinn. Það er
erfingja Itins góðþunna sþálds til islenz\u sr
mannanna, sem hann ttnni mjög. Sama gildir ,,n>
eignarréttinn á laginu þróttmiþla og áhrtfartkP’
sem hinn ungi listamaður og fjölhœfi, Sigfús Hall-
dórsson, samdi og gaf Sjómannadeginum. I ávarpt’
setn tónskáldið lét fylgja gjöfinni, sagði hann tneð-
al anttars: — „Sjómannadagttrinn hefur frá þ,n
fyrsta vcrið stéttinni til sóma. Dagur þessi hcft,r
e\\i cinttngis sameinað httgi sjómannantta, hinna hrai,sttl
sona íslattds, heldur og alla hina íslenzþtt þjóð. Hvcr cinasti
íslendingur mun á þcssutn degi beina athygli sinni að starf1
hinna vösku sjómanna, og fyllast hrifningu yfir þeirri þr°rj
lausti só\n, sem þeir inna af höndttm jyrir land sitt og þjóð-
— Ljáð Arnar Arnarsonar og lag Sigjúsar Halldórssonár við
\vceðið ttm Stjána bláa cru Sjómannadeginum dýrrnceú»
gjafir, scm oss ber s\ylda til að halda vörð ttm. — Ritsfl'
fltitn-
gfðf
heldur orkti hann eftirmæli kunningja síns og vinar-
Orn var mannþekkjari og mikið skáld, þessvegna
kvað hann ekki um engla og grösugar grundir, grunn-
tónninn er hinn heiðni kraftur, Valhallarsælan, sú að
vinna verk sitt við betri skilyrði en áður var, eins og
forðum daga, þegar bardagahetjan féll á vígvellinunh
þá gekk hún inn í fögnuð herra síns og hóf bardaga
að nýju, féll og reis úr valnum.
Þannig hugsar skáldið sér móttöku Kristjáns
Drottinn sjálfur stendur á ströndinni og býður honutn
valda skeið og að .velja sér veiði og kjósa sér leiði-
Þannig hefur alla tíma eilífðarsælan verið hugsuð
allt frá heiðni til kristni — að menn njóti þess þar’
sem þeim í lifanda lífi var kærast.
Margir halda því fram, að skáldin búi veruleikan'
um glæsilegri búning en ástæða er til og kann þ3^
til sanns vegar að færast að nokkru leyti, en eitt ef
víst, að til þess að hræra strengi góðskáldanna, þurf*1
24 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ