Sjómannadagsblaðið - 02.06.1957, Blaðsíða 21

Ahlaupa veður
Seint í september 1924 lögðu þrjú mótorskip
út frá Akureyri, til dragnótaveiða. Voru það
skipin „Bára“, „Hvítanes“ og „Sjöstjarnan“. Var
svo fyrirhugað að eitt skipið (,,Sjöstjarnan“)
skyldi sigla til Englands með afla allra skipanna,
til sölu þar.
Eigandi „Báru“ og „Sjöstjörnunnar“ var þá,
Stefán Jónasson skipstjóri og útgerðarmaður á
Akureyri, þekktur dugnaðar- og aflamaður. Sjálf-
ur var hann ekki skipstjóri í þetta sinn, en var
uieð til að hafa umsjón með ísun og fiskinum,
°g stjórna veiði.
Eftir að hafa verið á veiðum í þrjá daga, fóru
skipin undir kvöldið, til legu á vík, sem er að
vestanverðum Skjálfandaflóa, og Náttfaravík
heitir. Var þar tekinn aflinn úr Báru og Hvíta-
uesi. Var unnið að þessu og fleiru til miðnættis.
Pór Hvítanesið strax og búið var að losa það,
yfir flóann og lagðist á Húsavík. Hin skipin lágu
kyr.
Var Sjöstjarnan um það bil hálf lestuð, en lá
frekar illa, vegna þess hvað hún var framhlaðin.
Eftir að gengið hafði verið frá aflanum, og
Uienn fengið sér hressingu, var gengið til hvíldar,
°g einn maður settur á vörð, á þilfari.
Var þá logn, og í alla staði bezta veður, sem
ú var kosið.
Um eittleitið gekk á með norðangarð, svo
snögglega að eins og byssuskot væri. Var hríðin
Svo svört að ekki sá út fyrir borðstokkinn, (eins
og sagt er), og veðurhæð var afskapleg. Veðrið
stóð inn með fjöllum þeim sem „Hágangar“ heita
og eru þverhnípt björg niður í sjó. Hefði því ekki
verið um neina landtöku að ræða, ef skipin hefði
rekið upp.
Vélin var strax hituð upp í Sjöstjörnunni, og
stóðst það á endum, því um leið og hún fór í
gang, slitnaði keðjan. Var þegar sett á fulla ferð,
áleiðis til Flateyjar, því það var næsti staðurinn
sem hægt var að liggja í þessari átt, þarna í
námunda, en þeint á móti veðri að sækja.
Stefán tók strax alla stjórn í sínar hendur, og
stóð sjálfur við stýrið.
Ekki mun honum hafa liðið vel, að vita ekkert
um afdrif hinna skipanna, sem bæði voru gang-
tregari, en hér var ekki um neitt að gera, annað
en að komast frá landinu.
Eftir að hafa farið með allri þeirri orku, sem
vélin gat gefið, í fulla 5 tíma, rofaði til augna-
blik, og sást þá til lands, hafði þá sama og ekkert
miðað áfram, en tekið heldur nær landi. Lét þá
Stefán setja upp horn af fokkunni, og lítið horn
af stórsegli. Gekk þá vel að komast frá landinu,
og miðaði talsvert áfram. Skellti nú yfir aftur
með sama bylinn, svo ekkert varð séð. Eftir litla
stund flettist fokkan í smátætlur og var þá tekin
niður, ásamt horninu af stórseglinu.
A þessum litla tíma vann skipið sig það mikið
frá landi, að óhætt var að setja það aftur í veðrið.
Stakst nú skipið á endum; og 11% tíma eftir að
lngur hafi þaðan komið til byggingarinnar. Að
standa engin pólitísk samtök. Rekstur þess
^etti því ekki að hafa neinn stéttablæ. Þó að sjó-
’iiannasamtökin hér í Reykjavík og Hafnarfirði
P^fi staðið fyrir stofnun þess og byggingu, þá
nefir almenningur í landinu víðsvegar lagt fram
f®, sem þeir í einlægni og með góðum hug vildu
Vei'ja til góðs málefnis. En nú er þessum sam-
tókum vaxandi vandi á höndum. Og vandinn er
Sa’ að standa í framtíðinni trúan vörð um heim-
V®’ að sjá um, að rekstur þess fari jafnan vel
j11- hendi, að stýrt sé milli öfganna um allar fram-
vaemdir. Eins og víða annarsstaðar verður hér
Sennilega að fara til beggja handa um búnaðinn
á meðan reynslan er að kenna mönnum hvað
bezt á við, og hvað framkvæmanlegt er. Hér er
ekki um góðgerðastofnun að ræða í venjulegum
skilningi og enn síður hagsmunafyrirtæki, nema
í þeim skilningi, sem fyrirtækið ætti að geta orðið
dálítið spor fram á við á menningarbraut þjóð-
félagsins.
Eins og drepið var á hér að framan, þá var valin
sú leið að hafa heimilið stórt í sniðum, því með
því einu móti gæti það dafnað og starfað í fram-
tíðinni sem óháð sjálfseignarstofnun. Það er
draumur forgöngumannanna, sem þeir vona að
rætist.
Hallgr. Jónsson.
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 5