Sjómannadagsblaðið - 02.06.1957, Qupperneq 27

um 650 gyllini á mánuði, mun það vera undir 3000
kr. Er ég sagði þeim laun okkar ráku þeir upp
stór augu, og sögðu að við yrðum fljótlega stór-
ríkir. En svo komu samanburður á húsnæði o. fl.
Þeir borga fyrir góða íbúð, 2—3 herbergi, tæpar
300 kr., 65 gyllini, en við 1500—2000 kr. Þessi
samanburður endaði þannig, að þeir spurðu:
Hvernig farið þið að, að lifa?
Bryggjupláss er mikið við sjálfa fljótsbakkana,
en stærsta og mesta hafnar- og bryggjupláss er í
höfnum, sem grafnar hafa verið inn í landið frá
fljótinu. Um aldamótin var grafin stærsta höfn
inn í landið, og var það mikið átak á þeim tíma.
Heitir sú höfn „Waalhaven". Sá mikli uppgröftur
þaðan var ekki fluttur til sjávar eða hent í fljótið,
honum var dælt inn yfir landið, Það hækkaði
með því og svo náttúrlega fyllt upp í sýki og
myndað nýtt og verðmætt land. Er olíuhöfnin var
búin til var aðferðin sú sama.
Er hin stóra höfn var gerð um aldamótin, litu
margar þjóðir Hollendinga misjöfnum augum, sáu
hvaða þýðingu þetta hefði fyrir siglingarnar, en
reyndu að telja Hollendingum trú um, að þetta
yrði þeim það dýrt, að þeir fengju ekki undir
því risið. En Hollendingar voru hinir rólegustu
og héldu áfram við að grafa sína höfn, enda kom
það fljótt á daginn, að þeir höfðu rétt fyrir sér.
Siglingarnar jukust, höfnin gaf af sér mikinn pen-
ing, og innan skamms var hún orðin of lítil, og
aðrar hafnir byggðar og alltaf eru nýjar í undir-
búningi.
Ég hafði mikinn áhuga á að skoða þessa miklu
höfn og hafnarmannvirki, og hafði ég orð á því
við mr.- Lauven, sem er íslenzkur ræðismaður
þar, og jafnframt afgreiðslumaður Eimskipafé-
lagsins. Tók hann því vel og fór með okkur far-
þegana einn blíðviðrisdag í þá skemmtiferð. Var
farið á allstórum lystibát, er annast fólksflutn-
inga um fljótið. Er mikið gert að því í góðu veðri
að sigla um fljótið, og um ýmsa skipaskurði, er
að því liggja, og er fjöldi báta, sem stunda slíkt.
Fólk getur fengið mat og drykk um borð fyrir
sæmilegt verð.
Var fyrst siglt niður fljótið hægra megin, rúman
hálftíma. A því svæði voru margar verksmiðjur,
skipasmíðastöðvar og vörugeymsluhús. Þar voru
>,Hafnarhúsin“ með lóðsstöðinni. Þar stóð einstakt
stórt og mikið verksmiðjuhús. Er ég spurði Lauven
hvaða hús þetta væri, brosti hann í kampinn, og
sagði að þangað vildu víst margir koma. Þar væri
framleiddur hinn heimsfrægi hollenzki „Genever".
Var þá ekki laust við að maður fengi vatn í munn-
inn! Ekki fengum við samt annað en sjá þetta
mikla hús í fjarlægð, og hefir það ef til vill verið
það bezta.
Var nú snúið við og siglt upp með landinu hin-
ummegin. Voru þar margar smáhafnir og legu-
pláss skipa, einnig margar verksmiðjur. Þar var
hin mikla olíustöð í sérstakri höfn. Þar lá fjöldi
tankskipa frá mörgum þjóðum, ýmist að losa eða
lesta. Lágu þar mörg dönsk og norsk. Voru sum
skipin allt upp í 30000 tonn. Þar er víst stærsta
olíuhreinsunarstöð í Evrópu og í sambandi við
hana margar verksmiðjur er vinna ýms efni úr
olíuúrgangi. Þar var meðal annars framleiddur
sápulögur handa húsmæðrum í eldhúsið, og sagði
mr. Lauven að 90% af honum væri vatn, 10%
raunverulegur sápulögur. Svo vatnið selst vel
þar.
Gegnt olíustöðinni, hinumegin við fljótið, var
stór tankstöð, og lágu til hennar tvær 18 tommu
pípur eftir fljótsbotninum. Er dælt í hana þegar
fullt er á aðalstöðinni, og geymt þar, og einnig
lesta skip þar.
í höfn þessari, hlið við hlið, hafa þrjú olíufélög
bækistöðvar sínar. Eru það Shell, BP. og Esso,
og allt hvað vera í bezta samkomulagi. Þau þurfa
ekki að hafa mílur á milli sín eins og hér heima.
Félög þessi eiga þarna stórar landspildur, til stækk-
unar í framtíðinni.
Allar verksmiðjur og tæki er olíustöðvar þessar
áttu, eyðilögðu Þjóðverjar, er þeir hurfu frá Hol-
landi í stríðslok og hefir því ekki verið neitt smá-
ræðis átak að byggja þetta allt upp að nýju. En
það er líka mikils virði að nú er þetta allt nýtt
og eins og tækni nútímans útheimtir.
Næst þar fyrir ofan, þó nokkurn spöl þar frá,
er hin mikla höfn Waalhaven, sem áður er nefnd.
Er ekkert mikið um bryggjur þar, en því meira
um baujur og staura, sem skip eru fest við og
losa þar og lesta í og úr legtum.
Þar lá 12000 tonna skip frá Ameríku og var að
losa kol þaðan. Ég spurði mr. Sauven hvort Hol-
Frá höjninni í Rotterdam.
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 1 1