Sjómannadagsblaðið - 02.06.1957, Blaðsíða 28

lendingar fengju mikið af kolum þaðan, og sagði
hann það vera, en þetta skip og ótal önnur losa hér
kol, sem fara síðan til Englands. Eg varð eitt
spurningamerki, svo hann skýrði þetta út fyrir
mér. Hann sagði að Englendingar fengju allmikið
af kolum frá Ameríku í mjög stórum förmum, en
Englendingar hefðu ekki aðstöðu til að losa svo
stór skip, nema með ærnum kostnaði, og væri
því hagkvæmara að losa hér í smærri skip, er svo
flyttu kolin til hinna ýmsu staða í Englandi. Hol-
lendingar gætu gert þetta miklu ódýrara, og þar
sem þetta teldist til fríhafnar væri ekki um nein
inn- eða útflutningsgjöld að ræða, svo þetta væri
á allan hátt miklu hagkvæmara.
A stríðsárunum byggðu Þjóðverjar kafbáta-
skýli í Waalhaven. Það tekur 8 kafbáta, og stend-
ur enn óhreyft og óbreytt. Voru gerðar miklar
loftárásir á það í stríðinu, en það stóðst það allt
saman, aðeins mátti sjá, að smávegis hefði
sprungið úr því á einum stað.
I miðri ánni, rétt ofan við þessa höfn, er eyja,
og liggja tvær gríðarmiklar og sterkar brýr að
henni sitt frá hvorum fljótsbakka, er hægt að lyfta
annari, svo skip komist þar um. A eynni hefir hol-
lenzka Ameríkulínan bækistöðvar sínar ásamt
fleirum, sem þar er staðsett. Þar lá hið mikla haf-
skip línunnar, „Nueve Amsterdam“, og var að
leggja á stað til Ameríku. Er þetta glæsilegt skip,
yfir 30.000 tonn. A skipafélag þetta annað skip í
smíðum, er verður talsvert stærra. Var gaman að
sjá skipið líða frá hafnarbakkanum og niður fljótið
innan um allan þann aragrúa af smærri skipum,
er þá sem oftar voru á ferð.
Var svo farið undir hina miklu brú, en ekki
þurfti að lyfta henni vegna farkosts þess er við
vorum á, en mastrið þurfti að liggja niðri.
A móts við eyjuna, á nyrðri bakka árinnar, er
vatnshreinsunarstöð, og er þar hreinsað allt vatn
fyrir Rotterdam og nágrenni, og er það ekkert smá-
ræði. Vatnið er tekið beint úr fljótinu og er þá
ekki girnilegt til drykkjar. Er það sagt heilnæmt
til matar, en ekki bragðgott til drykkjar, vegna
steinefna, sem í því eru.
Þarna voru efri takmörk hafnarinnar, en eins
langt og augað eygði upp með fljótinu voru
bryggjur og skip og verksmiðjur. Meðal annara
var þarna stærsta skipasmíðastöðin, og eru þar
smíðuð allt að 20.000 tonna skip, en aðeins skrokk-
urinn, þeim síðan fleytt niður að öðrum verkstæð-
um er fullgera þau.
Þar sem Rotterdam er með mestu siglingahöfn-
um Evrópu, er ekki að furða, þótt þar sjáist mörg
skip og margvísleg að stærð og gerð. En þó vekur
mesta eftirtekt manns hinn mikli fjöldi flutninga-
báta eða skipa af alveg sérstakri gerð, hinar svo
kölluðu legtur. Eru þær ekki ætlaðar til úthafs-
siglinga, heldur eingöngu til siglinga á fljótum og
skurðum til nærliggjandi landa svo sem Belgíu,
Þýzkalands og Sviss, og svo náttúrlega um sjálft
Holland.
Fleytur þessar eru af öllum stærðum, frá 100 til
allt að 8000 tonnum, en sama lag má heita á þeim
öllum, aðeins ein og ein sjást með gamla jagtar-
laginu, stuttar og breiðar, og með lotuð stefni.
Annars eru þær langar og frekar mjóar og grunn-
skreiðar, sem verður að vera, því dýpi er oft lítið
á siglingaleiðum þeirra. Er slíkur aragrúi af þess-
um fleytum alltaf á ferðinni, enda ekki undarlegt,
því allur sá varningur, sem fer frá höfninni til
upplands Hollands og annara landa er siglinga-
leiðir þessar ná til, og sömuleiðist til hafnanna,
fer fram með þessum skipum.
I Rotterdam eru margir skurðir frá fljótinu inn
í borgina, og einnig víð lón við sjálfa fljótsbakk-
ana og allstaðar er fullt af þessum fleytum
og svo kemur allur sá fjöldi, sem í umferð,
sést þá hvílík ógrynni er til af þessum fleytum, að
það virtist ekki gott að hafa tölu á því. En allt
hefur þetta sitt númer, til aðgreiningar, svo ein-
hversstaðar er til skrá yfir þetta.
Þegar morgnar fer að koma líf í umferðina, þvi
þá fara þessar fleytur flestallar á stað, og þar sem
mikil umferð er alltaf af stærri eða öðrum skip-
um, virðist að fljótið sé fullt bakkanna á milli, en
allt smýgur þetta hvað fram hjá öðru, en oft virð-
ist muna á mjóu að ekki verði árekstur.
Ahöfn þessara skipa er ekki mannmörg, vana-
legast fjölskyldan — maðurinn og konan og svo
börnin. Allsstaðar sáust þau. Fjölskyldan á ekki
annað heimili. Þar lifir það sínu heimilislífi — °S
hugsa fæðist þar og deyja. Það mætti halda, að það
sé ekki fjölbreytileg tilvera að vera á þessum litlu
og þröngu skipum. En það sér ekki á fólkinu. Það
fullorðna er hressilegt og ánægjulegt að sjá, gengur
að sínum störfum af áhuga og dugnaði, börnin eru
þar sem önnur börn, hlaupa um allt og príla alstað-
ar þar sem hægt er að komast og fót festir á.
Einn dag meðan Fjallfoss lá í Rotterdam, voru
tvær eða þrjár legtur á hlið hans og biðu þar.
Gafst þá tækifæri til að athuga þetta nánar. A
einni legtunni hafði húsmóðirin (líklega stýrimao-
urinn) tekið til við þvott, og gekk það rösklega-
Smá þvottahús var í hlið yfirbyggingarinnar, sem
íbúðin var í, þar var þvottapottur, þvottavinda og
svo önnur áhöld er tilheyrðu. Með frúnni var sma-
putti, líklega 7—8 ára, og aðstoðaði hann við þvott-
inn af miklum áhuga. Er lokið var þvotti var
tauið hengt á snúru, og blakti í golunni. Þar voru
rauðir vasaklútar og allskonar annar fatnaður og
einnig sáust þar nylon undirkjólar, allt skínandi
12 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ