Sjómannadagsblaðið - 01.06.1981, Blaðsíða 60

byggingu skipa löngu fyrir fæð-
ingu frelsarans, eða okkar tímatal.
Nú er það nokkuð öruggt að
vöruflutningar á sjó frá Byblos
(bær á landamærum Sýrlands og
Líbanon) til Egyptalands voru í
fullum gangi um og eftir 3000 ár-
um f.Kr. og voru aðallega fluttir
málmar og timbur, og skýrslu eru
til um að árið 2600 f.Kr. hafi verið
fluttir 40 skipsfarmar af sedrus-
við til Egyptalands sem nota átti til
skipasmíða. Því er næsta ólíklegt
að sjómenn hafi ekki þegar í upp-
hafi kynnst þessari lengdarein-
ingu, sem var til í þrem útgáfum
hjá Egyptum.
Þegar Hipparchus var falið að
gera skrá yfir þær stjömur
himinsins sem sáust frá eyjunni
Rhodes tók hann eftir því að Spica
í Meyjarmerkinu hafði fært sig um
2° frá því sem Aristyllis og Timo-
charis höfðu fundið út 50 árum
áður. Þetta mun vera aðeins meira
en nýi fimmkallinn þekur af
himninum ef honum er haldið
fyrir augunum með útréttum
handlegg. En hvernig Happarchus
fór að því að mæta þetta veit ég
ekki, en hann skrifaði lítið um
sjálfan sig og það eina sem um
hann er vitað er haft eftir Claudius
Ptolemaius eða Ptolemy einsog
hann er venjulega kallaður, en
hann var uppi um þrjú hundruð
árum eftir Hipparchusi.
En það sem fyrst og fremst vakti
athygli mína á þessum kalli var að
hann treysti fyrirrennara sínum
jafnvel og sjálfum sér, en það var
aftur til þess að honum hug-
kvæmdist hin örlitla hreyfing sem
á sér stað á skurðpunkti jarð-
brautar og miðhiminbaugs.
Ég hefi stundum velt því fyrir
mér, hvort aðdáun hans á Hippar-
chusi sé ekki orsök þess að mér
dettu allajafna í hug, er ég lít inn
í nútíma stýrishús og sé öll blikk-
boxin, hvort ekki sé hætta á því að
þeir sjómenn sem heillast af þessu
séu ekki líklegir til að gleyma þeim
eina mechanisma, sem eykur gildi
sitt og nákvæmni við þjálfun, sjó-
manninum sjálfum, því öll önnur
instrument slitna við notkun og
tapa nákvæmni.
Ég hefi heyrt frá því sagt að
sumir sjómenn hafi verið svo
glöggir að þeir sjáu á sjónum hvort
fiskur var undir. Það má vel vera
að þessi saga sé eitthvað skyld
þeirri sem sögð er af hinum írska
Brendan, en hann á að hafa verið
svo mælskur að fiskamir lyftu
hausnum upp úr sjónum til þess að
hlusta á hann. En hvað sem má
segja um þessar sögur er hitt víst
að sjómenn sáu með umtalsverðri
nákvæmni á lit og sjólagi er
grynnkaði undir bátnum og það
löngu áður en kjölurinn tók niðri.
Eitt með fyrstu hjálpartækjum
til þess að auðvelda siglingar var
segul áttavitinn sem var eftir því
sem Alexander Neckam albanskur
Arnarfell
Jökulfell
Dísarfell
Litlafell
Helgafell
Mælifell
Skaftafell
Hvassafell
Stapafell

Ol 1 nfill

Sendum öllum íslenskum
sjómönnum árnaðaróskir
á hátíðisdegi þeirra.
SKIPADEILD SAMBANDSINS
54 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ