Sjómannadagsblaðið - 01.06.1981, Page 70

við björgun
fallbyssanna.
Köfunarklukka
eins og su
sem notuð var
V
Á Djurgáarden hafði verið undirbúin
deild úr sænska sjóminjasafninu helguð
Wasa og lífinu um borð í því og þeirra
tíma skipum.
Utan um Wasa hefur verið byggt sér-
stakt hús með búnaði til að koma í veg
fyrir fúa og rotnun skrokksins. Enn er
unnið að viðgerðum á skrokknum og þil- Þverskurðarmynd af Wasa. Sést hér vel skipting skipsins í þilför og hvernig lffið var um
förum og því ekki leyfður aðgangur um borð.
V-Á
hafi tilheyrt honum. Þeir hlutir sem ekki
hafa varðveist hafa verið endurbyggðir.
Á enn öðrum stað hefur verið safnað
saman öllum útskurðarmyndum af skut
skipsins. Er myndunum raðað upp svo
þær mynda þá heild er var á skut Wasa
1628.
Undirritaður sem var á ferð í Stokk-
hólmi í mars s.l. átti þess kost að skoða
safnið undir leiðsögn Bengt Ohrelius
safnvarðar, fyrrum skipstjóra. Veittist mér
sá heiður að fá að fara um borð í Wasa og
ganga undir þiljur. Sérstaka athygli mína
vöktu bekkir þeir er voru svefnstaðir kol-
lega minna, stýrimannanna. Þó að við
kvörtum í dag yfir aðbúnaði um borð
verður að játa að breyting til batnaðar
hefur átt sér stað. Nú hefur verið lögð
raflögn í allt skipið og flúrljós lýsa upp
hvern krók og kima. Upphaflega ætlaði ég
að skoða safnið á hálftíma eða svo, en
tveim tímum síðar var ég enn fullur fróð-
leiksfýsnar. Svo vel er þetta safn sett upp
og margt tínt til sem vekur athygli safns-
gesta.
Meðan ég var um borð í Wasa velti ég
því fyrir mér hvort nokkurs staðar á Is-
landi væri safnað saman ljósmyndum og
minjum um þann flota er gerir land þetta
byggilegt. Árlega hverfa úr flotanum skip
sem eiga sér sína sögu. Væri ekki úr vegi
að einhver velti þessu fyrir sér.
Páll Hermannsson, stýrimaður.
WASA kemur upp úr djúpinu eftir 333 ár á hafsbotni. Mikinn viðbúnað þurfti til að ná
skipinu upp.
heiminum með þegar Wasa rauf vatns-
borðið eftir 333 ár á hafsbotni. Öflugar
dælur þurfti til að dæla burt leir, leðju og
sjó til að halda Wasa á floti meðan það var
þétt svo hægt yrði að koma því i þurrkví til
viðgerða. Allan tímann meðan á björgun
og viðgerð stóð fylgdust fornleifafræðing-
ar gjörla með því sem fram fór. Þó að
Wasa væri komið af hafsbotni var köfun á
slysstaðnum haldið áfram allt til ársins
1967. Alls fundust um 3500 skipshlutar í
þessum köfunum og vantar ekki ýkja
marga hluti til að mest allt skraut og bún-
aður, er um borð var hinn örlagaríka daga
árið 1628, sé kominn fram í dagsljósið.
Meðan á björgun Wasa stóð var hafist
handa um að finna því varanlegan stað.
Eftir að viðgerð var lokið í þurrkvínni var
Wasa dregið á pramma frá kvínni til end-
anlegs geymslustaðar á Djurgárden í
miðborg Stokkhólms, steinsnar frá Tívolíi
staðarbúa, „Gröna lund“ og Skansinum.
Er það tæpan mílufjórðung frá þeim stað
er skipið sökk. Alls urðu ferðir skipsins
innan við ein sjómíla að lengd.
borð í skipið, en hægt að ganga allt í
kringum það og virða það fyrir sér ofan-
frá. Að vísu vantar á skipið eftri hluti reiða
og ráa. Það er skiljanlegt þar sem húsið
hefði orðið að vera helmingi hærra ef þau
hefðu verið tekin með.
Wasasafnið var formlega opnað al-
menningi 1962. Þar hefur lengi staðið yfir
sérstök sýning sem heitir Lífið um borð
í Wasa. í glerskápnum er sýnd verkfæri,
læknisáhöld, mataráhöld, klæði og
klæðisbútar, beinagrindur og margt fleira
Skýringartextar eru með á þremur tungu-
málum. Einnig eru teikningar af vinnu-
brögðum og textaspjöld sem lýsa lífi sjó-
manna á þessum tímum. Búið hefur verið
til líkan af Wasa í hlutföllunum 1:10 þar
sem sýndur er aðbúnaður og líf um borð.
í annarri álmu safnsins hefur verið
endurbyggð káeta aðmírálsins., og þar
komið fyrir ýmsum búnaði er talið er að

64 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ