Eimreiðin - 01.10.1933, Page 107

EIMREIÐIN
RITSJÁ
457
kvöldvakan var notuð til þess að lesa upphátt fyrir alt heimilisfólkið, og
lestur var svo að segja eina andiega nautnin. Nú hafa bæzt við aðrar,
svo sem útvarp, kvikmyndir, Ieiklisf og hin dásamlega „Jass-músik“ veit-
ln3ahúsanna í bæjunum. Nútímamaðurinn er stundum á báðum áttum um
það hvernig hann eigi að verja frístundunum, hvernig hann eigi að skifta
þeim á milli hinna mörgu dásemda, sem eru á boðstólum. En undir eins
a fyrstu síðu þessarar bókar er athygli lesandans tekin föstum tökum.
^er gætir ekki þeirra málalenginga, sem meðfædd íhygli skáldsins
veldur stundum, svo sem þegar hann ver mörgum blaðsíðum í rabb um
Yms sálfræðileg efni, sem ekki koma strangt við söguþræðinum. Hér er
lesandanum formálalaust fylgt þúsund ár aftur í tímann og látinn nema
^•aðar f hópi hinna fyrstu landnámsmanna á Arnarhváli í Reykjavík.
ann sér Iandið og fólkið, kynnist landskostunum og einkennum ís-
nz«rar jarðar, fylgist með víkingnum Ingólfi Arnarsyni síðustu stundir
hans, kynnist Þorsteini Ingólfssyni og Þóru konu hans, syni þeirra,
°rkeli mána, í uppvextinum, gengur til hofs með allsherjargoðanum og
er viðstaddur blófin, fylgisl með þróun þjóðlífs og réttarfars í hinu ný-
jaumda landi, undir handleiðslu Þorsteins Ingólfssonar, sér baráttuna
aOa f hugum fólksins, milli Ásatrúarinnar og Hvíta-Krists, finnur til með
rleðrunum í sorg þeirra og gleði, stríði þeirra og starfi. Alt hið mikla
unám Ingólfs blasir við. Og starfandi menn og konur Iíða fyrir sjónir.
WSur á Esjubergi, Helgi bjóla, Molda-Qnúpur, synir hans og ótal
p rir s,19a upp úr myrkrum fortíðarinnnr, koma fram á sjónarsviðið og
a líf og lit veruleikans. Hin fáorða lýsing fornsögunnar verður hér að
°n9um æfintý rum.
Saga þessi ætti að þýðast á íslenzku, því hún á fyrst og fremst er-
jj,1 f‘I afkomenda þeirra manna og kvenna, sem eru persónur hennar.
_° • hefur gert tilraun til að skygnast bak við tjald fortíðarinnar og
agIla þynslóð samtíðarinnar framan í þá menn, sem lögðu grundvöllinn
hlveru íslenzku þjóðarinnar. Þetta er vandaverk, því það er í raun
3 veru endursköpun þess arfs, sem vér eigum, þar sem eru fornsög-
^rriar. Sögulegum rómönum hættir oft til að verða ósönnum, villa menn
a hálar brautir hugarburðarins og spilla gagnrýni lesandans. Þessi
^ gerir ekkert af þessu. Þekking höfundarins á sögu Iandsins kemur
num hér í góðar þarfir. Sumstaðar gætir þess beinlínis, að höf. er of
lnn heimildunum til þess að skáldsagan verði verulega spennandi,
skn er- En því skilorðari er þá Iíka sú röð viðburðanna, sem
því - 'ei^lr ^yr'r sjónir Iesendanna, því að svo er sem lifað sé með
lólki, er átti þar bygðir og bú sem nú sfendur höfuðstaður íslands
°9 umhverfi hans.
0 unourinn skýrir frá því með fáum orðum aftan við sögu þessa,
að ^orm hans með bókina og framhald hennar. Hann getur þess,
bind'Un 6'n *lei^ln ur sagnabálki, sem áætlað er að verði alls tólf
órátt' ^ bálkur sá einu nafni að heita Landnám og lýsa í stórum
Um upphafi íslands bygðar, þróun og lífi lands og þjóðar. Fyrsta