Eimreiðin


Eimreiðin - 01.04.1952, Qupperneq 12

Eimreiðin - 01.04.1952, Qupperneq 12
84 VIÐ ÞJÓÐVEGINN EIMREIÐIN þing. Þess hlutverk er að smíða löggjöfina fyrir þá, sem falið hafa því umboð til þess, þ. e. fyrir sjálfa þjóðina. Þjóðin velur sér síðan leiðtoga til að framkvæma lögin, leggur framkvæmdarvaldið í hans hendur um ákveðið árabil (forsetavald) eða kynslóð eftir kynslóð (konungsvald). Hitt, að ætla þinginu hvorttveggja, lög- gjafarvaldið og framkvæmdarvaldið, er ekki þingræði, heldur flokksræði — og þá oft skammt yfir í einræði. Eins og valdi forseta hins íslenzka lýðveldis er nú háttað, getur hann ekki, hve mikilhæfur sem hann er, annast framkvæmdarvald- ið eitt kjörtímabil, hvað þá meira, ef þingflokksræðið leggst gegn því. Stjórn Björns Þórðarsonar, sem ríkisstjóri íslands skipaði í árslok 1942, af því þingið reyndist ekki þess megnugt að koma sér saman um ríkisstjórn, fékk ekki vinnufrið né gat framkvæmt stjórn ríkisins, beinlínis vegna þess að þingið hafði bæði vald og vilja til að gera henni ófært að inna af hendi hlutverk sitt. Að vísu er þetta ein merkasta ríkisstjórn, sem setið hefur að völdum á íslandi, síðan landið fékk aftur innlenda stjórn. Því meðan hún sat að völdum var lýðveldið stofnað á Þingvöllum, 17. júní 1944. Hefði hún svo ekki verið svipt framkvæmdarvaldinu af flokkum þingsins, mundi henni að líkindum hafa tekizt það, sem flokks- stjórnum og alþingi hefur ekki tekizt enn í dag: að stöðva dýr- tíðina og verðbólguna í landinu, sem síðan hefur verið að sliga allt og alla. „Konungur ríkir, en stjórnar ekki“ eru áherzluorðin í einni þeirra greina, sem birzt hafa gegn endurbótum á stjórnarskránni. Þessi orð verða ekki skilin öðruvísi en svo, samkvæmt því, sem á eftir fer, en að þau skuli eiga við forseta vorn, eins og konunginn. En hvernig fer forseti að ríkja, ef hann stjórnar ekki? Og hver á þá að stjórna? Svarið virðist hljóta að verða: flokkarnir, sá þeirra, sem sterkastur er í það og það skiptið. Slík er hin göfuga stjórnarhugsjón framtíðarinnar! En þjóðin er áreiðanlega búin að fá nóg af flokksræðinu og óskar ekki eftir meira af slíku fram- vegis. Forsetakosningarnar, sem nú standa yfir, sýna Ijóslega, að nú- verandi fyrirkomulag embættis forsetans kemur á engan hátt í veg fyrir deilur um kjör hans og starf, hvorki flokkspólitískar deilur né aðrar. Það er engin ástæða til að ætla, að þær deilur yrðu harðskeyttari og óeiningin meiri þó að þjóðin væri að kjósa sér raunverulegan framkvæmdastjóra til fjögra ára í stað þess ríkistákns, sem nú á að kjósa og farið er um svo óviðurkvæmi- legum orðum nú í kosningabaráttunni, að nefnt er toppfígúra og
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92

x

Eimreiðin

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.