Eimreiðin


Eimreiðin - 01.04.1952, Side 14

Eimreiðin - 01.04.1952, Side 14
86 VIÐ ÞJÓÐVEGINN EIMREIÐIN sem hinn helmingurinn telur svo óþolandi kúgun. Hvor helming- urinn um sig telur andstæðing sinn blekktan með lognum áróðri. Þannig eru milljónir manna fjötraðar af valdi lyginnar, sem hefur í för með sér þá hjáguðadýrkun blekkingarinnar, sem svo mjög gætir í þjóðfélagsmálum, listum og bókmenntum. Málverk, sem er ekki annað en klunnaleg strik og skellur, krabb á krabb ofan, eins og óvita börn væru að verki, er dæmt listaverk af þeim gagn- rýnendum, sem starfa í þágu blekkingarinnar. Og hinir blekktu stara hugfangnir á nýju fötin keisarans og klappa þeim lof í lófa. Skáldsagnahöfundur ritar bók, sem blaðsíðu eftir blaðsíðu er ekki annað en óskiljanlegt orðahröngl, ef til vill án greinarmerkja svo heilum síðum skiptir. Sjá, þarna er listin í algleymingi! segja fulltrúar blekkingarinnar. Einhver meistarinn úr flokki hinna blekktu sendir frá sér „Ijóðabók", þar sem allar rímreglur eru brotnar. Orðunum er kastað saman í graut eins og þegar verka- maður brýtur niður vegg og kastar grjótinu og mylsnunni úr hon- um saman í hrúgu á jörðina. Hér er sú viðleitni ríkust að gera óskapnað úr hinu skapaða — öfugt við alla framvindu lífsins. Víðfræg er sagan um myndina, sem dómnefndin dæmdi bezta á málverkasýningunni. En þegar farið var að leita að málaranum, kom í Ijós, að hann var krakkasnáði, sem komið hafði kroti sínu inn á sýninguna með brögðum, og þetta meiningarlausa krot snáð- ans var myndin, sem fékk 1. verðlaun. Það fylgir reyndar sögunni, að dómnefndin hafi farið dálítið hjá sér, þegar hún fékk að vita hið sanna um uppruna myndarinnar. Nýlega skeði það á listaverkasýningu í stórborg einni, að hópur aðdáenda safnaðist saman um ,,mynd“ á vegg í einum salnum. Hópurinn hafði um það mörg orð og fögur, hve myndin væri frumleg og táknræn. Leiðsögumaðurinn varð loks að koma til skjalanna og gefa þá skýringu, að þetta væri alls ekki mynd. Það var nefnilega ekki annað en vindspeldi á veggnum! Það er svo sem ekki neitt nýtt fyrirbrigði í sögu mannsandans, að ofmenntun og falsspeki geri menn miður sín, lami skilning og dómgreind. Tökum t. d. háspekingana á miðöldunum. Þeir rétt- lættu hinar fáránlegu kenningar sínar á mjög fræðilegan hátt. Rannsóknarrétturinn, trúarbragðastyrjaldirnar og bannfæringarn- ar voru árangur af blekkingum hinna lærðu. Einræðis- og harð- stjórnarkenningar, sem leiðtogar á ýmsum tímum hafa fjötrað þjóðirnar í — og fjötra enn í dag — eru venjulega verk ákaflega lærðra manna. Fegurstu hugsjónum vorum, svo sem friði, frelsi og jafnrétti,

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.