Eimreiðin


Eimreiðin - 01.04.1952, Side 40

Eimreiðin - 01.04.1952, Side 40
112 STRAUMAR ISLANDS EIMHEIÐIN það vantað, að þessi eignarmeðvitund hafi sífellt verið særð og ærð upp af látlausum veiðiránum útlendinga í almenningi hið ytra. Hafsvæðið í grennd við ísland var numið fyrir öndverðu og sett undir sameiginlegan eignarrétt allra landsmanna. Er sízt vant sannana fyrir þessu. Þá vantar heldur ekki óhrekjanlegar sannanir fyrir því, að þetta hafsvæði hafi um allar aldir verið landsalmenningur, sameign allra landsmanna, og er það enn, — öldungis óbreytt enn í dag. Hinir greinilegu lagastafir fyrir þessu og aðrar órengjanlegar heimildir skulu þó ekki raktar hér, að sinni, og þessi hlið málsins ekki frekar rædd hér. Aðeins skal lesandinn beðinn að gera sér ljósan muninn á yfirráðaréttinum, sem felst í hugtakinu straumum íslands, og hinum einkaréttai'- lega eignarrétti allra landsmanna, er felst í hugtakinu „almenn- ingur hiÖ ytra“. En andlag þessa eignarréttar í „almenningi hiS ytra“, sem alls eignarréttar yfir vötnum, var botninn undir vatninu eða sjónum. En þar af leiddi eignarréttur yfir fiski, veiði og öðrum gæðum sjávarins, svo og sjónum sjálfum meðan hann rann yfir grunnið. Hin innri takmörk almennings hið ytra voru og eru enn þar, sem netlög ná utarst, en hin ytri takmörk hans voru eins langt frá landi og hagsmunir landsmanna náðu utarst. Á þenna almenning og á fiskiréttindin við Island hefur alla tíma á öllum öldum verið litið sem eign, sem löglega og full- komna eign landsmanna. Og þótt stjórnin í Kaupmannahöfn væri afleit og gerómöguleg um flest, leit hún einnig öldum sam- an, eða með fullri vissu fram undir lok 18. aldar, á fiskið við fsland sem eign. Það er lítil hætta á því, að íslendingar rugli „almenningi hið ytra“ og þar með eignarréttinum yfir sjávarbotninum saman við „strauma íslands“ eða yfirráðaréttinn yfir hafinu. Meiri háski er á, að menn rugli almenningnum og eignar- réttinum saman við landhelgina. En það má ekki gera. Því fiski útlendinga utan landhelgi er ekki réttur, sem þeir eiga, heldur leyfi, sem þeim er veitt, og á ekki að standa lengur en léð er. Enn meinlegri og háskalegri er þó samruglun manna nu a landhelgi og straumum. En það er alveg nýtilkomið að lata landhelgi jafnframt sinni gömlu merkingu einnig merkja ,,so-

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.