Eimreiðin


Eimreiðin - 01.04.1952, Page 72

Eimreiðin - 01.04.1952, Page 72
144 MÁTTUR MANNSANDANS EIMKEIÐIN þeir, sem hafa í frammi svokallaðar svefngöngur og geta þá, auk þess að ganga í svefninum, framkvæmt flóknar athafnir (má stundum segja þeim fyrir um þær), talað, jafnvel beitt ofbeldi og framið glæpi. Þess eru dæmi, að svefngenglar hafi ekki verið gerðir ábyrgir slíkra gerða fyrir rétti. Lögvísindin viðurkenna, að þær geti verið framkvæmdar ósjálfrátt og fyrir áhrif frá öðr- um en svefngenglinum sjálfum. En þessi fyrirbrigði benda þá einnig til þess, að eftir djúpan svefn sé minnisleysið um það, hvað gerzt hafi á svefntímabilinu, aðeins minnisblinda og sanna, að vitundin er engan veginn þurrkuð út í djúpum svefni, heldur er aðeins sambandið rofið við vökuvitundina. Hinsvegar haga venjulegir sofendur, með sina fjötruðu vitund, sér öðruvisi en svefngenglar, enda þótt ekki sé öruggt að álykta, að heilabörkur sofandans hljóti að vera algerlega ónæmur fyrir áhrifum, þó að hreyfitaugar hans séu óvirkar. Margir gleyma öllum sínum draumum, sefja sjálfa sig til minnisblindu. Þó vaknar maður varla svo snögglega af svefni, að ekki muni hann einhver draum- slitur um leið og hann vaknar. En þessi slitur gleymast, nema að skrifa þau hjá sér samstundis og maður vaknar. Það, sem við kunnum að muna af draumum okkar, er aðeins upprifjuð mynd í svefnrofunum, þess, sem dreymt var, en sjálfur draum- urinn gleymist svo að segja undantekningarlaust skömmu eftir að við vöknum. Annað einkenni á draumum er, að skynáhrif þau, sem dreymandinn verður fyrir, hafa ekki eðlilegar verk- anir á svefnvitund hans, heldur brenglast þær og verða að hvik- skynjunum. Dáleiddur maður er að vissu leyti ekki frábrugðinn sofandi manni í öðru en því, að sá fyrrnefndi gerir sér fullkomlega ljóst, að hann er undir áhrifum frá dávaldinum. Að öðru leyti hagar hann sér eins og sofandi maður, sem dreymir. Og dávaldurim1 notar sér þetta til þess að blekkja hann á ýmsan hátt, lætur hann til dæmis éta kerti í þeirri trú, að þau séu bjúgaldin, o. m- fl. Þetta og því um líkt hefur margoft verið sýnt á leiksviði. Á svipaðan hátt getur sofandi maður ímyndað sér í draumi, að hann framkvæmi athafnir, sem hann þó í rauninni ekki fram- kvæmir, af því hann getur ekki breytt ímyndunum sínum 1 hreyfingar. Annað mjög athyglisvert fyrirbrigði er það, hve siðgæðisvitund manna sljóvgast í draumi. í draumi getur maðui

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.