Ægir - 01.12.1978, Qupperneq 24

Björn:
Þetta finnst mér orðin
nokkuð löng ræða til að kenna
Ingjaldi mannasiði.
En snúum okkur að því, sem
komið er fram hér á undan mál-
efnalega. Ég held að það skipti
ekki máli út af fyrir sig þó að
skipin hafi stækkað. Það er þó
rétt að flutningaskip eiga senni-
lega ekki rétt á sér lengur, og ég
er allra manna fúsastur til að
viðurkenna það, nema verk-
smiðjur, eins og ástatt var í
fyrra, vilji kaupa eða leigja
flutningaskip og sækja handa
sér hráefni, en fyrir heildina eru
þau sennilega ekki gagnleg leng-
ur. Ef að loðnuaflinn verður
takmarkaður, ef sett er hámark
ein millj. tonna, þá er þeim mun
veigameira að aflinn komist til
skila á sem allra bestan hátt,
og það er alveg sama þó að við
hugsum eins og Andrés sagði
áðan, að lögin séu ekki gerð
fyrir verksmiðjurnar. Ef verk-
smiðjurnar fara illa út úr því,
þá er verðlagning á loðnu
þannig, að gerð er úr þeim
ein stór verksmiðja og meðal-
talið er samsett útkoma allra
hinna, sem fram kemur í loðnu-
verðinu. Þannig að það er heild-
in sem máli skipti.
Það sem Haraldur sagði og
við vorum að reyna að finna út
í fyrra var það, að hver bátur
gæti farið út með töflu sem
segði í hvert einasta skipti,
hvað verðið væri á hverjum
stað, og hann vissi að verðið
væri misjafnt eftir höfnum. Við
getum tekið dæmi: Skip er statt
úti af miðjum Austfjörðum.
Verð á næstu höfn, Neskaup-
stað, er 5 kr. pr. kíló. Verð í
Faxaflóa er 15 kr. í Vestmanna-
eyjum eða Raufarhöfn er það
10 kr. og það gæti verið verðið
sem gildir þann dag. Það eru
miklu flóknari tilfærslur gerðar
í íslenska tilfærslu- og bótakerf-
inu heldur en þessar og skip-
stjóri gæti alltaf ráðið hvað
hann gerði. Ef loðnuveiðarnar
verða takmarkaðar, þá er þeim
mun meira virði fyrir menn að
vita þetta. Ég kann heldur ekki
við orðalagið hjá sumum að
þeir hafi ekki trú á því að kerf-
ið geti gengið. Það er ekki um
það að ræða hvort menn hafa
trú á því eða ekki, að trúa er
að vita ekki.
Ingjaldur:
Það er rétt hjá Andrési, að
ég fékk aðstöðu hjá Loðnunefnd
1977 til að athuga þau gögn,
sem hún hefur. í vor sendi ég
Birni grein, sem ég hafði skrif-
að um þessa athugun, þannig að
honum var kunnugt um þetta.
Þótti mér sjálfsagt að láta
hann vita um helstu niðurstöður
enda var hann formaður Loðnu-
nefndar, þegar ég fékk aðgang
að gögnum hennar. Það er ekki
rétt hjá Andrési að hann hafi
ekki getað fengið eintak af rit-
gerð minni, því hvorki hann né
nokkur annar úr Loðnunefnd,
hefur beðið mig um hana, eða
einhverjar aðrar upplýsingar
varðandi niðurstöður athugunar
minnar.
Hér hefur komið fram, að
menn hafa ekki trú á 30%, og
eins og ég sagði áðan, þá tel ég
prósentuna vera aukaatriði. 1
þessari athugun geri ég ráð
fyrir því, að um miðstýringu í
einhverju formi geti verið að
ræða. Skipstjórarnir verða þó að
hafa síðasta orðið, því þeir bera
ábyrgð á lífum sinna manna.
Það er hins vegar staðreynd, að
það má ná fram heppilegnstu
skiptingu flotans á verksmiðjur
án beinna skipana til skipstjóra,
t.d. með fjarlægðarbótum. And-
rés sagði, að ég athugi hvað
sé best fyrir verksmiðjurn-
ar. Það er ekki rétt, því ég at-
huga hvað er best fyrir flotann
í heild, og reyni því að ná há-
marksafla. Það hlýtur að
vera þjóðhagslega hagkvæmt
að hver verksmiðja sé notuð
sem lengst á vertíðinni, þó ekki
þannig að það komi niður á bát-
unum í lengri siglingu eða bið.
Bent hefur verið á, að ég geri
hvorki ráð fyrir slæmum veðr-
um né aflaleysi. Þetta er rétt
að nokkru leyti. Ég geri ekki
ráð fyrir því, að komið geti
tímabil þar sem engin loðna
veiðist, en hins vegar koma
brælurnar óbeint inn í líkanið,
þar sem ég geri ráð fyrir veiði-
tíma, sem er lengri en hann
var í raun á vertíðinni 1977, en
það var sú vertið, sem ég mið-
aði mína athugun við.
Þorsteinn:
Ef menn vilja auka afla, þá
má vafalaust gera það á ýmsan
hátt. í rysjóttri tíð á haust- og
vetrarmánuðum, væri t.d. mjög
þýðingarmikið að flýta löndun
á hinum ýmsu stöðum. Hver
klukkustund sem hægt væri að
flýta bið báts gæti munað hann
veiðiferð. Það er ekki svo
langur tími sem styttir upp á
miðunum á þeim tíma árs.
Þetta ásamt stækkun hráefnis-
geymslna, gæti haft mikið að
segja. Hvað þessa útreikninga
varðar, sem hér liggja fyrir
framan okkur, þá er ágætt að
eiga þá, ef á þarf að halda, en
ég tel að það hjálpi okkur ekki
eins og er, þegar höfð er í huga
núverandi sóknargeta og tak-
markanir þær, sem fiskifræð-
ingar vilja setja á þessar veið-
ar. Jafnframt vaknar spurning-
in um, hvenær ársins á að tak-
marka veiðarnar, gerist þess
þörf. Á að takmarka þær síðari
hluta ársins, þegar úr hráefn-
inu fást e.t.v. 30% afurðir, eða
fyrrihluta árs, þegar ekki fást
nema 20% ?
Haraldur:
Eins og málin standa, þá get
ég ekki séð fram á að það sé
hægt að fá fram mikla afla-
aukningu hjá flotanum. Skip-
stjórarnir í dag eru yfirleitt
548 — ÆGIR