Ægir - 01.12.1978, Side 40

Mjög er í tísku á Islandi, að setja boð og laga-
bönn við öllum sköpuðum hlutum. Það sem efst
er á bannlistanum um þessar mundir er að banna
loðnuveiðarnar í desembermánuði.
Við skulum nú líta aðeins nánar á málin, og
sjá hversu raunsætt þetta er. Út af Vestfjörðum
eru skörp skil í sjónum, þar sem kaldi íshafssjór-
inn mætir Golfstraumnum. Allflest loðnuskipin
eru búin sjávarhitamæli, og vita á hverjum
tíma, hvort þeir eru staddir í kalda sjónum, þar
sem ísingarhættan er fyrir hendi, ef veður skip-
ast í lofti. Svo lengi sem skipin eru stödd í heita
sjónum, er ísingarhættan hverfandi á þessum
árstíma.
Vestfirðingar minnast þess ekki að mann-
skaðaveður séu tíð í desember, mannskæðustu
og verstu veðrin hafa komið þar yfirleitt frá því
um miðjan janúar og fram í mars, en auðvitað
getur orðið ur.dantekning frá reglunni, eins og
alltaf vill verða þegar náttúruöflin eru annars-
vegar. Hversvegna þá að banna loðnuveiðar í
desember, einmitt í þeim mánuði sem loðnan gef-
ur af sér mestar og bestar afurðirnar, en ekki í
einhverjum öðrum vetrarmánuði ? Einnig má
spyrja: Hví var Vestfirðingum ekki bannað að
stunda línuveiðar að vetrarlagi á siðasta ára-
tugnum, þegar varla leið svo vetrarvertíð að
ekki færist bátur, og stundum tveir, með allri
áhöfn?
Sjóslys geta alltaf átt sér stað, og svo lengi
sem við verðum að sækja björgina í greipar Æg-
is, munum við þurfa að búa við þau og skilyrð-
islaust verður að gera allt sem í mannlegu valdi
stendur til að sporna við þeim eftir bestu getu.
Það er svo önnur saga, að sennilega mundu
öll loðnuskipin hætta veiðum um hátíðamar að
venju, og þurfa sjómenn engin lagaboð til þess.
Nú nýlega var stödd hér í Reykjavík sendi-
nefnd á vegum ísfirskra rækjusjómanna, til að
athuga um hvort þeir ættu ekki einhvern rétt á
aðstoð eða bótum í þeim þrengingum sem nú
steðja að þeim, en eins og alþjóð er kunnugt
hefur seiðagengd verið óvenju mikil í ísafjarðar-
djúpi og Arnarfirði, og því hafa rækjuveiðar verið
bannaðar þar um óákveðinn tíma. Allt útlit er nú
fyrir að rækjusjómenn muni a.m.k. missa af allri
haustvertíðinni, og enginn getur ábyrgst að seið-
in komi til með að hverfa á braut þótt nýtt ár
gangi í garð hjá okkur mannskepnunum.
Eins og málin standa í dag, þá geta rækju-
sjómenn ekki stundað aðrar veiðar á þessum
árstíma, og því er það eitt af brýnustu hags-
munamálum þeirra að fá þessu breytt á þann
veg, að ef aftur komi upp ástand í líkingu við
það sem ríkir í dag, þá séu þeim ekki allar
bjargir bannaðar, utan bónbjargir. 1 þessu sam-
bandi kæmi sterklega til greina að opna aftur
fyrir þessum bátum kolahólfin, sem opin voru á
þessum slóðum á árunum 1969—1972, og gætu
þá a.m.k. stærri bátarnir stundað togveiðar eða
dragnótaveiðar þar. Fljótt á litið virðist sem
slá megi með þessu tvær flugur í einu höggi, þar
sem því hefur verið marglýst yfir, að kolastofn-
inn sé vannýttur og spretti úr sér engum til
gagns.
Stjórnvöld sýndu sendinefnd rækjusjómann-
anna fullan skilning og samúð í erfiðleikum
þeirra og eru boðin og búin til að reyna að leysa
þann hnút sem málið er í, en þar sem kerfið
gerir ekki ráð fyrir slíkum náttúrufyrirbrigðum
sem seiðamergð í ísafjarðardjúpi og Arnarfirði,
er erfitt um vik, og getur tekið tima að finna
rétta boðleið í gegnum það.
Þær niðurstöður hafa fengist, eftir tveggja ára
tilraunir sem Kanadamenn hafa staðið fyrir í St.
Lawrence flóanum, að rækjuveiðar með flotvörpu
muni geta aukið aflann um sem svarar 50—100%.
Rækjutegundin sem þarna er um að ræða, er sú
sama og rækjan sem mest veiðist af hér á landi,
„Pandalus borealis". Líkt og tíðkast hér, þá hef-
ur rækjufiskimönnum í Kanada ekki þótt svara
kostnaði að toga með botnvörpu eftir að dimmt
er oröið, þar sem mestöll rækjan syndir þá upp
í sjó. Markmiðið með þessum tilraunum var að
auka afla og afkastagetu rækjubátanna, með
því að gera þeim kleift að veiða rækju á nóttinni,
564 — ÆGIR